?tavljenje
Ilustracija ?tavionice ko?e iz 19. vijeka

?tavljenje je kemijska obrada sirovog ?ivotinjska krzna ili ko?e kako bi ga se pretvorilo u materijal koji se da koristiti - u savitljivu ko?u . ^[1]

Sredstvo za ?tavljenje istiskuje vodu iz međuprostoru između proteinskih vlakana i sljepljuje ta vlakna zajedno. Za ?tavljenje se naj?e??e koriste tri sredstva biljni tanini , mineralne soli , kao ?to su krom sulfati i riblje ulje ili ?ivotinjsko ulje . ^[1]

Najstariji sistem ?tavljenja bazira se na kemijskom djelovanju biljnog materijala koji sadr?ava tanin ili taninske kiseline , na sadr?aj proteina . ?tavljenje biljem izgleda da se prakticira jo? od prahistorije . ^[1]

Za antike Hebreji su ?tavili hrastovom korom , Egip?ani sa mahunama nilske agacije . Rimljani su koristili kore , određenih stabala i njihove plodove a Arapi kore i korjenje . ^[1]

U Evropi je tokom srednjeg vijeka ponovno obnovljeno znanje ?tavljenja posredstvom ?panjolske . Do 18. vijeka ponovno se po?elo cijeniti kao odli?na sredstva za ?tavljenje; hrastove kore , sumak , hrast ?i?kar i ?titarke . Metoda ?tavljenja ostala je u osnovi nepromijenjena do danas, svodi se na namakanje ko?a u ba?vama od vi?e jakih lu?ina ili teku?a ekstrakti biljnog tanina . ^[1]

?tavljenje krom(III) sulfatom otpo?elo je krajem 19. vijeka , to je vjerojatno bila prva promjena u metodi proizvodnje ko?e u proteklih 2000 godina. ^[1]

Primjenjuju se dvije metode. Kod metode dvostrukog namakanja se ko?e najprije nama?u u blagoj otopini krom(III) sulfata . Kod drugog namakanja koriste se natrijum tiosulfat i druge kiseline koje reagiraju sa krom(III) sulfatom da se dobije bazi?ni krom(III) hidroksid , koji se pola?e na vlakna ko?e . ^[1]

U puno vi?e kori?tenoj metodi jednostrukog namakanja, ko?e se nama?u u rotiraju?im [[bubanj|bubnjevima ispunjenim jakom otopinom krom(III) sulfata , a koriste se i natrijum aluminosilikat i cirkonijum . ^[1]

?tavljenje uljem je drevna metoda koja se koristi za ?tavljenje mekanih i poroznih ko?a kao je divokozina i jelenska , koje se mogu vi?e puta namo?iti i osu?iti, bez ?tetnih efekata. Riblje ulje posipa na ko?u a zatim se sna?no lupa mehani?kim ?eki?em . Ko?e se zatim su?e u pe?ima , a oksidirano ulje spaja ko?na vlakna . ^[1]

Dvije glavne sirovine za ?tavljenje su; ?ivotinjske ko?e i biljni tanini , a njih ima gotovo svugdje. Kao rezultat toga, ?tavljenje se pro?irilo po ?itavom svijetu i bilo jedna od prvih industrija . ^[1]

?tavljenje na Wikimedijinoj ostavi

• Tanning ( en )