한국   대만   중국   일본 
Liqeni - Wikipedia Jump to content

Liqeni

Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Liqeni

Liqeni eshte nje grope e thelle ne siperfaqen e tokes, e mbushur me uje, qe nuk lidhet me detin, dhe ne fund qe shtrihet nen nivelin e ujit e ujit nentokesor. Sipas natyres se krijimit, liqenet ndahen ne natyrore dhe artificiale. [1]

Veshtrim [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Liqeni eshte nje burim i rendesishem per njeriun. Ashtu si lumi, na furnizon me uje dhe me nje shumellojshmeri peshqish. Liqeni eshte dhe nje rruge komunikimi. Lundrat, tragetet dhe barkat lundrojne ne ujerat e liqeneve dhe lidhin vendet qe ndodhen pergjate brigjeve. Liqenet, sidomos kur jane te medhenj dhe te thelle, zbutin klimen e mjedisit perreth. Nxehtesia e thithur nga ujerat gjate veres vjen ngadale ne siperfaqe gjate dimrit dhe e ngroh ajrin. Klima e bute lejon kultivimin e ullinjve, vreshtave, agrumeve dhe luleve edhe kur keto vende jane prane malit. Ne brigjet e liqeneve, nga klima e bute dhe bukurite e peizazhit, turistet jane te pranishem thuajse gjate gjithe vitit. Ata zhvillojne sporte ujore, si : notin, vozitjen me barke dhe peshkimin. Ne vendin tone njihen liqeni i Pogradecit (Ohrit), (Shkodres), Prespes, liqenet e Lures, etj.

Liqenet ndahen ne liqene natyrore dhe liqeneve artificiale . Per nga gjeneza liqenet mund te jene relikte, tektonike, lumore, akullnajore, vullkanike, karstike dhe artificiale.

Liqenet relikte paraqesin mbeturinat e dikurshme te deteve.Liqeni Ballaton ne Hungari eshte i tipit reliekt.

Liqenet tektonike jane krijuar me procese tektonike, me uljen e pjeseve tokesore dhe mbushjen e tyre me uje.

Liqenet vullkanike jane krijuar ne krateret e vullkaneve te shuara.

Liqenet e akullnajave jane krijuar nga veprimi eroziv dhe akumulativ i akullnajave te dikurshme.

Liqenet lumore kryesisht formohen ne pjeset e braktisura te shtratit te lumit, sidomos te lumenjte e medhenj te ultesirave, te cilet meandrojne dhe shpesh e braktisin shtratin e tyre. Me afer bregut disa nga bimet jane shavari,kallamishtja, etj.Ne baze te prezenses se botes bimore ne liqene dallojne: 1. Liqenet oligotro 2. Liqene eutro 3.liqene krastike 4.liqene akullnajore

Lista e Liqeneve me te medha ne bote [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Emri Vendi Siperfaqja(km2) Thellesia (m)
Kaspik Rusi/Iran.etj 371 000 1 025
I Siperm Kanda/SHBA 82 100 406
Viktoria Kenia/Tanzani/Ugande 69 500 82
Aral Kazakistan/Uzbekistan 64 500 85
Hjuron Kanda/SHBA 59 900 229
Micigen SHBA 57 800 281
Tanganjika Burundi/Tanzani/Zaire 32 900 1 470
Del Oso Kanada 31 300 446
Bajkalit Rusi 30 500 1 620
Malavi Malavi/Mozambik/Tanzani 28 900 695

Ndarja kryesore e liqeneve [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Liqeni, se bashku me detin dhe lumenjte bejne pjese ose perfshihen ne hidrosfere . Liqeni artificial eshte krijuar nga dora e njeriut. Kurse ai natyral nga vete natyra.

Shih edhe [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Lidhje te jashtme [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Referime [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

  1. ^ Staneci Dr,Jahi,Fjalori i Gjeomorfologjise, Libri shkollor, Prishtine 2004.fq.235