Robert Louis Stevenson
Portreti nga Henry Walter Barnett , 1893
U lind me	13 nentor 1850 Edinburg , Skoci
Vdiq me	3 dhjetor 1894 (44 vjet) Vilima , Samoa
Kombesia	Skoceze
Nenshtetesia	Mbreteria e Bashkuar
Edukimi	Mr. Henderson's School, Edinburgh Private tutors Return to Mr. Henderson's School Akademia e Edinburgut , Shkolle konvikti ne Isleworth , Middlesex 1864 Robert Thomson's School, Edinburgh 1867 Universiteti i Edinburgut .
Punet e shquara	Ishulli i thesarit I Rrembyeri Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde

Robert Louis Balfour Stevenson ( 13 nentor 1850 - 3 dhjetor 1894 ) ishte shkrimtar, romancier, poet dhe skenarist skocez. Ai ka shkruar shume verpra ne jeten e tij por me te njohurat jane Ishulli i thesarit , I Rrembyeri dhe Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde . Shkrimtar si Ernest Heminguej , Vladimir Nabokov dhe Jorge Luis Borges u frymezuan nga Robert Louis Stevenson.

Po ashtu veprat e tij ishin shume te lexuara ne Mbreterine e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara , France shum vepra te tij u perkthyen ne shume gjuhe te ndryshme.

Femijeria dhe rinia [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Robert Louis Stevenson lindi me 13 nentor 1850 ne lagjen Howard te Edinburg prinderit e tij ishin babai Thomas Stevenson dhe nena e tij ishte Margaret Isabella Balfour. Gjate femirise tij, ai kishte qene shume here i semure dhe disa here me veshtersi ishte sheruar. Qe nga mosha 7 vjeqare kishte pasion letersine, ai studioi artin dhe letersine ne Unversitetin e Edinburgut . Ai gjithmon kishte veshtersi financiare por arriti te diplomohet nga Universiteti i Edinburgut qe ishte regjistruar ne vitin 1867. Si i ri enderronte te udhtonte por kishte dhe pasione tjera si poemen, prozen dhe kishte deshire te udhetonte ne shume vende qe me vone do ta inspironin te shkruanin vepra, me pas ai dote fillonte karieren si shkrimtar dhe do te martohej me Fanny Stevenson gjate udhetimeve

Me Fanny Stevensonin kishte tre femije. Robert u mundua qe me ane te disa veprave te paraqet gjendjen e popullit skocez ne periudhen viktoriane dhe ne ate kohe kur Skocia ishte e aneksuar nga Britiania .

Kariera e hershme [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Ne fund te vitit 1873, gjate nje vizite ne nje kusheri ne Angli, Stevenson takoi dy njerez te cilet ishin te jete me rendesi te madhe ndaj tij, Sidney Colvin dhe Fanny (Frances Jane) Sitwell. Sitwell ishte nje 34-vjecare me nje djale, te ndare nga burri i saj. Ajo terhoqi perkushtimin e shume te cilet u takua e saj, duke perfshire Colvin, i cili perfundimisht u martua me te ne 1901. Stevenson eshte terhequr edhe per te, dhe gjate disa viteve ata mbajti nje korrespondence te nxehte ne te cilen Stevenson u lekund midis rolit te nje kerkues dhe nje djale (ai erdhi per te trajtuar ate si "Madonna"). Colvin u be keshilltar letrar i Stevenson dhe pas vdekjes se tij ishte redaktor i pare i Stevenson. Menjehere pas takimit te tyre te pare, ai kishte vendosur te pare kontributin e paguar Stevenson-se, nje ese me titull "Rruge", ne portofol. Stevenson u shnderrua shume shpejt aktiv ne jeten Londer, u njoh me shume nga shkrimtaret e kohes, duke perfshire edhe Andrew Lang , Edmund Gosse , dhe Leslie Stephen , redaktor i revistes Cornhill, i cili mori nje interes ne punen e Stevenson. Stephen nga ana tjeter do te behej nje mik i rendesishem me te. Duke vizituar Edinburg ne vitin 1875, ai mori me vete Stevenson te vizitoje nje pacient ne spital Edinburg, William Ernest Henley . Henley, nje njeri energjik dhe llafazane me nje kembe druri, u be nje mik i ngushte dhe bashkepunetor te rastit letrare, deri ne nje grindje qe shkaterroi miqesine ne vitin 1888. Henley eshte pare shpesh si model per Long John Silver ne Ishullin e thesarit .

Ne nentor 1873, shendeti i Stevenson deshtoi, dhe ai u dergua ne Menton ne Riviera franceze te sherohet. Shendeti i tij u permisua ne prill 1874 dhe u vendosen poshte per studimet e tij, por ai u kthye ne France disa here pas kesaj. Ai beri udhetime te gjata dhe te shpeshta ne lagjen e Pyllit te Fontainebleau , duke qendruar ne Barbizon , Grez-sur-Loing , dhe Nemours dhe te behet nje anetar i kolonive te artisteve atje, si dhe ne Paris per te vizituar galerite dhe teatrot. Ai e beri te kualifikohen per bar skocez ne korrik 1875, dhe babai i tij shtoi nje pjate bronzi me "RL Stevenson, Avokati" ne shtepine Row Heriot. Por edhe pse studimet e tij te ligjit do te ndikoje librat e tij, ai kurre nuk praktikoi ligjin.

Te gjithe energjite e tij jane shpenzuar tani ne udhetim dhe shkrim. Nje prej udhetimeve te tij, nje udhetim kanoe ne Belgjike dhe France me Sir Walter Simpson, nje mik nga Shoqeria spekulative dhe shoqerues te shpeshta te udhetimit, ishte baza e librit te tij te pare te vertete, An Inland Voyage (1878).

Romanet [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Roberti nuk ndaloi se botuari vepra ai boti shum vepra aventurese, drame po ashtu lufte dhe sociologji. Romane me i pelqyer sociloge eshte Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde . ku tregon dy anet e njeriut si e mira dhe e keqja Dr.Jekyll mudohet qe me nje ilac biokimik ta largoj te keqen nga trupi tij por ai nga e keqja zhgjon nga trupi i tij perbindeshin Mr.Hyde i cili vret vajza dhe njerez ne rruget e Londres dhe kjo roman perfundon tragjikisht kur Mr.Hyde vret veten dhe bashke me te edhe Dr.Jekyll.

Vepra e cila ishte e perfolur ishte vepra I Rrembyeri 1886 per permbajten e saj anti-britanike sepse kjo veper kishte paraqitur xhaketa e kuqe britanike si ukpator te Skocise dhe kjo veper e beri qe Robert Louis Stevenson te mos merte titullin Sir .

I Rrembyeri tregonte dhe perpjeket e guerilve skocez per liri dhe pavaresi dhe per dashurin e skocezve per Princ Bon Charles i cili ne ate kohe ishte arratisur ne France dhe me pas ne Itali ku vdiq ne Rome. Kjo e beri Robert Louis Stevenson nje shkrimtar te pa deshiruar per anglezet por vepra e tij e pelqyer ishte edhe Ishulli i thesarit e botuar ne vitit 1883 ne te cilin pershkruan nje aventure te bukur me pirat dhe gjetjen e thesarit.