한국   대만   중국   일본 
Sindroma Asperger - Wikipedia Jump to content

Sindroma Asperger

Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Sindroma Asperger
Një djalë me Asperger duke luajtur me struktura molekulare.
Interesa te kufizuara ose sjellje te perseritura, te tilla si interesi i ketij djali per te luajtur me nje model molekulash prej lodre, mund te jene tipare te Asperger.
Specialitet Psikiatri
Simptomat Probleme me nderveprimin shoqeror, komunikimin jo-verbal, interesat e kufizuara, sjellje te perseritura [1]
Komplikimet Izolim social, probleme me punesimin, stres ne familje, bullizim , demtim i vetes [2]
Fillimi Perpara moshes 2 vjecare [1]
Kohezgjatja Afatgjate [1]
Shkaktar(e) Te panjohura [1]
Metoda diagnoztifikuese Bazuar ne simptomat [3]
Mjekimi Per kushtet shoqeruese [4]
Shpeshtesia 37.2 milion (2015) [5]

Sindroma Asperger ( SA ), e njohur gjithashtu si Asperger , eshte nje crregullim zhvillimi i karakterizuar nga veshtiresi te konsiderueshme ne nderveprimin shoqeror dhe komunikimin joverbal, shoqeruar nga modele te kufizuara dhe te perseritura te sjelljes dhe interesave. [1] Si nje crregullim me i bute i spektrit te autizmit (?SA), ai ndryshon nga ?SA-te e tjera nga gjuha dhe inteligjenca relativisht normale. [6] Ngathtesia fizike dhe perdorimi i pazakonte i gjuhes jane te zakonshme, edhe pse nuk kerkohen per diagnoze. [7] [8] Shenjat shfaqen pergithesisht perpara moshes 2 vjecare e ne shumicen e rasteve zgjasin gjate gjithe jetes se nje personi. [1]

Shkaku i sakte i sindromes Asperger eshte i panjohur. [1] Ndersa ne pjesen me te madhe te rasteve eshte e trasheguar, ende nuk eshte percaktuar perfundimisht gjenetika qe fshihet nen te. [7] [9] Besohet gjithashtu se faktoret mjedisore luajne nje rol. [1] Imazheria e trurit nuk ka identifikuar nje gjendje mjekesore te perbashket kronike. [7] Ne vitin 2013, diagnoza per Asperger u hoq nga Manuali Diagnostik dhe Statistikor i ?rregullimeve Mendore (DSM-5) dhe individet me keto simptoma tani perfshihen brenda crregullimeve te spektrit te autizmit, se bashku me autizmin dhe crregullimin pervaziv te zhvillimit te paspecifikuar gjetiu (PDD-NOS). [1] [10] Mbetet brenda Klasifikimit Nderkombetar te Semundjeve ( ICD-11 ) qe prej vitit 2019 si nje nenlloj i crregullimeve te spektrit te autizmit. [11] [12]

Nuk ekziston nje trajtim i vetem dhe efektshmeria e nderhyrjeve te vecanta mbeshtetet vetem ne te dhena te kufizuara. [7] Trajtimi ka per qellim rrallimin e rutinave obsesive ose te perseritura dhe permiresimin e aftesive te komunikimit dhe ngathtesise fizike. [4] Nderhyrjet mund te perfshijne trajnimin per aftesite sociale, terapine konjitive te sjelljes, terapine fizike, terapine e te folurit , trajnimin e prinderve dhe mjekimet per problemet shoqeruese, te tilla si humori ose ankthi. [4] Shumica e femijeve permiresohen gjate rritjes por veshtiresite sociale dhe komunikuese pergjithesisht vazhdojne. [13] Disa studiues dhe individe ne spektrin e autizmit kane mbeshtetur nje ndryshim ne qendrime drejt pikepamjes se crregullimet e spektrit te autizmit perbejne dicka ndryshe me teper se nje semundje qe duhet trajtuar ose kuruar. [14] [15]

Ne vitin 2015, Asperger u perllogarit te preke 37.2 milione individe ne mbare boten. [5] Crregullimet e spektrit te autizmit prekin meshkujt me shpesh sesa femrat dhe ne shumicen e rasteve, femrat diagnostikohen ne nje moshe me te vone. [16] [17] Sindroma eshte emeruar pas pediatrit austriak Hans Asperger , i cili ne vitin 1944 pershkroi femijet nen kujdesin e tij, te cilet krijonin miqesi me veshtiresi, nuk kuptonin gjestet apo ndjenjat e te tjereve, perfshiheshin ne biseda te njeanshme per interesat e tyre te preferuara dhe ishin te ngathet. [18] Koncepti modern i sindromes Asperger u shfaq ne vitin 1981 dhe perjetoi nje periudhe popullarizimi. [19] [20] [21] U shnderrua ne nje diagnoze te standardizuar ne fillim te viteve 1990. [22] Mbeten ende shume pikepyetje dhe polemika. [13] Ka dyshime nese ndryshon nga autizmi me funksion te larte (AFL). [23] Pjeserisht per shkak te kesaj, perqindja e individeve te prekur nuk eshte percaktuar plotesisht. [7]

Bibliografia [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

  1. ^ a b c d e f g h i "Autism Spectrum Disorder" . National Institute of Mental Health (ne anglisht). shtator 2015. Arkivuar nga origjinali me 12 mars 2016 . Marre me 12 mars 2016 .
  2. ^ "Autism spectrum disorder - Symptoms and causes" . Mayo Clinic (ne anglisht). Arkivuar nga origjinali me 14 korrik 2019 . Marre me 13 korrik 2019 .
  3. ^ "Autism Spectrum Disorders ? Pediatrics" . Merck Manuals Professional Edition (ne anglisht). Arkivuar nga origjinali me 26 janar 2019 . Marre me 26 janar 2019 .
  4. ^ a b c National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS) (31 korrik 2007). "Asperger syndrome fact sheet" (ne anglisht). Arkivuar nga origjinali me 21 gusht 2007 . Marre me 24 gusht 2007 . NIH Publication No. 05-5624.
  5. ^ a b Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, etj. (GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators) (tetor 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990?2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015" . Lancet (ne anglisht). 388 (10053): 1545?602. doi : 10.1016/S0140-6736(16)31678-6 . PMC   5055577 . PMID   27733282 .
  6. ^ "F84.5 Asperger syndrome" . World Health Organization (ne anglisht). 2015. Arkivuar nga origjinali me 2 nentor 2015 . Marre me 13 mars 2016 .
  7. ^ a b c d e McPartland J, Klin A (tetor 2006). "Asperger's syndrome". Adolescent Medicine Clinics (ne anglisht). 17 (3): 771?88, abstract xiii. doi : 10.1016/j.admecli.2006.06.010 (jo aktiv 2020-06-04). PMID   17030291 . {{ cite journal }} : Mirembajtja CS1: DOI qe nga qershor 2020 ( lidhja )
  8. ^ Baskin JH, Sperber M, Price BH (2006). "Asperger syndrome revisited". Reviews in Neurological Diseases (ne anglisht). 3 (1): 1?7. PMID   16596080 .
  9. ^ Klauck SM (qershor 2006). "Genetics of autism spectrum disorder". European Journal of Human Genetics (ne anglisht). 14 (6): 714?20. doi : 10.1038/sj.ejhg.5201610 . PMID   16721407 .
  10. ^ "Autism Spectrum Disorder" . National Institute of Mental Health (ne anglisht). Arkivuar nga origjinali me 9 mars 2016 . Marre me 12 mars 2016 .
  11. ^ "Asperger syndrome" . Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD) ? an NCATS Program (ne anglisht). Arkivuar nga origjinali me 14 tetor 2019 . Marre me 26 janar 2019 .
  12. ^ "ICD-11" . icd.who.int (ne anglisht). Arkivuar nga origjinali me 19 nentor 2019 . Marre me 12 shkurt 2019 .
  13. ^ a b Woodbury-Smith MR, Volkmar FR (janar 2009). "Asperger syndrome" . European Child & Adolescent Psychiatry (Submitted manuscript) (ne anglisht). 18 (1): 2?11. doi : 10.1007/s00787-008-0701-0 . PMID   18563474 . Arkivuar nga origjinali me 31 mars 2019 . Marre me 6 gusht 2020 .
  14. ^ Clarke J, van Amerom G (2007). " 'Surplus suffering': differences between organizational understandings of Asperger's syndrome and those people who claim the 'disorder' ". Disability & Society (ne anglisht). 22 (7): 761?76. doi : 10.1080/09687590701659618 .
  15. ^ Baron-Cohen S (2002). "Is Asperger syndrome necessarily viewed as a disability?". Focus Autism Other Dev Disabl (ne anglisht). 17 (3): 186?91. doi : 10.1177/10883576020170030801 .
  16. ^ Ferri, Fred F. (2014). Ferri's Clinical Advisor 2015 (E-Book) (ne anglisht). Elsevier Health Sciences. fq. 162. ISBN   9780323084307 . Arkivuar nga origjinali me 14 prill 2021 . Marre me 6 gusht 2020 .
  17. ^ Lai MC, Baron-Cohen S (nentor 2015). "Identifying the lost generation of adults with autism spectrum conditions". The Lancet. Psychiatry (ne anglisht). 2 (11): 1013?27. doi : 10.1016/S2215-0366(15)00277-1 . PMID   26544750 .
  18. ^ Frith, Uta (1991). " 'Autistic psychopathy' in childhood". Autism and Asperger Syndrome (ne anglisht). Cambridge: Cambridge University Press. fq.  37 ?92. ISBN   978-0-521-38608-1 .
  19. ^ Klin A, Pauls D, Schultz R, Volkmar F (prill 2005). "Three diagnostic approaches to Asperger syndrome: implications for research" . Journal of Autism and Developmental Disorders (ne anglisht). 35 (2): 221?34. doi : 10.1007/s10803-004-2001-y . PMID   15909408 .
  20. ^ Wing L (1998). "The history of Asperger syndrome" . permbledhur nga Schopler E, Mesibov GB, Kunce LJ (red.). Asperger syndrome or high-functioning autism? (ne anglisht). New York: Plenum press. fq. 11?25. ISBN   978-0-306-45746-3 . Arkivuar nga origjinali me 13 mars 2016.
  21. ^ Woodbury-Smith M, Klin A, Volkmar F (prill 2005). "Asperger's syndrome: a comparison of clinical diagnoses and those made according to the ICD-10 and DSM-IV" . Journal of Autism and Developmental Disorders (ne anglisht). 35 (2): 235?40. doi : 10.1007/s10803-004-2002-x . PMID   15909409 .
  22. ^ Baker, Linda (2004). Asperger's Syndrome: Intervening in Schools, Clinics, and Communities (ne anglisht). Routledge. fq. 44. ISBN   978-1-135-62414-9 . Arkivuar nga origjinali me 13 mars 2016.
  23. ^ Klin A (maj 2006). "[Autism and Asperger syndrome: an overview]". Revista Brasileira de Psiquiatria (ne anglisht). 28 Suppl 1 (suppl 1): S3?11. doi : 10.1590/S1516-44462006000500002 . PMID   16791390 .
Marre nga " https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Sindroma_Asperger&oldid=2517481 "