Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Energjia berthamore
eshte energji e fituar me
metodat e fisionit
te kontrolluar ne ndertesa qendrore Centrale Berthamore. Dielli prodhon drite dhe energji termike,te domosdoshme per jeten ne Toke. Brenda diellit berthamat e hidrogjenit bashkohen per te formuar berthama heliumit. Gjate ketij procesi clirohet energji berthamore
Centralet Berthamore (1983)
| Shteti
|
ne nder.
*
|
kapac. neto [MWe]
|
aktiv
|
kapac. neto [MWe]
|
| Egjipti
|
2
|
1800
|
-
|
-
|
| Argjentina
|
3
|
1611
|
2
|
919
|
| Belgjika
|
8
|
5177
|
6
|
3457
|
| Brazili
|
5
|
5606
|
1
|
626
|
| Bullgaria
|
8
|
5680
|
4
|
1680
|
| RF Gjer.
|
30
|
26766
|
15
|
9850
|
| RP. Kina
|
3
|
2100
|
-
|
-
|
| RD Gjer.
|
15
|
9440
|
5
|
1760
|
| Finlanda
|
4
|
2160
|
4
|
2160
|
| Franca
|
62
|
57591
|
35
|
26268
|
| B. e Madhe
|
28
|
15428
|
20
|
9963
|
| India
|
12
|
2544
|
5
|
1004
|
| Irani
|
2
|
2392
|
-
|
-
|
| Italia
|
8
|
5256
|
3
|
1297
|
| Japonia
|
39
|
28101
|
27
|
17697
|
| RSF Jug.
|
2
|
1632
|
1
|
632
|
| Kanada
|
25
|
15424
|
12
|
6412
|
| Korea
|
9
|
7398
|
3
|
1798
|
| Kuba
|
2
|
840
|
-
|
-
|
| Meksika
|
2
|
1308
|
-
|
-
|
| Holanda
|
2
|
500
|
2
|
500
|
| Austria
|
1
|
692
|
-
|
-
|
| Pakistani
|
1
|
125
|
1
|
125
|
| Filipinet
|
2
|
1240
|
-
|
-
|
| Polonia
|
4
|
1680
|
-
|
-
|
| Rumania
|
3
|
1620
|
-
|
-
|
| Suedia
|
12
|
9470
|
10
|
7370
|
| Zvicra
|
7
|
5513
|
4
|
1926
|
| BRSS
|
114
|
97000
|
40
|
19090
|
| Spanja
|
17
|
13997
|
5
|
2840
|
| Afrika J.
|
2
|
1844
|
-
|
-
|
| Taivani
|
6
|
4924
|
4
|
3110
|
| Cekosllovakia
|
16
|
9040
|
2
|
840
|
| Hungaria
|
8
|
5588
|
1
|
397
|
| ShBA
|
146
|
135023
|
82
|
64900
|
| * Perfshin edhe CB-te aktive
|
Perdorimi i kesaj energjie per qellime civile per dallim nga ato ushtarake, pas vitit
1945
deri ne fund te viteve '60-ta nuk ka qene i dyshushem. Ne vitet '60, ne
ShBA
ne siperfaqe dalin levizje ze cilat "akceptimin" e deri atehereshe filluan te vene ne pikepyetje. Keto levizje nuk kishin ndonje rol te madhe por u pasqyruan ne
Republiken Federale Gjermane
rreth vitit
1971
. Me pastaj, ky problem filloj te transformohet nga pakenaqesi e popullit vendas, ne pakenaqesi te qeverive poseduese te tyre. Kjo pakenaqesi filloje te drejtohej shteteve te cilat gjere ne fund te viteve '80 nuk kishin arritur te zhvillonin apo te huazonin teknologjine e prodhimit te kesaj energjie.
Ne fund vitet e shekullit, dhe gjerme ne sot ne mjetet e informimit gjithnje e me shume ka te dhena per kercnime te ndersjellat ndermjet shteteve poseduese te kesaj energjie dhe atyre qe tashme kane arritur potencialin e prodhimit te kesaj energjie. Shtyrjet, shpesh sharjet politike te paraqitura ne mjete te njoftimit nuk kane qene te rralla.
Sido qe te jete, si pasoj e ketyre jane bombardua edhe komplekse te parapara per Centrale Berthamore siq ishte rasti nga ana e Izraelit ne Irak para viteve '80, dhe luftera e njohur qe ne mjete te informimit ne mase te madhe u zhvillua nen arsyetimin qe Iraku kishte
arme berthamore
Shtetet e Bashkuara te Amerikes
jane furnizuesit me te medhenj te energjise berthamore per qellime komerciale. SHBA-ja ka me shume se 100 centrale te licensuara berthamore dhe ne vitin 2006, keto centrale gjeneronin rreth 20% te prodhimit energjitik ne vend, duke permbushur 9% te nevojave te vendit me energji.
Franca
ka me shume se 50 centrale berthamore qe sigurojne 79% te prodhimit energjitik. Franca eshte eksportuese e konsiderueshme e energjise elektrike ne vendet te tjera.
Kina
ka 11 reaktore berthamore, por nevojat ne vend jane kaq te medha, sa kjo infrastrukture ne vitin 2005 permbushte vetem 1% te nevojave te vendit per energji. Gjendje e ngjajshme ndodhet edhe ne
Indi
.
Rusia
hapi uzinen e pare berthamore ne vitin 1954. Zgjerimi i industrise u ngadalesua pas katastrofes se
Cernobilit
. Me 2005, reaktoret berthamore prodhonin rreth 6% te energjise qe konsumohej. Rusia energjine berthamore e shehe si nje mundesi per eksporte. Me anen tjeter ne
Gjermani
, ne vitin 2006, 12% e energjis se perdorur vinte nga energjia berthamore. Perqindje e larte per nje vend qe trumpeton per mbylljen e qendrave te energjis berthmamore.
Vendi i njohur per mundesin e ndertimit te uzinave berthamore por qe ne parashkime nuk ka pasur ndonje rendesi kjo eshte
Australia
.
[1]
- ^
BBCAlbanian.com | News | Fuqite berthamore ne mbare boten
