Thomas Kuhn

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Thomas Kuhn
Filozofija 20. vijeka
Zapadna filozofija
Biografske informacije
Rođenje Thomas Samuel Kuhn
( 1922-07-18 ) 18. 7. 1922.
Cincinnati , Ohio , U.S.
Smrt 17. 6. 1996 . (dob: 73)
Cambridge , Massachusetts , SAD
Obrazovanje
Alma mater Harvard University
Filozofija
?kola/Tradicija analiti?ka filozofija
historijski preokret [1]
Inspiracija
Od
Na

Tomas Samjuel Kun ( engl. Thomas Samuel Kuhn ; Sinsinati , 18. jul 1922 ? Kembrid? , 17. jun 1996 ) bio je jedan od najuticajnijih intelektualaca, istori?ara i filozofa nauke XX veka. [11] Svojom knjigom Struktura nau?nih revolucija iz 1962. godine, uticao je na akademske krugove, ali i na popularizaciju nauke. ?etiri decenije nakon objavljivanja, teme Kunovog dela i dalje nisu iscrpljene. Umro je od raka u 73. godini ?ivota.

Biografija [ uredi | uredi kod ]

Tomas Kun, sin i?enjera Samjuela Kuna i Minete Strok Kun, rođen je u Sinsinatiju , u dr?avi Ohajo , 18. jula 1922. godine. Zavr?io je ?kolu u Vatertaunu 1940. godine, dobiv?i nagradu za posebnu zainteresovanost i anga?ovanost u oblasti matematike i fizike. Diplomirao je na Harvardu 1943. godine, a kasnije na istom univerzitetu i doktorira. Predavao je na velikim svetskim univerzitetima, poput Harvarda , Berklija i Prinstona . Tokom rada na Berkliju napisao je i svoje najpoznatije delo Struktura nau?nih revolucija . [12] Bio je o?enjen dva puta i imao troje dece. 1994. godine dijagnostikovan mu je rak plu?a, od ?ega dve godine kasnije i umire.

Kunovo delo [ uredi | uredi kod ]

Kun svoj akademski ?ivot zapo?inje kao fizi?ar. Zatim se opredeljuje za istoriju nauke, da bi ga kasnije zainteresovala i filozofija nauke. Napisao je tri knjige, Kopernikova revolucija ( engl. The Copernican Revolution ), Struktura nau?nih revolucija i tre?u u kojoj je istakao svoja najva?nija istra?ivanja ( engl. The Essential Tension ). [13] U prvoj knjizi, objavljenoj 1957. godine, Tomas Kun prou?ava razvoj teorije o Heliocentri?nom sistemu . Istori?ar nauke, po njemu, ima dva neambiciozna zadatka - da otkrije ko je i kada otkrio neku teoriju ili zakon i da objasni kako je do?lo do pote?ko?a ili eventualnih gre?aka. Pisana istorija nauke na taj na?in predstavlja lo?e napisan turisti?ki vodi? , tvrdi Kun, jer je pretpostavljala da se unapred zna ?ta je relevantno, a ?ta ne . Istori?ar bira neku od ponuđenih alternativa, ?to dovodi do intelektualne stagnacije. To je preduslov za novi radikalni po?etak. Ova tema je obrađena u njegovom najpoznatijem delu, u kojem iznosi ideju da je nau?ni razvoj zasnovan na paradigmama . [14]

Struktura nau?nih revolucija [ uredi | uredi kod ]

Struktura nau?nih revolucija [15] ( engl. The Structure of Scientific Revolutions ) objavljena je prvobitno kao ?lanak u Internacionalnoj enciklopediji sjedinjenih nauka ( engl. International Encyclopedia of Unified Science ) od strane filozofa Be?kog kruga . Oslikava razvoj nauka na na?in koji do tada nije prikazan. Nau?no istra?ivanje sastoji se od paradigmi koju ?ini formalna teorija, klasi?ni eksperiment i proveren metod. Nau?nici, prirodno, prihvataju trenutno dominantnu teoriju i poku?avaju da je pro?ire dodatno obja?njavaju?i teorije, zbunjuju?e podatke i uspostavljaju?i preciznije mere standarda i pojava. [16] To mo?e dovesti do nere?ivih teoretskih ili eksperimentalnih problema koji isti?u nedostatke same paradigme. Jedino re?enje tada predstavlja uvođenje nove paradigme. Kopernikov heliocentri?ni sistem i zamena Njutnove mehanike kvantnom mehanikom i op?tom teorijom relativnosti pravi su primeri smene dve paradigme. Dovodi u pitanje tradicionalni koncept nau?nog napretka, kao postepeno, kumulativno sticanje znanja, koje se zasniva na racionalno izabranim eksperimentalnim okvirima. Kun tvrdi da upravo paradigma određuje tip eksperimenta koji ?e nau?nik koristiti, pitanja koja ?e postaviti kao i probleme koje ?e smatrati bitnim. Smena paradigmi ujedno i inspiri?e nau?nike da druga?ije usmere svoja istra?ivanja.

Koncept Kunovih paradigmi prona?ao je ?iroku primenu u oblastima poput politi?kih nauka , ekonomije , sociologije i menad?menta .

Bibliografija [ uredi | uredi kod ]

  • Kun, T. S. Kopernikova revolucija. Kembrid?: List Univerziteta Harvard . 1957. ISBN 978-0-674-17100-8 . pp.
  • Kun, T. S. Zna?aj merenja u savremenoj fizi?koj nauci. Isis, 52 (1961): 161-193.
  • Kun, T. S. Struktura nau?nih revolucija. ?ikago: List Univerziteta ?ikaga. 1962. ISBN 978-0-226-45808-3 . pp.
  • Kun, T. S. "Zna?aj dogme u nau?nom istra?ivanju". Njujork i London: Basic Books and Heineman, 1963.

Vidi jo? [ uredi | uredi kod ]

Reference [ uredi | uredi kod ]

  1. ↑ K. Brad Wray, Kuhn's Evolutionary Social Epistemology , Cambridge University Press, 2011, p. 87.
  2. ↑ Aviezer Tucker (ed.), A Companion to the Philosophy of History and Historiography , Blackwell Publishing, 2011 : "Analytic Realism".
  3. ↑ Thomas S. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions . Chicago and London: University of Chicago Press, 1970 (2nd ed.), p. 48.
  4. ↑ 4,0 4,1 Thomas S. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions . Chicago and London: University of Chicago Press, 1970 (2nd ed.), p. 44.
  5. ↑ Robert J. Richards, Lorraine Daston (eds.), Kuhn's 'Structure of Scientific Revolutions' at Fifty: Reflections on a Science Classic , University of Chicago Press, 2016, p. 47.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Thomas S. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions . Chicago and London: University of Chicago Press, 1970 (2nd ed.), p. vi.
  7. ↑ Burman, J. T. (2007). ?Piaget No 'Remedy' for Kuhn, But the Two Should be Read Together: Comment on Tsou's 'Piaget vs. Kuhn on Scientific Progress'”. Theory & Psychology 17 (5): 721?732. DOI : 10.1177/0959354307079306 .  
  8. ↑ Thomas S. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions . Chicago and London: University of Chicago Press, 1970 (2nd ed.), p. 146.
  9. ↑ Thomas S. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions . Chicago and London: University of Chicago Press, 1970 (2nd ed.), p. 27.
  10. ↑ Thomas S. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions . Chicago and London: University of Chicago Press, 1970 (2nd ed.), p. 85.
  11. ↑ Alexander Bird (2004), Thomas Kuhn, Stanford Encyclopedia of Philosophy http://plato.stanford.edu/entries/thomas-kuhn/
  12. ↑ Kuhn, Thomas . The Essential Tension: Selected Studies in Scientific Tradition and Change. University of Chicago Press.. (1977). str. 320?39
  13. ↑ The History of Science Society "The Society: Past Presidents of the History of Science Society", accessed 4 December 2013
  14. ↑ "Last interview with Niels Bohr by Thomas S. Kuhn, Leon Rosenfeld, Aage Petersen, and Erik Rudinger at Professor Bohr's Office, Carlsberg, Copenhagen, Denmark Saturday morning, November 17, 1962". Oral History Transcript ? Niels Bohr. Center for History of Physics. 1962-11-17. Retrieved 2015-10-05.
  15. ↑ Kuhn, Thomas . The Structure of Scientific Revolutions. The University of Chicago Press.. (2000). str. 24?25
  16. ↑ Quoted in Thomas Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions (1970 ed.): pp. 150.

Spolja?nje veze [ uredi | uredi kod ]

Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Thomas_Kuhn&oldid=41751772