Ozona lea
oksygenaovttastus
, man kemiijala? hapmu lea O
3
Ozongeardi
,
ozonageardi
dahje
otsonageardi
lea geardi
eatnanspappa
atmosfearas
mas lea alla ozonkonsentra?uvdna. Ainnas
stratosfeara
vuolit gearddis lea alla ozondoallu, sullii 15-30 km
eatnangierraga
bajabealde. Ozongeardi absorbere
beaivva?a
UV-suonjardeami
, erenoama?it suonjardeapmi vuollel 300 nm (nanomehter). Dainna lagiin ozona suddje
?attuid
,
elliid
ja
olbmuid
suonjardanvahagiid vuosta.
Ozonabiđgejeaddji
gassaid
(erenoama?it
freonaid
) emi?uvnnat lea asehuhttan ozongearddi. Dainna lagiin lea stuorit riska buohccat liikeborrasii
davvi-
ja
lullipola
lahkosiin.
Freonat
leat gildojuvvon eanas mailmmi riikkain dan aigge, earret moadde
ovddidanriikkain
. Dainna lagiin ozonageardi doaivvu mielde veha?iid mielde ?avddasmuvva. Dutkiid arvalusaid mielde normala ozondoallu sahtta leat badjel ?uođi jagi duohken.
