|
Cercamu perzuni de
Calabbria
nteressati a scriviri articuli, grandi o picculi, 'n calabbrisi pe' 'u nostru progettu nciclupedicu Wikipedia. Nci potiti scriviri chidu ca voliti (pe' esempiu l'articuli supra 'i cumuni calabbrisi). Ma pe' favuri, lasciati una traduzioni d'i paroli difficili e ndicati 'a pruvenienza de 'a parrata calabbrisi usata. Nun mporta se siti
riggitanu
,
catanzarisu
,
cusentinu
, de
Cutroni
, o de
Vibbu
, sempri calabbrisi siti! Grazi.
|
St'articulu e scrittu 'n calabbrisi di Sellia Marina (CZ), si stai circannu l'articulu scrittu 'n sicilianu standard, vidi
Rusariu
.
Lu
rosariu
e 'na prighiera a carattari litanicu tipica do' ritu cristianu
cattolicu
. L' origini sunnu tardumedievali: hu istituitu dall' ordine domenicanu e diffusu, subbatuttu da u Seicentu, grazia alli
Confraterniti do' Santo Rosariu
. 'On essendu momentu da' liturgia da'
Chiesa
, 'sta pratica subiu modifichi 'ntro u corsu de seculi.
'A preghiera consista 'nta cincu seri de decia
Ave Marii
jungiuti ccu a meditaziona de Misteri (ca sunnu episodi cchiu significativi do' vangelu) . U noma voddira "curuna 'e rosi", hacendu riferimentu a lu hiura marianu ppe eccellenza, simbulu 'e
Maria
.
‘A versiuna integrala , oja pocu canusciuta, previda ‘a recita de tutti i vinti misteri e quindi ‘a recita de ducentu avemarii .
Si cumincia ccu u signu da’ crucia.
Si dicianu :
- nu
Patre Nostru
- tri
Ave Marii
ppe richiamu a li tri Virtu teologali (‘a fede, ‘a speranza e ‘a carita)
- e nu
Gloria al Padre
oppuru
- O Diu, vena ma mi sarvi. Signura, veni prestu ma m’ aiuti
- nu
Gloria al padre
Si dicianu cincu
decini
, preceduti da’ richiamu do’
Misteru
. Ogni decina esta hatta de:
- nu
Patre Nostru
- decia
Ave Marii
- nu
Gloria al Padre
- e solitu, dopu u Gloria, si dicia ‘a preghiera da’ Madonna e hatimma: ≪
Gesu miu, perduna ‘i nostri curpi, preservani do’ fuocu infernala, porta ‘nto u Cielu tutti l’ animi, subbatuttu chiddhi cchiu bisugnusi da’ misericordia Toi
≫,
oppuru l'
Eternu Ripusu
si si tratta e nu hunerala.
Dopu i cincu decini si recitanu:
- n’
Angelu custode
- n’
Eternu ripusu
- e nu
Salve Regina
.
Ciascuna de ‘sti preghieri vena hatta ‘nta horma respunsuriala: ppe meta da’ persuna cchi leja i misteri, e ppe l'atra meta da’ tutti l’ atri, tranna cchi ppe u Salve Regina e ppe ‘a preghiera e hatimma cchi venanu ditti e tutti.
Hacoltativamenta si recitanu una e chissi preghieri:
- Litanii Lauretani
- Preghiera ppe San Giuseppa
- Preghiera ppe San Michela arcangelu
- Preghiera a lu Chora ‘Mmaculatu e Maria
- Sub tuum praesidium
.
Si hiniscia ccu u signu da’ crucia.
A secunda dei jiorni da’ simana, recitandu u Rosariu si meditanu i misteri de quattru
curuni
: ‘a prima esta chiddha de’
misteri gaudiusi
, ‘a secunda esta chiddha de’
misteri dulurusi
, ‘a terza de’
misteri gloriusi
, e l’urtima esta de’ “misteri luminosi” (‘sta curuna hu misa ccu a littera apostolica
Rosarium Virginis Mariae
‘nto u 2002 da Papa Giovanni Paolo II).
Misteri gaudiusi
(si dicia u luni e u sabbatu)
- L'annunciu da’ nascita e Gesu hatta dall'Arcangelu Gabriele a Maria Vergine,
- ‘a visita e Maria Vergine a Santa Elisabetta,
- ‘a nascita e Gesu,
- ‘a presentaziuna a lu Tempiu de Gesu,
- u ritrovamentu e Gesu a lu Tempiu.
Misteri dulurusi
(si dicia marti e veneri)
- L'agunia e Gesu ‘ntho u Getsemani,
- ‘a flagellaziuna e Gesu ‘a la culunna,
- L' incoronaziuna e spini,
- Gesu sagghja subba u Calvariu cca’ crucia subba i spaddhi,
- ‘a crocifissiuna e ‘a morte e Gesu.
Misteri gloriusi
(si dicia mercri e dominica)
- ‘a resurreziuna e Gesu,
- L' ascenziuna e Gesu a lu Cielu,
- ‘a discesa do’ Spirito Santu,
- L'assunziuna de Maria Vergine a lu Cielu,
- L' incurunaziuna e Maria Vergine.
Misteri luminosi
(si dicia giovi)
- u battesimu de Gesu a lu hiuma Giordanu,
- ‘i nozzi e Cana,
- L' annunciu do’ Regno e Diu,
- ‘a trasfiguraziuna e Gesu subba u munta Tabor,
- L'istituziona dell' Eucaristia.