Ivo Andriqi

Ivo Andric
Ivo Andric
U lind me	9 tetor 1892 ; Travnik , Bosnja dhe Hercegovina
Vdiq me	13 mars 1975 ; Beograd , Jugosllavia
Kombesia	jugosllav
Gjinite letrare	novelist

Ivo Andric ( serbokroatisht : Иво Андри? , Ivo Andri? , Dolac afer Travnikut , 9 tetor 1892 ? Beograd , 13 mars 1975 ) shkrimtar serb o ^[1]^[2]? kroat ^[1]^[3]^[4] dhe diplomat nga Bosnja dhe Hercegovina , fitues i Cmimit Nobel per letersi per vitin 1961 . Gjate kohes kur ishte ndihmes-minister i puneve te jashtme te Jugosllavise (1937?1939), Andrici hartoi nje elaborat me permbajtje raciste ku kerkonte ndarjen e Shqiperise dhe i cili mbeshteste gjenocidin, asimilimin , dhe percarjen fetare te shqiptareve; ^[5]^[6] dokumentin ia dergoi kryeministrit te Mbreterise se Jugosllavise. ^[7]

Biografia [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Ivo Andric lindi ne Dolac, Travnik, ne Bosnje, me 9 tetor 1892 e vdiq, mbas nje iktusi cerebral, me 13 mars 1975 ne Beograd. Kur ishte i vogel, familja e tij u shperngul ne Vishegrad . Perfundoi shkollen e mesme ne Sarajeve e ne 1912 u regjistrohua ne Universitetin e Zagrebit e mandej vazhdoi studimet edhe ne Vjene , Austri .

Debutoi ne letersi ne nje liber me titullin ≪Poezia e re kroate≫, ku u paraqiten edhe poete te tjere. Me vone eshte shkrimtari Cernjanski ai qe e drejtoi poetin e ri serb drejt problemeve te letersise e te politikes. Behet anetar i grupit ≪Mlada Bosna≫ (Bosnja e re) qe organizoi dhe kreu atentatin ndaj Arqidukes Franc Ferdinand ne Sarajeve ne 1914. Ne vitin 1914 Andric u arrestohua per propagande politike kundra Perandorise Austro-hungareze. U dergua ne Split e, prej aty, ne Shebenik e ne nentor te atij viti ne Maribor ku u denua me arrest shtepie. Kesaj periudhe i perkasin edhe dy poezite ≪Shetitja≪ e ≪1914≫ te Andriqit 22 vjecar. E para i kushtohet dy vajzave, Eugenija Gojmeracit prej Zagrebit e Halina Irzkowskit prej Krakovjes, qe lane gjurme ne jeten e rrefimtarit te ardhshem, i cili ne 1961.

Prej 1920-1921 punoi si sekretar ambasadet ne Rome. Nderkaq mbrojti doktoraten prane Universitetit te Gracit e vazhdoi karrieren diplomatike ne ambasadat jugosllave ne Bukuresht , Grac , Madrid , Gjeneve . Mbas pushtimit te Beogradit prej gjermaneve ne 1941, dha doreheqjen prej ambasades ne Berlin e u kthye ne Jugosllavi.

Poezia e proza [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Ne poezine e Andricit ndihet nje dhimbje qe me kalimin e kohes behet gjithmone e me e forte. Humbja per te eshte nje shkak per t'u ringjallur e per te shkuar drejt fitores. Ndersa melankolia e vetmia jane vetem shprehje te luftes se brendshme kunder kohes e njerezve. Nder prozat me te mira te ketij auktori permendim trilogjine ≪Ura mbi Drin≫, ≪Kronika e Travnikut≫, ≪Zonjusha≫ (1945) si edhe ≪Tregimet e Bosnjes≫.

Referime [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

^ ^a ^b Sells, Michael . "Of Bogomils, Race, and Ivo Andric" . Arkivuar nga origjinali me 4 shkurt 2009 . Marre me 26 mars 2014 . {{ cite web }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )
^ Dujmovi?-Markusi, Rossetti-Bazdan: Knji?evni vremeplov 4 , Profil, Zagreb, 2010.
^ Kaplan, Robert D. "A Reader's Guide to the Balkans" . New York Times . {{ cite news }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )
^ Mirko Marjanovi? , Leksikon hrvatskih knji?evnika Bosne i Hercegovine od najstarijih vremena do danas , Matica hrvatska Sarajevo, HKD Napredak , Sarajevo , 2001.
^ Dr B. Krizman, Elaborat Ivo Andri?a o Albaniji (1939), ?asopis za suvremenu povjest, br. 2, Zagreb 1977, str. 77-89.
^ "Zef Mirdita, Albanci u svjetlosti vanjske politike Srbije" . Arkivuar nga origjinali me 25 qershor 2001 . Marre me 26 tetor 2017 . {{ cite web }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )
^ Robert Elsie (2004). Historical Dictionary of Kosova . Scarecrow Press. fq. 232?. ISBN 978-0-8108-5309-6 . {{ cite book }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )

Lidhje te jashtme [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Andrici te NobelPrize.org Arkivuar 7 tetor 2008 tek Wayback Machine
Prezantimi I secretary te Akademise Suedeze Anders Osterling Arkivuar 8 janar 2009 tek Wayback Machine
Muzeu dhe fondacioni Ivo Andric

[Sells-1] Sells, Michael . "Of Bogomils, Race, and Ivo Andric" . Arkivuar nga origjinali me 4 shkurt 2009 . Marre me 26 mars 2014 . {{ cite web }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )

[2] Dujmovi?-Markusi, Rossetti-Bazdan: Knji?evni vremeplov 4 , Profil, Zagreb, 2010.

[NYTimes-3] Kaplan, Robert D. "A Reader's Guide to the Balkans" . New York Times . {{ cite news }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )

[4] Mirko Marjanovi? , Leksikon hrvatskih knji?evnika Bosne i Hercegovine od najstarijih vremena do danas , Matica hrvatska Sarajevo, HKD Napredak , Sarajevo , 2001.

[5] Dr B. Krizman, Elaborat Ivo Andri?a o Albaniji (1939), ?asopis za suvremenu povjest, br. 2, Zagreb 1977, str. 77-89.

[6] "Zef Mirdita, Albanci u svjetlosti vanjske politike Srbije" . Arkivuar nga origjinali me 25 qershor 2001 . Marre me 26 tetor 2017 . {{ cite web }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )

[Elsie2004-7] Robert Elsie (2004). Historical Dictionary of Kosova . Scarecrow Press. fq. 232?. ISBN 978-0-8108-5309-6 . {{ cite book }}: Mungon ose eshte bosh parametri |language= ( Ndihme! )

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]