Johann Sebastian Bach ne vitin
1748
, Piktura nga
Elias Gottlob Haussmann
Johann Sebastian Bach
lindi me
21 mars
1685
(
JK
) ne
Eisenach
; vdiq me
28 korrik
1750
ne
Leipzig
. Ka qene
kompozitor
gjerman i
muzikes
barok.
Johan Sebastian Bah, u lind me 21 mars 1685, ne nje familje muzikantesh, ne Aizenah (Eisenach), ne Gjermanin e mesme. Ishte i fundit nga tete femije. Pas vdekjes se prinderve, kur ishte ende i mitur, ai jetoi me vellain e tij te madh, nga i cili morri mesimet e para ne piano. Fale talentit muzikor, sukseseve ne mesim dhe zerit te jashtezakonshem ai fitoi nje burse per te ndjekur studimet e metejshme ne shkollen e Shen majkellit ne qytetin e Lyneburgut, ne Principaten e Lyneburgut. Nga ky qytet i rendesishem i Lidhjes Hansatike, ai pati mundesine te vizitonte Hamburgun. Atje ai u njoh me shum vepra . Ndersa ne Cel, nje qytet tjeter jo larg Lyneburgut, ai u njoh me muziken franceze.
Ne moshen 15 vjecare Bahu braktis shtepine e te vellait te tij ne kerkim te nje jete me te mire. Vendoset ne Lineburg ku punon pa pushuar per te mbijetuar, dhe vendos kanditaturen per vendin e organistit te Zangerhauzen. Ky vend do ta ndjeke dhe me vone ne kisha te ndryshme, ku merr edhe kompetenca te tjera si arsye e aftesive te tij organizative dhe njohurive te tij teknike persa i perket instrumenteve te kishave. Titulli i Kantorit eshte perputhur me emrin e Bahut.
Si shtatembedhjete vjecar, Sebastiani kreu shkollimin. U kthye ne vendlindje dhe me 1703 per here te pare mori vendin e organistit ne Arnshtad. Ketu ai u njohe si virtuoze dhe njohes i Orges, mirepo temperamenti djaloshare i tij shkaktoi qe te bije ne konflikt me zyret e sherbyese ashtu qe Bahu duhet te kalonte ne Mylhauzen ku u martua me kusheriren Maria Barabara.
Ne moshen 18 vjecare, tashme i njohur, zoteron vendin e organistit ne Arnstad, qytetin qe do ta shenjoje ate si per mire ashtu edhe per keq. Ne drejtimin e nje kori, te perbere nga te rinj te se njejtes moshe me ate, apo dhe me te medhenj, ka probleme mosbindjeje , dhe si rezultat sillet shume ashper kunder tyre, duke marre kritika por edhe sulme, akoma edhe nga pergjegjesit e kishes. Nuk tregonte asnje lloj butesie persa i perkiste ceshtjeve te muzikes dhe ishte njelloj i rrepte edhe me veten e tij gjithashtu. Kerkonte perfeksionin dhe nuk falte as devijimin apo eksperimentimin me te vogel ne ligjet dhe rregullat e Artit. Duke pare reagimet dhe pa dashur te beje kompromise, vendos te jape doreheqjen nga drejtimi i korit, dicka qe krijoi shume komente ne shoqerine e vogel te Arnstadit. Per te lehtesuar situaten, Bahu vendos te largohet nga qyteti, dhe keshtu i jepet mundesia te ndjeke mesimet e Bukstehunde, nje nga muzikantet me te medhenj te asaj periudhe.
Ne vitin 1708, e gjejme organist dhe drejtor muzike ne oborrin e Vajmarit dhe te martuar me Maria Barbaren. Bashke do te sjellin ne jete shtate femije nga te cilet vetem kater do te mbijetojne. Pas dymbedhjete vitesh martese do te humbe edhe bashkeshorten e tij nga nje epidemi vdekjeprurese. Megjithate nuk do te pushoje se kompozuari kantatet e tij , ku falenderon Perendine por edhe i lutet qe ta lehtesoje nga hidherimet , dhe ti fale vdekjen. Karakteristika e ketij qendrimi jane kantatat ‘’I shenjte njeriu qe i nenshtrohet testimeve’’, ‘’ Perjetesia, fjale qe te djeg si rrufeja’’, ‘’Pranoj me gezim te ngre kryqin tim’’, por edhe tek ‘’Psheretimat, lotet e mi’’, ‘’Sa hidherim!’’, ‘’Ah, sa e kote jeta njerezore’’. Por megjithate nuk terhiqet. Vazhdon te krijoje dhe te jetoje duke ofruar me te miren qe zoteronte , jo vetem nga muzika e tij por edhe nepermes jetes se tij, ashtu sic tregon gruaja e tij e dyte, Anna Magdalena, me te cilen do te sjelle ne jete 13 femije nga te cilet do te mbijetojne shtate.
Por edhe Mylhauzen, Bau nuk arrinte te shpalosej teresisht dhe brenda nje viti zuri vendin e organistit te oborrit dhe u paraqit si muzikant i altarit ne kapelen e oborrit te Vajmares. Pas disa viteve sherbimi te besueshem, naiv ne politik, bie ne gershera te partive te oborrit. Keshtu Bahu ra ne duar te hercogut dhe pas kater javesh burg u largua nga oborri.
Nami i ti si muzikant i shkelqyeshem ishte rritur ne menyre festive dhe nderrimi i vendit solli me veti edhe permiresime. Ne dhjetor te 1717-es Bahu u be mjeshter i kapeles se oborrit te I parit Leopold te Anhalt-Ketenit (Feurst Leopold von Anhalt-Keothen). Tek ky aristokrat dashamire i artit, Bahu kishte mundesine qe me intensitet me te larte te i kushtohet muzikes instrumentale. Ketu ai kompozoje ne numer te shumte pjese te muzikes per altar dhe per piano. Pas vdekjes se gruas se pare te tij dhe marteses me Ana Magdalenen e lindur Vilken (Wilcken), pergatiti
Koncertin e Brandenburgut
pastaj
Suitat Angleze
dhe
Suitat Franceze
,
Doracakun e Pianos Per ana Magdalenen
si dhe pjesen e pare te
Piano e Nxehte
. Kjo periudhe e krijimtarise se Bahut ndryshe thirret edhe
koha e Ketenes
.
Martesa e I parit i solli fundin kesaj epoke frutdhenese te Bahut, sepse e shoqja e re e I parit nuk kishte vesh muzikore. Leopoldi filloje te le anash mjeshtrin e kapeles i cili disa here kishte hulumtuar nje vend te ri pune. Ai u paraqite per kontoratin e shkolles se Tomasit ne Mesedshtad te Lajpcigut dhe zuri kete vend me 1723 - pasi qe Gjergj Filip Telemani (Georg Philipp Telemann) dhe Johan Kristof Grapneri (Johan Christoph Graupner) nuk e kishin pranuar kete funksion. Per me se 27 vite ai ndikoi ne Lajpcig. Ketu ai kompozoje pjese te panumerueshme te kantoneve, ketu shkroi pasionet e medha te tij,
Arti I Fugetave
dhe pjesen
Gjahu Muzikal
. Ne pleqeri, i verber vdiq dy vite pas nje operacioni ne sy me 28 qershor 1750, ne moshen 65-vjecare.