Dat Ratoromaniske ( Rumantsch ) is ne Gruppe touhoopehongjende Dialekte in do Alpen, un in aangeren Sin ju noudelke Gruppe deerfon, ju der in dat swaitseriske Kanton Graubunden ( Grischun ) boald wad. Do Italieniske Variante waide touhoopefoated unner dan Noome Friaulisk . Dat rakt atter ju Foulkstallenge fon 2000 noch sowat 35.000 Ljuude, do der n ratoromanisk Dialekt baale; dat Friauliske had tjoonmoal sofuul Baalere.

Skriftsproake [ Beoarbaidje | beoarbaidje Waltext ]

Dat Ratoromaniske is een fon do fjauer eepentelke Sproaken fon de Swaits. Toun Gebruuk in amtelke Situatione is 1982 ne offizielle Skrieuwwiese annuumen wuuden ( Rumantsch Grischun ), ju der anwoand wad tou sukke ferskeedene Seeken as Jaildskiene , Gesatsreekenge un Unnergjucht . Ju Skrieuwwiese is n Kompromis, dan do Dialekte loope wied uutnonner un deeruum wad ju nit algemeen akzeptierd. Wakke Geleerde wollen dat Ratoromaniske in two Sproaken apbreeke; do suudelke Dialekte fange jo unner dan Noome Ladinisk, do noudelke blieuwe Ratoromanisk. Baalere fon two ferskeedene Dialekte spreeke sik oafte ap Duutsk oun. Fuul fon dat uursproangelke Sproakgebiet is intwiske fon dat Swaitserduutske fersleeken wuuden.

Dialekte [ Beoarbaidje | beoarbaidje Waltext ]

Dat Ratoromaniske uumfoatet foulgjende fieuw Dialekte:

Dat Surselviske in dat Doal fon dan Foar-Rhien un uurswain in dat Bundner Bupperlound ,

Dat Sutselviske in dat Schamserdoal un dat Surmeiriske in Oberhalbstein un dat Albuladoal , touhoope dat Middelbundneriske ,

Dat Vallader un dat Puter , beluukengswiese in dat Unner-Engadin un dat Bupper-Engadin (dat Doal fon dan Inn ) do der touhoope Engadinisk of Ladinisk naamd waide (die laaste Uutdruk nit tou fertuusjen mad dat Ladiniske fon do Dolomite). Disse bee Variante sunt moor dat Italieniske aanelk.

Do ratoromaniske Dialekte in n Fergliek [ Beoarbaidje | beoarbaidje Waltext ]

Ferbiendengen [ Beoarbaidje | beoarbaidje Waltext ]

• Ju Rato-romaniske Wikipedia
• Lia Rumantscha , ju Organisation foar dat Ratoromaniske