Flamuri kombetar i Letonise ( letonisht : Latvijas karogs ) u perdor nga Letonia e pavarur qe nga viti 1918 derisa vendi u pushtua nga Bashkimi Sovjetik ne 1940. Perdorimi i tij u shtyp gjate sundimit sovjetik. Me 27 shkurt 1990, pak para se vendi te rifitonte pavaresine e tij , qeveria letoneze ri-miratoi flamurin tradicional te kuq-bardhe-kuq.

Megjithese u miratua zyrtarisht ne vitin 1921, flamuri letonez ishte ne perdorim qysh ne shekullin e 13-te. Ngjyra e kuqe ndonjehere pershkruhet si simbol i gatishmerise se letonezeve per te dhene gjakun nga zemra per liri dhe gatishmerine e tyre per te mbrojtur sovranitetin e tyre. Nje interpretim alternativ, sipas Rhymed Chronicle of Livonia, eshte se nje udheheqes Latgalian u plagos ne beteje dhe fleta mbi te cilen ai ishte shtrire ishte njollosur nga gjaku i tij dhe vetem shiriti qendror i fletes ishte lene i panjollosur. Kjo histori eshte e ngjashme me legjenden e origjines se flamurit te Austrise .

Historia [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Flamuri letonez i kuq-bardhe-kuq permendet per here te pare ne Kroniken Rhymed te Livonise ( Livlandische Reimchronik ), ^[1] e cila mbulon periudhen nga 1180 deri ne 1343, dhe keshtu eshte nder flamujt me te vjeter ne bote. Kronika tregon per nje beteje qe u zhvillua rreth vitit 1279, ne te cilen fiset e lashta Latgaliane nga C?sis , nje qytet ne pjesen veriore te Letonise se sotme, shkuan ne lufte, duke mbajtur nje flamur te kuq me nje shirit te bardhe. ^[2]

Legjenda tregon historine e kruet te Latgalianeve te plagosur per vdekje, i cili ishte mbeshtjelle me nje carcaf te bardhe. Pjesa e carcafit ku ishte shtrire mbeti e bardhe, por dy skajet i ishin njollosur ne gjak. Gjate betejes tjeter, fleta e njollosur me gjak u perdor si flamur. Sipas legjendes kete here luftetaret Latgaliane ishin te suksesshem dhe e perzune armikun. Qe atehere, fiset Latgalian i kane perdorur keto ngjyra.

Bazuar ne te dhenat historike te lartpermendura, disa individe dhe organizata nacionaliste filluan te perdorin flamuj te tille ne shekullin e 19-te. Ne vitin 1917, nje flamur i kuq-bardhe-kuq u perdor ne disa ngjarje qe synonin bashkimin e rajoneve letoneze, u ngrit debati per pamjen vizuale te flamurit letonez. Ne maj, gjate nje takimi te Shoqates Letoneze te Promovimit te Artit (Latvie?u m?kslas veicin??anas biedr?ba), u shqyrtuan disa propozime, me ne fund, u pranua nje dizajn nga artistja Ansis C?rulis. Flamuri kombetar i Letonise, se bashku me stemen kombetare u afirmua ne kete format me nje dekret te Asamblese Kushtetuese te Letonise, te miratuar me 15 qershor 1921. ^{[3] [4] [5]}

Pushtimi [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Gjate periudhes sovjetike nga Bashkimi Sovjetik (dhe shkurtimisht gjate pushtimit nga Gjermania Naziste ), flamuri letonez kuq-bardhe-kuq u be i paperdorshem nga 1940 deri ne 1941 dhe 1944 deri ne 1991. Cdo prodhim dhe shfaqje publike e flamurit nacionalist letonez u konsiderua krim antishteteror dhe i denueshem me ligj. Flamuri i pare i Letonise Sovjetike ishte nje flamur i kuq me draper dhe cekic te arte ne kendin e siperm majtas, me shkronjat latine LPSR ( Latvijas Padomju Soci?listisk? Republika ) siper tyre ne ngjyre ari ne nje font serif. Ne vitin 1953, u miratua versioni perfundimtar i flamurit. Ai pershkruan flamurin sovjetik me gjashte shirita te valezuar blu 1/3 qe perfaqesojne detin ne fund.

Restaurimi [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Nen ndikimin e nismave glasnost dhe perestrojka te Mikhail Gorbachev , flamuri i Letonise se pavarur u rivendos me 15 shkurt 1990, ^[6] nje vit e gjysme perpara njohjes formale te pavaresise se Letonise.

Shfaqja e flamurit [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Ligji letonez thote se flamuri dhe ngjyrat kombetare mund te shfaqen dhe perdoren si zbukurim nese garantohet respektimi i duhur i flamurit. Shkaterrimi, trajtimi pa respekt ose shfaqja e gabuar e flamurit denohet me ligj.

Flamuri duhet te vendoset te pakten 2.5 metra mbi toke dhe te fiksohet sic duhet ne shtizen e flamurit. Shtiza e flamurit duhet te jete me e gjate se ana me e gjate e flamurit, e drejte, e lyer me ngjyre te bardhe dhe mundesisht prej druri. Fundi ne maje te shtizes se flamurit duhet te jete me i gjere se shtiza e flamurit. Kur flamuri nuk shfaqet vazhdimisht, ai do te ngrihet ne lindjen e diellit dhe do te ulet ne perendim te diellit. Nese valvohet per nje festival ose varrim, ai duhet te ngrihet perpara dhe te ulet pas perfundimit te rastit.

Nese flamuri valevitet nga shtiza e flamurit ne shenje zie, ai do te ngrihet ne gjysme shtize. Nese fiksohet ne nje shtize flamuri, nje fjongo e zeze gjeresia e te cilit eshte 1?20 e gjeresise se flamurit duhet te fiksohet ne shtizen e flamurit mbi flamur; shiriti duhet te jete i gjatesise se mjaftueshme per te shtrire gjeresine e flamurit.

Ditet e flamurit [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

• 25 mars (ne zi) - Ne kujtim te viktimave te gjenocidit komunist
• 1 maj - Dita e Kushtetutes, Dita e Punes
• 4 maj - Rivendosja e Pavaresise (1990)
• 14 qershor (ne zi) - Ne kujtim te viktimave te gjenocidit komunist
• 17 qershor (ne zi) - Fillimi i pushtimit sovjetik ne Letoni
• 4 korrik (ne zi) - Ne kujtim te viktimave te Holokaustit (Shih: Holokausti ne Letoni )
• 11 nentor - Dita e L??pl?sis
• 18 nentor - Dita e Pavaresise (1918)
• E diela e pare e dhjetorit (ne zi) - Ne kujtim te viktimave te gjenocidit komunist

Referime [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]