Basel
(
francuski
:
Bale
,
talijanski
:
Basilea
) je
glavni grad
?vicarskog
kantona
Basel-Stadt
. Grad ima 170.635 stanovnika
[1]
i tre?i je grad po veli?ini, nakon
?eneve
i
Zuricha
.
Basel le?i na sjeveru
?vicarske
, na tromeđi sa
Njema?kom
i
Francuskom
, du? obala rijeke
Rajne
. Rijeka ga dijeli na dva dijela: manji, historijski zvan
Kleinbasel
(Mali Basel) na desnoj obali, te novi
Grossbasel
(Veliki Basel) na lijevoj obali.
Prva naselja na teritoriji dana?njeg Basela nastala su jo? za
prahistorije
, a osnovala su ih
keltska
plemena
. Po?etkom nove ere teritorij dana?njeg Basela okupirali su
Rimljani
i osnovali naselje Augusta Raurica, 10 do 20 km od dana?njeg centra grada. Negdje pred kraj
Rimskog Carstva
ustalio se naziv
Basilea
ili
Basilia
za grad.
Po?etkom
srednjeg vijeka
kroz taj kraj protutnjalo je mnogo
barbarskih
plemena
. Godine
917
. grad su razorili
Ugari
. Od
999
. naselje je do?lo pod upravu
prin?eva
-
biskupa
i pod njihovom vla??u ostao je sve do pojave
protestantizma
u
16. vijeku
. U
11. vijeku
po?inje izgradnja
katedrale
, a u slijede?em vijeku izgrađen je
most
preko
Rajne
, zahvaljuju?i kojem je grad postao va?an prometni centar i veliko trgovi?te.
Univerzitet
je osnovan
1460
. kao najstarija ?vicarska visoko?kolska ustanova.
Basel se pridru?io
?vicarskoj konfederaciji
1501
. godine. Od
1529
. Basel je postao jedan od centara
protestanske
reformacije
i to onog krila koje je bilo pod velikim uticajem
Jeana Calvina
. U to vrijeme grad je postao zna?ajno sredi?te nauke, umjetnosti i ?tampe.
Tokom
Francuske revolucije
(
1789
?
1799
) građani Basela su aktivno sudjelovali u svim događanjima, pa je grad sa okolinom
1792
. godine pripojen francuskoj
marionetskoj
Rauracijskoj republici
. Basel je bio dio te republike sve do pada
Napoleona
1814
. godine. Basel je zatim sa okolicom pripojen ?vicarskoj konfederaciji, a to stanje ostalo je nepromjenjeno do danas. Zbog velikih nesuglasica sa svojom okolicom
1833
. do?lo je do razdvajanja dotada?njeg kantona Basel na dva nova,
Basel-Stadt (grad)
i
Basel-Landschaft (okolica)
.
Basel je u svjetskim razmjerima zna?ajni centar
kemijske
i farmaceutske industrije. Velike farmaceutske kompanije kao Novartis i Hoffmann-LaRoche imaju sjedi?te u Baselu. Pored toga Basel je glavni ?eljezni?ki ?vor sa jednim od najve?ih teretnih ?eljezni?kih kolodvora u
Evropi
. Sa svojom brodskom lukom (jedinom u ?vicarskoj) Basel je putem reke
Rajne
povezan sa
Sjevernim morem
.
EuroAirport, Basel-Mulhouse-Freiburg
se nalazi u
francuskom
gradu
Saint-Louis
, pa je povezan eksteritorijalnim putem sa gradom. Kroz aerodrom prolazi francusko-?vicarska
carinska
zona.
