Gers

Gersi
Gers/Gerc ( Ocitanisht )
Gers ( Frengjisht )
Gersi Gers/Gerc ( Ocitanisht ) Gers ( Frengjisht )
Department of France
	Ndertesa e prefektures ne Auch
	Flamuri Stema
	Vendndodhja e Gersit ne France
	Koordinatat: 43°39′N 0°35′E / 43.650°N 0.583°E
Shteti	Franca
Rajoni	Ocitania
Prefektura	Auch
Nenprefekturat	Condom ; Mirande
Qeveria
? President i Keshillit te Departamentit	Philippe Dupouy (PS)
Siperfaqja
? Gjithsej	6.257 km 2 (2,416 sq mi)
Popullsia (Janar 2019)
? Gjithsej	191.377
? Vendi	90
? Dendesia	0.031/km 2 (0.079/sq mi)
Emri i banoreve	Gjersar (meshkujt) Gjersare (femrat)
Zona kohore	UTC+1 ( CET )
? Veres ( DST )	UTC+2 ( CEST )
Numri i departamentit	32
Qarqet	3
Kantonet	17
Komunat	461

Gers ( shqiptimi frengjisht: [???(s)] ; Ocitanisht : Gers ose Gerc , [d???s] ) eshte nje departament ne rajonin e Ocitanise , Franca Jugperendimore. I quajtur sipas lumit Gers, banoret e tij quhen Gersois dhe Gersoises ne frengjisht ose Gersare dhe Gersare . Ne vitin 2019, ai kishte nje popullsi prej 191,377. ^[2]

Historia [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Gersi eshte nje nga 83 departamentet origjinale te krijuara gjate Revolucionit Francez me 4 mars 1790. Ai u krijua nga pjese te provincave te meparshme te Gyjenes dhe Gaskonise. Ai eshte i rrethuar nga departamentet Pirenejte e Siperm, Garone e Siperme, Tarn-dhe-Garone, Olt dhe Garone , Landes dhe Pirenejte Atlantike . Ne 1808 ajo humbi Lavitin ne anen e saj veri-lindore qe iu bashkua departamentit te sapokrijuar te Tarn dhe Garone . ^[3]

Kultura [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Kultura eshte kryesisht bujqesore, me theks te vecante ne specialitetet gastronomike vendore si:

Brandy Armagnac ;
Cotes de Gascogne ;
Floc de Gascogne ;
Foie gras ;
Kerpudha te egra.

Gjithashtu, disa kultura te spikatura jane misri , kolza, luledielli dhe gruri .

Gjuha Gaskone eshte nje dialekt i ocitanishtes , por nuk flitet geresisht. Departamenti karakterizohet nga fshatra te pergjumur bastide dhe kodra qe shohin Pirenejte ne jug. Aleksander Dyma ,babai krijoi te famshmin gersar d'Artagnan, musketierin e katert te Tre musketiereve . Nje muze per d'Artagnanin gjendet ne fshatin gersar Lupiac .

Demografia [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Popullsia ne vite
Viti	Pop.	±%
1801	257,609	?
1806	287,021	+11.4%
1821	301,336	+5.0%
1831	312,16	+3.6%
1841	311,447	?0.2%
1851	307,479	?1.3%
1861	298,931	?2.8%
1872	284,717	?4.8%
1881	281,532	?1.1%
1891	261,084	?7.3%
1901	238,448	?8.7%
1911	221,994	?6.9%
1921	194,406	?12.4%
1931	193,134	?0.7%
1936	192,451	?0.4%
1946	190,431	?1.0%
1954	185,111	?2.8%
1962	182,264	?1.5%
1968	181,577	?0.4%
1975	175,366	?3.4%
1982	174,154	?0.7%
1990	174,587	+0.2%
1999	172,335	?1.3%
2006	181,375	+5.2%
2011	188,893	+4.1%
2016	190,664	+0.9%

I vendosur ne Francen Jugperendimore, Gersi shpesh permendet si nder zonat me pak te populluara (30.5 njerez/km ² ne 2016), zonat me pak urbane ose me rurale ne te gjithe Evropen Perendimore . Lista e 10 komunave me te populluara te departamentit: ^[2]

Komuna	Popullsia (2019)
Auch	22,173
L'Isle-Jourdain	9,072
Prezervativi	6493
Fleurance	5924
Eauze	3975
Lectoure	3672
Vic-Fezensac	3546
Mirande	3,450
Gimont	3,016
Pavie	2501

Klima [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Shiu vjetor varion nga me shume se 900 mm ne jug-perendim te departamentit, ne me pak se 700 mm ne Veri-Lindje ( Auch , Condom, Lectoure ).

Dimrat variojne, me temperatura vetem here pas here nen 0, por klima mbetet e bute dhe e thate. Sasia e diellit eshte rreth 1950 ore/vit.

Verat jane te nxehta dhe te thata. Auch eshte, se bashku me Tuluzen , Nimesin , Carpentrasin, Ajacion , Marsejen , Tulonin dhe Perpinjanin , nje nga qytetet me te nxehta ne France.