Donna Leon
(
29 shtator
1942
ne Montclair,
New Jersey
,
ShBA
) eshte nje shkrimtare amerikane. Eshte autore e nje seri te krimi-romaneve.
Jeton qe me shume se 20 vite ne
Venedik
. Punoi nje kohe te gjate si lektore e letersise angleze ne universitetin: University of Maryland University College - Europe (UMUC-Europe) ne
Itali
dhe me vone si profesoreshe dhe shkrimtare. Para pak vitesh Donna Leon perfundoi punen e saj si profesoreshe dhe ju perkushtua plotesisht shkrimit dhe aktiviteteve tjera kulturore ne fushen e muzikes (sidomos muzikes barok).
Opera eshte “hobby” i saj, sidomos veprat e
Georg Friedrich Handel
.
Romanet e saj te gjithe i dedikohen Venedikut apo rrethit te tij. Ato jane te shkruara ne gjuhen angleze dhe u perkthyen ne shume gjuhe boterore, mirepo ende jo edhe ne ate italiane, pasi qe kete autorja nuk e deshiron.
Heroi i romaneve te saj eshte komisari
fiktiv
Commissario Guido Brunetti. Polici melankolik Brunetti vuan nen faktin qe nuk mundet te zhduk te keqen nga bota. Gruaja e tij Paola, vajze e nje konteshe nga nje familje nder me te vjetrat ne Itali, punon si profesoreshe e letersise angleze dhe eshte e inspiruar nga fryma e levizjes se `68 - es. Femijet e tyre Raffael dhe Chiara krijojne dita dites entuziazem te madh per dashamiresine ndaj njerezve (
filantropia
), gje qe eshte ne kontrast te plote me boten e vrazhdet dhe te korruptuar te krimit. Si figure komike e romaneve figuron shefi injorante dhe i paafte i policise Vice-Questore Patta, perderisa i zellshmi Sergente Vianello dhe e gjithedijshmja Signorina Elettra, prej romanit te trete sekretaresha e Pattas, e ndihmojne Brunettin ne punen e tij.
Kritiket thone se Donna Leon ne romanet e saj ka krijuar nje pamje klishe te Italise. Ata po ashtu kritikojne zmadhimin melodramatik te ngjarjeve, ne te cilat pershkrimet e jetes se perditshme familjare - si ushqimi, pijet, edukimi i femijeve, etj - e vejne ne rang te dyte zgjedhjen e krimit ne roman. Mirepo nga kontrasti ne mes te familjes, e cila i mbron vlerat e sjelljes se mire dhe te civilizuar, dhe shtetit, te cilin ai e prezanton, nga ky kontrast ushqehet edhe melankolia e Brunettit: shteti e perkrah dhe ndihmon kriminalitetin e njerezve ne fuqi, nen te cilen shtypje hapesira e terheqjes ne sigurine e familjes shume e me shume zvogelohet.
Tekstet e Leon ankohen ne te njejtat permasa mbi renien dhe mosperdorimin e tregimit tradicional (si p.sh menyra e te shkruarit sipas
Henry James
? it), si dhe mbi shkaterrimin e vlerave tradicionale.
Nderkohe u filmua nje numer i madh i romaneve te saj.
- Death at La Fenice (
1992
)
- Death in a Strange Country (
1993
)
- The Anonymous Venetian, titulli amerikan: Dressed for Death. (
1994
)
- A Venetian Reckoning, titulli amerikan: Death and Judgment. (
1995
)
- Acqua Alta, titulli amerikan: Death in High Water (
1996
)
- The Death of Faith, titulli amerikan: Quietly in Their Sleep. (
1997
)
- A Noble Radiance (
1998
)
- Fatal Remedies (
1999
)
- Friends in High Places (
2000
)
- A Sea of Troubles (
2001
)
- Wilful Behaviour (
2002
)
- Uniform Justice (
2003
)
- Doctored Evidence (
2004
)
- Blood from a Stone (
2005
)
- Through a Glass Darkly (
2006
)