Va?kovce

z Wikipedie, slobodnej encyklopedie

Va?kovce [1] [2] (ine nazvy: va?kovcovidne [3] , klokanotvare [3] ; star?ie nazvy: va?kate [4] , va?kate cicavce [5] , va?kati [6] , va?nate [7] , va?nate cicavce [7] [8] , mimo taxonomie: va?kovite cicavce [9] ; star?ie resp. dnes e?te nespravne: va?natce [10] [11] [12] ; lat. Marsupialia, Metatheria ) je ve?ky taxon ( kohorta ) ?ivorodych cicavcov .

Hlavnym znakom va?kovcov je, ?e rodia ?ive, ale slabo vyvinute mla?ata, ktore sa po narodeni presunu do vaku a v ?om pokra?uje ich vyvin, kym nie su ?ivotaschopne. Vo vaku sa mla?a prisaje k mlie?nej bradavke a usta mu k nej prirastu. Tvorba mlieka prebieha cca 65 dni.

Roz?irenie: Australia , Tasmania , Nova Guinea , Severna Amerika , Ju?na Amerika

V Amerike sa vyskytuju druhy radu va?ice , v Australii druhy radov kunovce a kengury .

Systematika [ upravi? | upravi? zdroj ]

System pou?ivany v tejto wikipedii je takyto:

va?kovce/klokanotvare (Marsupialia, Metatheria):

  • rod †Sinodelphys
  • rod †Kokopellia Cifelli, 1993
  • rod †Aenigmadelphys Cifelli & Johanson, 1994
  • rod †Iugomortiferum Cifelli, 1990 ? zara?ovane aj pod Ameridelphia
  • rod †Anchistodelphys Cifelli, 1990
  • rod †Gashternia Simpson, 1935
  • rod †Thylacotinga Archer et al., 1993
  • ?e?a? †Yingabalanaridae Archer et al., 1990
  • podrad † Archimetatheria Szalay, 1993
    • ?e?a? †Stagodontidae Marsh, 1889
    • ?e?a? †Pediomyidae Simpson, 1927, Clemens, 1966:3
  • magnrad Australidelphia - t.j. napr. vakokrty , kunovce , bandikuty a kengury
    • ...
  • magnrad Ameridelphia Szalay in Archer, ed., 1982, McKenna & Bell, 1997 ? spolu s Asiadelphia tvoria parafyleticku skupinu Boreometatheria
    • rod †Jaskhadelphys Marshall & de Muizon, 1988
    • rod †Progarzonia Ameghino, 1904
    • rod †Ectocentrocristus Rigby & Wolberg, 1987
    • rod †Protalphadon Cifelli, 1990
    • rod †Thylacodon Matthew & Granger, 1921
    • pod?e?a? †Protodidelphinae Marshall, 1987
      • rod †Kollpania Marshall & de Muizon, 1988
      • rod †Bobbschaefferia Paula Couto, 1970
      • rod †Zeusdelphys Marshall in Archer, ed., 1987
      • rod †Protodidelphis Paula Couto, 1952
      • rod †Guggenheimia Paula Couto, 1952
      • rod †Reigia Pascual, 1983
    • rad va?ice (Didelphimorphia) Gill, 1872, Marshall, Case & Woodburne, 1990
      • rod †Camptomus Marsh, 1889
      • rod †Iqualadelphis Fox, 1987
      • pod?e?a? †Adinodontinae Hershkovitz, 1995
        • rod †Adinodon Hershkovitz, 1995
      • ?e?a? va?icovite (Didelphidae) Gray, 1821
      • ?e?a? †Sparassocynidae Reig, 1958, Archer, 1984
    • rad va?iky (Paucituberculata) Ameghino, 1894
      • nad?e?a? Caenolestoidea Trouessart, 1898, Osborn, 1910
        • ?e?a? †Sternbergiidae Szalay, 1994, McKenna & Bell, 1997
        • ?e?a? va?ikovite (Caenolestidae) Trouessart, 1898
        • ?e?a? †Palaeothentidae Sinclair, 1906, Osgood, 1921
        • ?e?a? †Abderitidae Ameghino, 1889, Ameghino, 1889
      • nad?e?a? †Polydolopoidea Ameghino, 1897, Clemens & Marshall, 1976
        • rod †Rosendolops Goin & Candela, 1996
        • ?e?a? †Sillustaniidae Crochet & Sige, 1996
        • ?e?a? †Polydolopidae Ameghino, 1897
        • ?e?a? †Prepidolopidae Pascual, 1980
        • ?e?a? †Bonapartheriidae Pascual, 1980
      • nad?e?a? †Argyrolagoidea Ameghino, 1904, Simpson, 1970
        • ?e?a? †Argyrolagidae Ameghino, 1904
        • ?e?a? †Patagoniidae Pascual & Carlini, 1987
        • ?e?a? †Groeberiidae Patterson, 1952
      • nad?e?a? †Caroloameghinioidea Ameghino, 1901, Aplin & Archer in Archer, 1987
        • ?e?a? †Glasbiidae Clemens, 1966, Archer, 1984
        • ?e?a? †Caroloameghiniidae Ameghino, 1901
    • rad † Sparassodonta Ameghino, 1894, Aplin & Archer in Archer, ed., 1987
      • ?e?a? †Mayulestidae de Muizon, 1994
      • ?e?a? †Hondadelphidae Marshall et al., 1990
      • ?e?a? †Borhyaenidae Ameghino, 1894

Ine projekty [ upravi? | upravi? zdroj ]

  • Spolupracuj na Commons Commons ponuka multimedialne subory na temu Va?kovce
  • Spolupracuj na Wikidruhoch Wikidruhy ponukaju informacie na temu Va?kovce

Zdroje [ upravi? | upravi? zdroj ]

  1. ↑ LUPTAK, Peter. Slovenske mena cicavcov sveta . [1. vyd.] Bojnice : Zoologicka zahrada, 2003. 218 s. ISBN 80-969059-9-6 . S. 7.
  2. ↑ va?kovce. In: Mala encyklopedia biologie. 1975. S. 504
  3. ↑ a b TRNKA, A. Zoologia chordatov - vybrane kapitoly. 2018, S. 86
  4. ↑ va?kate. In: Slovnik slovenskeho jazyka (Peciar)
  5. ↑ va?naty. In: ?esko-slovensky slovnik. Veda. 1979. S. 615
  6. ↑ va?kati. In: Slovensky nau?ny slovnik III, 1932, S. 292
  7. ↑ a b cicavce. In: Encyklopedia Zeme 1983. S. 112
  8. ↑ Nasa veda . [s.l.] : [s.n.], 1961. 928 s. S. 662.
  9. ↑ KLINDA, J. Historicke zaklady environmentalizmu a environmentalneho prava (LII.). In: Enviromagazin 1/2013 [1]
  10. ↑ Nemecko-slovensky podohospodarsky slovnik. 1971, S.66
  11. ↑ Maly atlas sveta - 1. slovenske priru?ne vydanie. 1960. S. 162
  12. ↑ IVANOVA-?ALINGOVA, M. et al. Sloven?ina bez chyba. 1998, S. 348
Zdroj: ? https://sk.wikipedia.org/w/index.php?title=Va?kovce&oldid=7401848 “