Мавод аз Википедиа ? донишномаи озод
Бирин??
(
форс?:
?????
) ? х?лаи
мис
ва унсур?ои гуногуни кимиё?:
?алъаг?
(то 19 %, Б.-?ои ?алъаг?),
алюминий
(5-12 %, Бирин???ои алюмин?),
бериллий
(1,6-2,1 %, Б.-?ои бериллий),
сурб
,
кадмий
, хром ва ?.
Бирин?ии ?алъаг? ?адимтарин х?лаест, ки инсон исте?сол кардааст. Аз ?адим бирин?? барои сохтани олоти кор, асли?а (
сарнайза
,
хан?ар
,
табар
), ашёи зинат,
танга
ва
оина
хидмат мекунад. Дар аср?ои миёна аз бирин?? занг?ла ва т?п мерехтанд. Ба туфайли хосият?ои антифриксионии худ бирин?? аз а. 19 дар мошинсоз? бисёр истифода мешавад. Дар а. 20 бирин?ии ?алъагиро, асосан, бирин?ии алюмин? иваз кард, ки 5-12 % алюминий дошт ва бисёр хосият?ои он нисбат ба Бирин??и ?алъаг? бе?тар буд. Аз р?йи хосият?ои зиддизангзан? ва муста?камиаш бирин?? нисбат ба миси холис бе?тар буда, дар му?ити об, ?аво, кислота?о ва диг. модда?ои кимиё? нисбатан устувор аст. Бирин?? барои тайёр кардани арматур ва та??изоти гуногуне, ки барои кор?о дар му?ити об?ои ширин ва ш?р, бу?и об таъйин шудаанд, тайёр намудани винститути шиноварии кишти?о, пружин?о, ?айкал?о, тангаву занг?ла?о ва ?. истифода мешавад.
