Jani Minga
(
1872
-
1947
) ishte mesues shqiptar, nenshkrues i
Deklarates se Pavaresise se Shqiperise
si perfaqsues i Vlores.
Kishte dy djem.Njeri quhej Merkur dhe tjetri Pirro
Lindur ne fshatin Shenpjeter te
Fierit
me
1 gusht
1872
. I ati, Kostandini, ka qene mesues i shqipes ne manastirin e Apollonise. E shoqja, Ana rridhte prej familjes Topia te Beratit. Ne Berat kreu shkollen fillore, ndersa te mesmen ne shkollen “Koto Hoxhi" ne Qestorat. Shkollen e larte e kreu ne Universitetin e Athines, fakulteti filologjik. Njihte greqishten e vjeter dhe te rene, latinishten, italishten dhe frengjishten. Pas largimit nga vendlindja, familja Minga vendoset perfundimisht ne Vlore.
Jani Minga mori pjese ne te gjitha kongreset arsimore. Ishte nismetar per krijimin e klubit atdhetar "Laberia" me 1889 dhe i hapjes se shkolles se pare shqipe ne Kanine me 1909, nderkohe hartonte edhe tekstet shkollore: "Abetare kombetare shqip pergatitore", "Abetare shqip kendimore", "Gramatike e gjuhes shqipe", etj. Ne korrik 1911 mori pjese ne Kuvendin e Drashovices, ne mbeshtetje te
Memorandumit te Gerces
. Ndersa, ne vitin 1912 fitoi te drejten e te dhenit lenden e historise dhe gjeografi se, pas nje konkursi ne
Janine
, te cilin e fitoi. Me
1912
-n Minga mori pjese ne Kuvendin Kombetar qe shpalli pavaresine duke shkruar
J. Minga
. Ate kohe, me hapjen e shkolles se Vlores, u emerua drejtor i saj.
Petro Marko
shkruan ne librin e tij "
Interviste me vetveten
":
- Me kujtohej nje episod i Vlores para
luftes se Vlores
, kur pushtuesit italiane e kishin detyruar te mbante nje ligjerate ne Sheshin e Flamurit, para popullit, per lidhjet ndermjet shqiptareve dhe italianeve. Dhe Jani Minga kishte pranuar. Gjithe populli i Vlores u habit se si ky Jani Minga, ky antiitalian, do te mbante ligjerate ne Sheshin e Flamurit. Minga, nga ballkoni filloi:
- "
Popull div i Vlores! Sic me njihni, une jam mesues. Dhe sot dua t'ju jap nje mesim te hapur. Na ishte njehere nje shkrimtar i vjeter grek qe quhej Ezop. Ky Ezopi ka shkruar fabula per kafshet. Nje nga ato fabula eshte edhe kjo: Na ishte njehere nje qen dhe nje lepur. Qeni lepurin here e ndukte dhe here e puthte. Dhe lepuri i gjore i tha nje dite qenit: "O qen, nese te kam mik, pse me nduk? Nese te kam armik pse me puth?...
"
Jani Minga, se bashku me nje cete te Semanit, luftoi ne luften e Vlores se vitit 1920. Ai pati nderin te mbante fjalen e fitores ne sheshin “Pavaresia”.
Me 1922 mori pjese ne kongresin e arsimtareve ne
Tirane
. Ishte perkrah
Nolit
gjate kryengritjes se qershorit 1924 dhe mbajti fjalen e rastit kur trupat kryengritese hyne ne Tirane. Vite me vone iu perkushtua arsimit, si mesues e inspektor dhe kohe me kohe organizonte aktivitete me fryme patriotike, si p.sh. perkujtimin e betejes se Mashkullores dhe figuren e
Cerciz Topullit
etj.
Djali i madh i Jani Minges ishte Pirua i cili nuk pranoi te ishte anetar i
Partise Naziste
dhe pse u sherbente gjermaneve si perkthyes. E internuan ne kampet e shfarosjes ne
Gjermani
nga nuk u kthye kurre. Edhe djali tjeter i Janit, Merkuri pati nje fat tragjik. Merkuri vdiq si pasoje e nje rrezimi nga moli ne portin e Vlores. Ate e gjeten ne mengjes, ne gjendje tejet te rende shendetesore dhe e derguan ne spitalin e Janines. Me gjithe nderhyrjen dhe terapine intensive te mjekeve, djali i dyte dhe i fundit i Jani Minges nuk i mbijetoi dot plageve te gozhdeve dhe hekurave te ndryshkur. I depresuar prej tragjedise familjare Jani Minga Vdiq me
7 maj
1947
.