한국   대만   중국   일본 
Ahmeti II - Wikipedia Jump to content

Ahmeti II

Nga Wikipedia, enciklopedia e lire
Ahmeti II
Sulltan i 21-te Perandorise Osmane
Ne detyre
22 qershor 1691 ? 6 shkurt 1695
Paraprire nga Sulejmani II
Pasuar nga Mustafa II
Te dhena vetjake
U lind me 25 shkurt 1643
Stamboll , Perandoria Osmane
Vdiq me 6 shkurt 1695
Edrene , Perandoria Osmane
Punesimi Sulltan (Perandor)

Ahmeti II ( Turqishtja osmane : ???? ???? A?med-i s?n? ) (25 shkurt 1643 ? 6 shkurt 1695) ishte sulltani i 21-te i Perandorise Osmane prej vitit 1691 deri me 1695. Ai ishte djali i Ibrahimit dhe Muzzazez Sultan . Gjate sundimit te vellezerve te tij, Ahmeti u mbajt ne kafes (kafaz) per afer 43 vite.

Sundimi [ Redakto | Redakto nepermjet kodit ]

Gjate sundimit te tij, Sulltan Ahmeti II i kushtoi me se shumti vemendjen e tij lufterave kunder Habsburgeve dhe politikave te jashtme, ceshtjeve qeveritare dhe ekonomike. Nga keto, me te rendesishmit ishin reformat tatimore dhe futja e sistemit te fermave tatimore gjate gjithe jetes (malikane). Pas rimekembjes se Beogradit nen paraardhesin e tij, Sulejman II , kufiri ushtarak arriti nje pengese te perafert ne Danub, me Habsburget qe nuk ishin me ne gjendje te avancoheshin nga jugu, dhe osmanet tentuan, perfundimisht pa sukses, te rifitonin iniciativen ne veri te saj.

Nder tiparet me te rendesishme te sundimit te Ahmetit ishte mbeshtetja e tij ne Fazil Mustafa Pashe Kypriljoti . Pas pranimit te tij ne fron, Sulltani Ahmeti II konfirmoi Kopruluzade Fazel Mustafa Pasha ne zyren e tij si vezir i madh. Ne zyren e vitit 1689, Fazel Mustafa Pasha ishte nga familja e famshme Qyprillinjte e vezireve te madh, dhe si shumica e paraardhesve te tij te Qyprillinjeve ne te njejten zyre, ishte nje administrator i afte dhe komandant ushtarak. Ashtu si i ati i tij, Mehmed pashe Qyprilliu (veziri i madh 1656-61), ai urdheroi largimin dhe ekzekutimin e dhjetera zyrtareve te korruptuar shteteror te regjimit te meparshem dhe i zevendesoi ata me burra besnike ndaj vetes. Ai rishikoi sistemin e taksave duke e pershtatur ate me aftesite e taksapaguesve te prekur nga lufterat e fundit. Ai gjithashtu reformoi mobilizimin e trupave dhe rriti grupin e rekruteve te disponueshem per ushtrine duke hartuar tribuere ne Ballkan dhe Anadoll. Ne tetor 1690 ai rimori Beogradin (veriun e Serbise), nje fortese kyce qe urdheroi bashkimin e lumenjve Danub dhe Sava; ne duart osmane qe nga viti 1521, keshtjella ishte pushtuar nga Habsburget ne vitin 1688.

Fitorja e Fazil Mustafa Pashes ne Beograd ishte nje arritje e madhe ushtarake qe i dha osmaneve shpresen se dekadat ushtarake te viteve 1680, te cilat kishin cuar ne humbjen e Hungarise dhe Transilvanise, nje principate vasale osmane te sunduar nga princat hungareze pro-Stambollit, mund te kthehej. Sidoqofte, suksesi osman u tregua kalimtar. Me 19 gusht 1691, Fazil Mustafa Pasha pesoi nje humbje shkaterruese ne Betejen e Slankamenit (ne veriperendim te Beogradit) ne duart e Ludwig Wilhelm von Baden, komandanti i Habsburgeve ne Hungari. Ne konfrontimin, te njohur nga bashkekohesit si "beteja me e pergjakshme e shekullit", osmanet pesuan humbje te medha: 20.000 burra, duke perfshire vezirin e madh. Me te, sulltani humbi komandantin me te afte ushtarak dhe anetarin e fundit te familjes Qyprillinje, i cili per gjysme shekulli te meparshem kishte qene i dobishem ne forcimin e ushtrise osmane.

Nen ndjekesit e Fazil Mustafa Pashes, osmanet pesuan humbje te metejshme. Ne qershor 1692 Habsburget pushtuan Varad (Oradea, Rumani), selia e nje guvernatori osman qe nga viti 1660. Ne vitin 1694 ata u perpoqen te rimarrin Varadin, por pa asnje dobi. Me 12 janar 1695, ata dorezuan keshtjellen e Gyules, qendra e nje sanjak osman ose nenprovinci qe nga viti 1566. Me renien e Gyules, i vetmi territor ende ne duart osmane ne Hungari ishte ne lindje te lumit Tisa dhe ne jug te lumit Maros, me qender ne Timoshtar. Tre jave me vone, me 6 shkurt 1695, Ahmeti II vdiq ne Pallatin Edrene .