한국   대만   중국   일본 
Lufta fetare - Wikipedia Jump to content

Lufta fetare

Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Saladini dhe Guy i Lusignan pas betejes se Hattin te 1187.

Nje lufte fetare ose lufte e fese , ndonjehere e njohur edhe si nje lufte e shenjte ( latinisht : sanctum bellum ), eshte nje lufte e cila shkaktohet ose justifikohet kryesisht nga dallimet ne fe . Ne periudhen moderne, ka debate te shpeshta mbi masen ne te cilen aspektet fetare, ekonomike, etnike ose te tjera te nje konflikti jane mbizoteruese ne nje lufte te caktuar. Shkalla ne te cilen nje lufte mund te konsiderohet fetare varet nga shume pyetje themelore, si perkufizimi i fese, perkufizimi i 'luftes fetare' (duke marre parasysh traditat fetare per dhunen si 'lufta e shenjte') dhe zbatueshmeria e feja ne lufte ne krahasim me faktoret e tjere te mundshem. Pergjigjet e ketyre pyetjeve ndikojne shume ne perfundimet se sa te perhapura kane qene lufterat fetare ne krahasim me llojet e tjera te lufterave.

Sipas studiuesve te tille si Jeffrey Burton Russell, konfliktet mund te mos jene te rrenjosura rreptesisht ne fe dhe ne vend te kesaj mund te jene nje mbulese per arsyet kryesore laike, etnike, sociale, politike dhe ekonomike te konfliktit. Studiues te tjere kane argumentuar se ajo qe quhet "lufterat fetare" eshte kryesisht nje "dikotomi perendimore" dhe nje shpikje moderne nga shekujt e kaluar, duke argumentuar se te gjitha lufterat qe klasifikohen si "fetare" kane degezime laike (ekonomike ose politike). Ne disa konflikte, duke perfshire konfliktin izraelito-palestinez, luften civile siriane dhe lufterat ne Afganistan dhe Irak, elementet fetare jane hapur, por te pershkruar ne menyra te ndryshme si fundamentalizem ose ekstremizem fetar ? ne varesi te simpatise se vezhguesit. Megjithate, studimet mbi keto raste shpesh arrijne ne perfundimin se armiqesite etnike nxisin shumicen e konflikteve.

Sipas Enciklopedise se Lufterave, nga te gjitha 1763 konfliktet historike te njohura/te regjistruara, 121, ose 6,87%, kishin fene si shkakun kryesor. Libri i madh i madh i gjerave te tmerrshme i Matthew White e jep fene si shkakun kryesor te 11 nga 100 mizorite me vdekjeprurese ne bote.

Shiko edhe [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Referime [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]