z Wikipedie, slobodnej encyklopedie
Po?vatky
(
lat.
Plecoptera
) su
rad
ortopteroidneho hmyzu
(v star?ich systemoch zarove? kohorta
Perlodea
). Slovensky nazov rodov z tohto radu, pokia? vobec maju slovenske meno, znie
po?vatka
.
?tihly hmyz malych a? stredne ve?kych rozmerov s pomerne malo
chitinizovanym
telom
.
Na
hlave
su nitkovite mnoho?lankove
tykadla
a hryzave ustne ustroje, ktore v?ak mo?u by. zakrpatene.
Ektoskelet
hrudnych somitov tvori viac e?te nezrastenych skleritov, ?o dokazuje fylogeneticku starobylos? a primitivnos? tohto
hmyzu
?
permske
druhy sa prili? neli?ili od dne?nych.
Bru?ko ma 10 somitov, 11-ty je rudimentalny a nesie nitkovite mnoho?lankove cerkusy.
Kridla su blanite s hustou primitivnou ?ilnatinou, zadne kridla maju u? naznak vejaroviteho skladania. Vyvin je typicka archimetabolia s ve?kym po?tom instarov (20 a? 30!); a aj tu plati zasada, ?e u najad ve?kych druhov a za zlych potravnych podmienok sa po?et instarov zvy?uje. Na svete ?ije vy?e 2 000 druhov po?vatiek, u nas asi 100 druhov.
Z
taxonov
tohto radu su najznamej?ie:
- Euholognatha
(
Filipalpia
) - maju funk?ne ustne organy s nitkovitymi hmatadlami (palpi maxillares su a? 5-?lankove). Najady su herbivorne. Su to men?ie druhy, z nich ?asto sa vyskytuje napr.
Leuctra fusca
(
po?vatka zimna
), lieta koncom
vegeta?nej sezony
.
- Systellognatha
(
Setipalpia
,
Subulipalpia
) ? ustne organy su zakrpatene a imaga vobec neprijimaju potravu, nanajvy? len vodu a kvapo?ky rastlinnych ?tiav; hmatadla su ?tetinkovite. Najady ?iju dravo. K hojnej?im druhom patri
Isoperla grammatica
(
po?vatka ?ltozelena
) a
Perla marginata
(
p. hnedopasa
). Najva??im druhom na
Slovensku
je
Dinocras cephalotes
. Ma a? 3 cm a ?ije pri ?istych podhorskych potokoch.
Commons ponuka multimedialne subory na temu
Po?vatky
Wikidruhy ponukaju informacie na temu
Po?vatky
