Dan artihkkalis daidet leat
?allinmeattahusat
. Jus haliidat, de divo daid ja valdde eret dan malle. Giitu!
Dat lea buorre artihkal.
Norgga
Olge?bellodat
(
darogillii
Høyre
) lea konservatiiva politihkala? bellodat, mii lea alggahuvvon
1884:s
. Bellodat lea internationala demokrahtala? uniovnna miellahttu. Bellodat lea registrerejuvvon Bellodatregistarii. Olge?bellodat lea arbevirola? olge?bellodat, ja lea maid dat aidna bellodat Norgga Stuoradikkis mii ie?as bidjan olge?beallai.
Erna Solberg
,
Bergenis
eret, lea leama?an bellodatjođiheaddji bellodaga riika?oahkkima rajes, mii lei
miessemanus
2004:is
.
Jan Tore Sanner
,
Bærumas
eret, lea 1. nubbijođiheaddji ja
Bent Høie
,
Randabergas
eret, lea 2. nubbijođiheaddji. Henrik Asheim lea bellodaga nuoraidorganisa?uvnna jođiheaddji, Olge?bellodaga Nuorat (Unge Høyre), ja Henrik Erevik Riise lea ovdaolmmo? bellodaga studeanttaorganisa?uvnnas (Høyres Studentforbund). Olge?bellodat lei aigodagas 2001-2005, dego stuoramus bellodat, mielde
Kjell Magne Bondevika
nuppi rađđehusas oktanis
Risttala? Albmotbellodagain
ja
Gurutbellodagain
.
Olge?bellodaga stuoradiggejoavkkus leat 30 airasa stuoradiggevalggaid maŋŋel mat ledje 2009:s. Bellodatjođiheaddji Erna Solberg lea maiddai parlamenttala? jođiheaddji stuoradiggejoavkkus, gos Jan Tore Sanner lea nubbinjođiheaddji. Olge?bellodat lea 3. stuoramus bellodat
Stuoradikkis
,
Bargiidbellodaga
ja
Ovddadusbellodaga
maŋis.
Olge?bellodagas leat golbma aktiivvala? oalgeorganisa?uvnna (Unge Høyres Landsforbund, Høyres Studentforbund ja Senior Høyres Landsforbund). Dat organisa?uvnnat leat dehala? oasit Olge?bellodagas, ja sis leat sierra, riikaviidosa? organisa?uvdnafierpmit.
”Olge?bellodat aigu doalahit konservatiiva ovddastuspolitihka, mii lea huksejuvvon risttala? kultuvrra?vuođu, riektestada ja albmotstivrra vuođul, ovddidit persovnnala?- friddjavuođa ja sosialala? ovddasvastadusa, mielmearrideami ja eaiggada?rievtti, ja na?unala ja interna?unala ovttasbarggu.”
Olge?bellodat presentere ie?as dego sosialala? reforpmala?bellodat mii barga daid konstitu?uvnnala? rammaid mielde maid parlamenttala? demokratiija bidja. Bellodat lea guhka leama? arvokonservatiiva ja liberalakonservatiiva. Olge?bellodat lei 1800-logus ovddemusat arvokonservatiiva bellodat. 1900-logus alge dat liberalakonservatiiva a??it ihttin eanet. Olge?bellodat ?uovvu odne vuostta?ettiin Edmund Burke konservatiiva arbevieruid.
Olge?bellodaga politihkala? lavdi deattuha earret eara ?uovvova? a??iid:
- Sihkkarastit stabiila ja oiddola? rammaid friddja ja ođashabmemu? ealahusdoaimma
- Unnit vearuid ja divvagat
- Johtolagaid vuoruhit eambbo
- Dutkamiid vuoruhit eambbo
- Fokuseret eanet mahtu ja oahpu skuvllas
- Gievrras ja spaitilis suodjalus
- Laga ja ortnega doalahit effektiivala??at
- Buoridit kvalitehta ja gelbbola?vuođa fuolahansuodjalusas
- Unnidit almmola? interven?uvnna privahta olbmuid eallimis ja bargguin
- Ovddidit aktejumi, rabasvuođa ja gierdeva?vuođa servodagas
- Suodjalit klima ja birrasa
- Almmola? ja privahta balvalusdoaimmaid oa??ut dassadahkan
- Rajiid bidjat politihkkii ja vuoruhit guovdda?bargguid
Olge?bellodat alggahuvvui 25. beaivvi borgemanu 1884:s maŋŋel go alggahedje parlamentarisma Norggas. Emil Stang valljejuvvui bellodaga vuostta? ovdaolmmo?in.
Bero?tupmi Olge?bellodaga ektui lea rievddadan hirbmosit. Stuoramus oassi jienasteddjiin lei Olge?bellodagas 1894:s go 49,4 % jienastii Olge?bellodaga; dalle ledje du??e guokte bellodaga maid gaskkas sahtii valljet. Olge?bellodagas ii leat goasse leama?an ?ielga eanetlohku Stuoradikkis. Olge?bellodat massii ollu jienasteddjiid soahtegaskaaiggis, earret eara go ilbme ođđa bellodagat. 1945:s 1970:i lassanedje bellodagas jienasteaddjit jamadit, ja 1973 valggaid maŋŋel lassanedje vel eanet.
1981-valggain oa??ui Olge?bellodat 31,7 % jienaid, ja ledje bellodaga buoremus valggat 1924 rajes. Bellodaga dehaleamos politihkas 1980-loguin lei Kare Willoch, guhte lei stadaministtar 1981-1986. 1980-loguin ledje bellodagas eanet maksi miellahtu go goassege muđui, dalle sullii 100 000 olbmo.
1997 valggain oa??ui Olge?bellodat 14,3 % - dala heajumus valga 1945:a rajes. Bellodagas ledje goitge buori valggat 2001:s, ja besse rađđehussii oktan Risttala? Albmotbellodagain ja Gurutbellodagain. Jahki 2005:s ledje fas heajos valggat Olge?bellodaga ektui, ja o??o du??e 14,1 %.
1900-jagiin alggahii Olge?bellodat huksema ođđaaigasa? johtolatfierbmadaga. Vuostta? mailmmisoađi maŋŋel ?attai Olge?bellodaga valdoa??i ođđasit asahit dearvva?la? ekonomala? politihka.
Stuoradiggevalgabohtasat 1906–2009
[1]
| Jahki
|
Jietnaproseantta
|
| 1906
|
32,7 %
|
| 1909
|
41,4 %
|
| 1912
|
33,0 %
|
| 1915
|
28,7 %
|
| 1918
|
30,4 %
|
| 1921
|
33,4 %
|
| 1924
|
32,5, %
|
| 1927
|
24,0 %
|
| 1930
|
27,4 %
|
| 1933
|
20,2 %
|
| 1936
|
21,3 %
|
| 1945
|
17,0 %
|
| 1949
|
18,3 %
|
| 1953
|
18,6 %
|
| 1957
|
18,9 %
|
| 1961
|
20,0 %
|
| 1965
|
21,1 %
|
| 1969
|
19,6 %
|
| 1973
|
17,4 %
|
| 1977
|
24,8 %
|
| 1981
|
31,7 %
|
| 1985
|
30,4 %
|
| 1989
|
22,2 %
|
| 1993
|
17,0 %
|
| 1997
|
14,3 %
|
| 2001
|
21,2 %
|
| 2005
|
14,1 %
|
| 2009
|
17,2 %
|
|
|
|
|
Suohkanvalgabohtosat 1928–2007
[2]
| Jahki
|
Jietnaproseantta
|
| 1928
|
14,2 %
|
| 1931
|
16,3 %
|
| 1934
|
12,1 %
|
| 1937
|
14,3 %
|
| 1945
|
9,7 %
|
| 1947
|
13,9 %
|
| 1951
|
15,2 %
|
| 1955
|
16,7 %
|
| 1959
|
18,6 %
|
| 1963
|
19,8 %
|
| 1967
|
19,3 %
|
| 1971
|
17,9 %
|
| 1975
|
21,8 %
|
| 1979
|
29,2 %
|
| 1983
|
25,9 %
|
| 1987
|
23,3 %
|
| 1991
|
21,5 %
|
| 1995
|
20,2 %
|
| 1999
|
21,4 %
|
| 2003
|
18,1 %
|
| 2007
|
19,3 %
|
|
|
|
|
Fylkadiggevalgabohtosat 1975–2007
[3]
|
|
Jođiheaddjit
|
|
1. nubbinjođiheaddjit
|
|
2. nubbinjođiheaddjit
|
|
Parlamentarala? jođiheaddjit
|
|
Generala?allit
|