America

Custu est un'artìculu de su mese
Dae Wikipedia, s'entziclopedia libera.
Custu articulu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna . Abbaida sas ateras bariedades graficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu


America
Stadus 35
Superfitzie 42,075,000  km²
Bividoris 1,001,559,000 [1]
Densidadi 23 ab./km²
Fusus orarius de UTC-10 a UTC+0
Nomini bividoris Americanos
Positzione de s'Amèrica in su mundu
Positzione de s'America in su mundu


Is Americas

S' America est unu continente, chi est s'unione de s' America setentrionale e de s' America meridionale .


Termine [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Pro narrere "America" a bortas narant "Mundu Nou" o "Continente Nou", fache a su "Mundu Betzu" o "Continente Betzu" comente narant s'Europa, logu de aunde is iscoberidores nde lompiant. Medas bortas si narat "America" pro narrere siat s'America setentrionale siat s'America meridionale, ma medas bortas puru si narat "America" (in totus is limbas, s'inglesu puru) pro inditare is Istados Unidos de America isceti.

Etimologia [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Segundu sa teoria chi s'est ispartzinada in is seculos, su nomine de s'America diat bennere de s'esploradori de Firenze Amerigo vespucci : ponende in fatu a custa teoria, unu cartografu tedescu, Martin Waldseemuller, aiat postu in conca s'idea de mutire su mundu nou de aici, impreende su genere feminile (America) de su nomine suo latinizadu (Americus Vespucius), pro inditare su continente nou in una mapa de su mundu dissinniada in su 1507, chi s'agatat in sa Cosmographiae Introductio. Esistit pero peri un'atera versione, chi ponet su sceberu de su nomine in unu tempus in antis chi Vespucci arribbaret a su continente nou. Giovanni Caboto, si comente aiat cumprendidu ca Cristoforo Colombo no fiat lompidu a s'Oriente Estremu, a pustis de essi propostu pro nudda a Ferdinando II e Isabella de Castiglia de ddi donare unu biagiu esplorativu bie una rota prus setentrionale, s'est trasferidu in su 1496 in Inghilterra , pro cumbinchere su rei Enricu VII a sustennere su progetu suo. Su rei, ca aiat giai perdidu s'ocasione de tennere Cristoforo Colombo a servitziu pro issu, aiat cojuadu a cuntzedere autorizatzione a Giovanni Caboto e aiat achistadu su suo progetu de biagiu cun literas patentes de su 5 de martzu de su 1496. In su portu de Bristol Si nche fiat ordingiada un'ispeditzione de chimbe naves, armadas cun su dinare de Caboto, ma cun su finantziamentu prus che ateru a carrigu de su ricu mercante gallesu Richard aimeryk , peri chi, pro regiones ancora de cumprendere, su 2 de mau de su 1497 dd'est sarpada una e bia , su Matthew, naviu de cinquanta tonnelladas cun ddunu equipaggiu de dexottu ominis: su 24 de lampadas de su 1497 est aprodadu in s'isula de Cabudu bretoni e at tocadu sa Nova Scotia , apubende s'isula de Terranoa (isula) , e, creende de aere tocadu s'estremidade Nord Orientale de s' Asia , in dd'at pigadu possessu pro nomine de Enricu VII. Caboto, disignende sa mapa costas nordamericanas, casi seguramente pro sa primu borta aiat donadu a cussas terras su nomine de America, in onore de su Richard Ameryk ca fiat su printzipale finantziadore de su biagiu suo, avennidu duos annos primu de sa ispeditzione de Amerigo Vespucci. resurtat ca s'annuariu de Bristol de su 1497 apat registradu: ... sa die de Santu Giuanni, sa terra de America beniat iscoberta de is mercantes de Bristowe, a pitzus de una nave nomenada Mathew , comente testificadu de ateros documentos de cussu tempus pervenniddos fintzas a oe [2] .

Istoria [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Insediamentos [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Is primos abitantes sunt migrados in America de s'Asia. Sunt connotos insediamentos in Alaska e in Yukon de a su mancu 20,000 annos a como, ca faghent pensare a edades ca arribbant fintzas a 40,000 annos a como [3] [4] [5] . In prus a custu is ispetzifidades de sa migratzione Paleo-Indiana in diretzione de s'America includidas is rotas ca sunt istadas pigadas sunt galu ogetu de chircas iscientificas [6] . Su poplamentu de is Americas est capitadu durante su tardu massimu glaciale de 16,000 fintzas a 13,000 annos a como [5] [7] .

Sa teoria traditzionale est ca is primos migrantes si sunt movidos in sa terra de Beringia ponte intra de sa Siberia orintale e e s'odierna Alaska de 40,000 a 17,000 annos a como [8] , cando is livellos de su mare fiant meda prus bascios durante sa Glaciatzione Quarternaria [6] [9] . Custos grupos paret chi apant sighidu masones de megafauna immoe estintalongo corridojos de astra ca istaiant intra de is calotas polares de "Laurentide" e de "Cordillerana" [10] .

Un'atera via ca est istada proponida est ca, a pee o impreende barcas primitivas, issos sunt calados longu sa costa de su Patzificufintzas in Sud America [11] . Is provas de custu camminu sunt istadas coberats de s'artziamentu d e su mare de chentinas de metros ca est sighidu a s'urtima era glaciale [12] . Totu e duos is tragitos podent essere istados pigados mancari is provas geneticas inditant un'unica populartzione fondante [13] . Sa diversidade de microsatellite e sa distributzione de is indigenos de s' America de su Sud inditant ca certas populatzione sunt istadas isuladas fntza s a s'arribbu de is primos colones europeos [14] .

Una secunda Migratzione est acuntessida a [15] pustis su poplamentu initziale de s'America [16] ; is faeddadores Na Dene si agatant pruschetotu in grupos Nord Americanos a diferentes tassos de genetica cun sa prus grandu agatada intra de is Athabaskans a su 42% derivada de custa secunda ondada [17] .Is linguistas e is bilogos aunt arribbados a conclusione similes basadas a pitzus de sa distributzione de is grupos de limbas amerindia e su grupu sanguignu ABO [16] [18] [19] [20] . A pustis is populos de s'articu cun traditziones de utensiles ca si sunt isvilupadas in sa penisula de s'Alaska, in sa Baia de Bristol e de is prajas orientales de su Stretu de Bering in su 2500 a.C. (4500 annos a como) si sunt movidos in Nord-America [21] . Sa traditzione de is utensiles piticos de s'Articu, una cultura Paleo-Eschimesa s'esnt pratzida in duas, sa Pre-Dorset, e is traditziones indipendentes de sa Groenlandia [22] . Is discendentes de su grupu culturale Pre-Dorset, sa cultura Dorset est istada ispainada de in sa costa de su mare de Bering da is antepassados de is Inuit modernos, su populu Thule de 1000 apustis de Cristu. [22] . In su matessi tempus is Inuit sunt migrados in Groenlandia, is insediamento Vichingos ant cumintzadu a rribbare in Groenalndia in su 982 e in Vinland pagu a pustis, istebilende unu insediamentu a L'Anse aux Meadows, a su costadu de sa punta Nord de Newfoundland [23] . Is Vichingos ant abandonadu casi luego Vinland , e sunt isparidos de sa Groenlandia in su 1500 [24] .

S'evu pre-Colombianu [ modifica | modifica su codighe de origine ]

S'evu pre-Colombianu pigat in consideru totu is sudivisiones in s'istoria e in sa pre-istoria de is Americas prima de s'aparentzia de significativas presentzias europeas in su continente nordamericanu, cumprendede de is primos insediamentos de su paleoliticu superiore fintzas a sa colonizatzione europea durante su primu periodu modernu. Su termine pre-colombianu est impreadu specialmente in su contestu de is grandu civilizatziones indigenas de s'America comemte cussas de su mesuame (sa Olmec , sa Toltec , sa Teotihuacano , sa Zapotec , sa Mixtec , sa Aztec , e sa Maya ) e de is Andes ( Inca , Moche , Muisca , Canaris ).

Meda civilizatziones pre-colombianas ant istabilidu carateristicas ca includent insediamentos permanentes o urbanos, agricoltura, architetura tzivile e gerarchias sotziales cumplessas. Calincuna de custas civilizatziones si fiant estintas meda tempus prima de is primos insediamentos europeos (urtimos annos de su Seculu XV e primos annos de su Seculu XVI ) e sunt connotas atressu contos istoricos de su tempus. Calincuna comente is Maya tenint testimonias iscritas issoro. Comuncas meda europeos de su tempus bidiant custos testis che Paganos , e meda de custos sunt istados destruidos de is fideles de su Cristianesimu . Isceti calincunu documnetu s'est sardbadu, lassende calincuna testimonia de custas anticas culturas [25] .

Iscoberta de s'America [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Is Americas fiant ufitzialmente iscobertas de su "Betzu Mundu" su 12 de su mese de Ledamine de su 1492, cun su biagiu de Cristoforo Colombo , unu navigadore imbiadu de sa reina de s' Ispagna , e de su XV seculu sunt istadas logu de medas esploratziones e sighentes colonizatziones. Si creet epuru ca is primos europeos a lompere in su Mundu Nou fiant unos cantos de Vichingos , ca diant essere isbarcados in s'isula de Terranoa (isula) e forsis in is costas de su Canada bie su 1100 .Ispecificatamente su primu abitante de s' Europa a bidere is Americas ca s'ischit fiat s'esponente de is Vichingos Bjarni Herjolfsson (naschidu in Islanda ma de origines Norvegesas ) ca in su 986 aiat bitu is costas de Terranoa (isula) e de su Labrador (penisula) .


Geografia [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Geografia fisica [ modifica | modifica su codighe de origine ]

S'America capet totu in s' Emisferiu Otzidentale e s'estendet pro casi totu sa Latitudine de custu emisferu. Est difatis barigada de s' Ecuadore , de su Tropicu de su cancru e de su Tropicu de su capricornu . S'estendet a nord fintzas a si faghere barigare peri de su tzirculu polare articu , mentres a sud no lompet a su Tzirculu polare antarticu .

S'America istremenat isceti cun mares e Otzeanos : a nord de su Otzeanu Articu , a ovest e Sud-ovest de s' Otzeanu Patzificu , a est e Sud-est de s' Otzeanu Atlanticu , a sud de s' Otzeanu Patzificu e de s'Otzeanu Atlanticu. A sud, su meridianu ca transit pro su Cabudu Horn (su puntu prus meridionale de s'America), cumpartit difatis (conventzionalmente) s'Otzeanu Patzificu de s'Otzeanu Atlanticu.

In totu s'America tenet una superfitzie de 42.549.000 Km² , unu pagu de mancu de sa de s' Asia de cale est iscrobada de s' Istrintu de Bering .

Positzione de s'America in sa Terra


Geomorfologia [ modifica | modifica su codighe de origine ]

S'America est cumposta de duas mannas terras essidas a pilu mutidos " America de su Norte " e " America de su Sud " pro comente sunt postas. Regionende de su tremine intra de is duas Americas, is geografos sunt casi totus de acordiu a cunsiderare s' America Tzentrale parte de s'America de su Nord. In particulare prus che ateru si cunsiderat s'istmu de Darien comente tremini. Cun prus pretzisione su Spartiacuas de is Frumenes Atrato (frumene de sa Colombia ) e Tuiria (frumene de sa repubblica de Panama ). Prus pagu bortas, comente tremine intra de is Americas, si cunsiderat su Canale de Panama (postu prus a Nord-ovest ).

S'America de su Nord capet in totu in s' Emisferiu norte mentris s'America de su Sud capit casi totu in s' Emisferiu sud . Cunsiderende s'America Tzentrale parte de s'America de su Nord, in particulare, de s'America de su Sud no sunt includidos in s'emisferu australe: su Venezuela , sa Guyana , su Suriname , sa Gujana Frantzesa , una parte manna de sa Colombia e una parte pitica de s' Ecuador e de su Brasile .

Semper cunsiderende s'America Tzentrale parte de s'America de su Nord, s'America de su Sud tenet una superfitzie de de 17840000 Km² mentres s'America de su Nord tenet una superfitzie de 24.709.000 km² (tando s'America de su Nord est prus manna de s'America de su Sud de prus o mancu su 38,5%).

Unu o duos continentes? [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Is Geografos no sunt de acordiu pro cunsiderare s' America de su Norte e s' America de su Sud duos Continenti (Geografia) cumpartidos (su continente nordamericanu e su continente sudamericanu). Is geografos ca no sunt de acordiu cun custu, dda cunsiderant un'unicu continente e cunsiderant s'America de su Nord e s'America de su Sud duos Subcontinentes (su subcontinente nordamericanu e su subcontinente sudamericanu). Segundu is geografos ca dda sustenent, custa positzione iscientifica est donada de sa continuidade territoriale ca esistit intra de s'America de su Nord e s'America de su Sud.

Macroregiones [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Is printzipales macroregiones de s'America sunt (pro positzione geografica) s' America de su Norte , s' America Tzentrale ( Caraibes ) e s' America de su Sud . Custas tres macroregiones, cunsideradas paris, rapresentant s'intreu territoriu de s'America. Peri s' America Latina est una de is printzipales macroregiones de s'America. Custa pero si contraddistinghit pro essere istada meda influentzada de Natzione latinas comente Frantza , Portugallu e Ispagna . In s' America Latina pigat parte casi totu s' America de su Sud , casi totu s' America Tzentrale e su Messicu .

Biogeografia [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Su America de su Norte e s' America de su Sud ant cumintzadu a s'isvilupare una populatzione cumpartzida de flora e fauna carchi cosa comente 2.5 milione de annos a como, cando su movimentu de is continentes at portadu is duas americas a si nche tocare atressu s'Istmu de Panama. A s'inghitzu is migratziones de fauna e flora intra is duos continentes fiat uguale in ambaduos in sensos (Nord/Sud e Sud/Nord). Custu cambiu est connotu comente "s'Interscambiu Mannu Americandu" (The Great American Interschange). S'Interscambiu est diventadu assimetricu a pustis unu milione de annos cun su scambiu de specias de s'America de su sud a su Nord meda prus limitadu de s'imbesse [26] .

Is primos esseres viventes [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Is Parassitologos de Rio de Janeiro sunt chirchende de donare s'agiudu issoro a s'iscoberta de is bias de migratziones preistoricas, craru sighias peri de is esseres umanos. Pro esempiu sunt istados agatados parassitas intestinales de is esseres umanos de chini su tziclu vitale no si diat essere podidu arreguare passende in is fritas regiones articas; tando is ispetzialistas ant ipotizadu ca a su mancu 7000 annos calicunu populu diat aere podidu sceberadu un'ateru caminu pro si trasferire in su continente americanu. Tando in prus a cudda artica si podent agiunghere comente possibiles logos de passagiu sa sub-artica e sa transoceanica (polinesiana) [27] .

Populatzione [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Populatzione originaria [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Is primos bividores de is Americas sunt istados casi totus isperdidos de is colonizadores europeos. Intra de is prus numenados nche fiant is ca ddi naraiant "populatziones precolombianas" (is prus nomenadas " Inca ", " Maya " e " Atzecos "), tzerriados de is europeos "indios" e is " Indianos de america " ca biviant in is ca oe sunt is Istados Unidos de America e in su Canada , e ca sunt istados isperdidos e inserrados in is tancas de is pionieris europeos.

Populatzione oe [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Sa populatzione americana est cumposta de 806.609.000 bividores e una densidade media de 19,1 ab/km², discendentes de tres grandu grupos etnicos, e fintzas s'amesturu intra de issos e totu: Amerindios e Esquimalis (ca formant is abitantes autoctonos de s'America); europeos (de origini Ispagnola , Portughesa , britannica , frantzesa , italiana , tedesca , Olandesa , Danesa e islava , custos in totu faghent prus o mancu 572,9 moliones de persones, est a narrere unu 63,5% de sa populatzione americana) e Africanos subsaharianos discendentes de iscraos. Ddoe sunt peri discendentes de ateros immigrantes, prus retzentes, a pitzus de totu Asiaticos , tantu de su Mediu tantu de s'Estremu Oriente. Mentres in mesura prus manna o prus pitica totus is Paisos de su continente tenent ascendentzia europea, custa est predominante in Paisos comente Argentina , Brasile , Canada , Costa Rica , Istados Unidos de America , Cile e Uruguay . In calincunu de custos Paisos, de chine is abitantes fenotipicamente tenent tratos europeos predominantes]], s'est bitu cun provas geneticas ca tenent pertzentuales piticas de sambene amerindiu e africanu [28] [29] [30] . Is problemas de sa ratza in America sunt calande in su cursu de s'istoria, specialmenti in forma legale, e ca sa sclavitudine est istada totu abolida in totus is Paisos. Epuru, esistent recusas po is minorias de origine Amerindia , Africanos o Asiaticos in diversos Paisos de populatziones predominantemente biancas.

Cumpositzione etnica de s'America

Is Paisos auba sa pertzentuale de Amerindios est sa parte prus manna de sa populatzione sunt Guatemala , Bolivia , Messicu e Peru . Sa cumponente indigena est meda significativa peri in Ecuador, El Salvador, Nicaragua, Honduras, Panama, Colombia, Venezuela e Paraguay.

Carateristicas de sa populatzione [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Sa populatzione in America variat segundu is cunditziones de sa vida. Sa parte prus manna de is abitantes de s' America Latina sunt giovanos intra de is 15 e is 24 annos de edade, e sa Isperantza de vida variat intra de is 60 e is 80 annos de edade. In prus, prus de sa metade de sa populatzione in grandu parte de is Paisos est rurale. Argentina , Cuba , Cile e Uruguay sunt is Paisos de s' America Latina cun un'istrutura demografica relativamente imbetzada, difatis sa populatzione de 60 annos o prus est uguale o superiore a su 13%. In Paisos comente Guatemala , Haiti , El Salvador , Honduras , Nicaragua , Panama , Paraguay e Republica Dominicana , esistet una populatzione giovana prus mannas, sunt de prus is giovanos intra de is 15 e is 25 annos de edade, imbetzes de sa Bolivia ca est unu Paisu ca est imbetzende, ma peri cun una populatzione giovana. Pro urtimu, in Brasile, Colombia, Ecuador, Costa Rica, Messicu, Peru , Puerto Rico e Venezuela , peri sa parte manna de is abitantes issoro sunt giovunos, peri n is urtimos annos in Brasile , Colombia , Costa Rica , Messicu e Puerto Rico ddu at unu progressivu imbetzamentu de sa populatzione relatzionadu a sa diminutzione de sa fecundidade.Su propriu in Guadalupe, Gujana Frantzesa e Martinica ( Frantza ) e in Paisos no latinos comente Bahamas , Belize , Guyana , Jamaica , Suriname , is Antillas piticas , Trinidad e Tobago , includende is dipendentzias Europeas comente is Antillas olandesas , Aruba , etc.. In is Istados Unidos de America e Canada sa parte manna de is suos abitantes est adulta, binchende sa populatzione giovana, assimbillande-si a su protzessu ca ddu est in Europa .


Tzitades prus mannas [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Custa est sa lista de is 50 Tzitades Americanas pro populatzione ca abitant intra de is limites de sa tzitade aici comente fiat in su 2015 , s'annu prus reghente pro su cale resurtat su tzensu de sa populatzione, istimas o proietzione s a breve termine s'agatant pro sa majoria de is tzitades. Custas tzifras no refletint sa populatzione de s'agglomeradu urbanu o de s' Area metropolitana a ca tipicamente no cointzident cun is lacans amministrativas de sa tzitade.

Custas tzifras si riferint a sa populatzione de su mesu 2015 cun duas etzetziones:

  1. Is tzitades Messicanas ica is tzifras issoro derivant de su Intercensal Survey conducted de su 2015 fatu de INEGI cun riferimentu a su 15 de Martzu de su 2015 [31] ;
  2. Calgary, ca su tzensu munitzipale de su 2015 riferit a sa data de su primu de abrile [32] .
Positzione Tzitade Immagine Paisu Populatzione Annu
1 Sao Paulo 11,967,825 [33] 2015
2 Tzitade de su Messicu 8,918,653 [34] [35] 2015
3 Lima 8,894,412 [36] 2015
4 New York City 8,550,405 [37] 2015
5 Bogota 7,862,277 [38] 2015
6 Rio de Janeiro 6,476,631 [2] 2015
7 Santiago (Cile) 5,507,282 [39] 2015
8 Los Angeles 3,971,883 [37] 2015
9 Caracas 3,289,886 [40] 2015
10 Buenos Aires 3,054,267 [15] 2015
11 Salvador 2,914,830 [2] 2015
12 Brasilia 2,914,830 [2] 2015
13 Toronto 2,826,498 [41] 2015
14 Chicago 2,720,546 [37] 2015
15 Fortaleza 2,591,188 [2] 2015
16 Guayaquil 2,589,229 [42] 2015
17 Quito 2,551,721 [42] 2015
18 Belo 2,502,557 [2] 2015
19 Medellin 2,434,647 [38] 2015
20 Cali 2,333,203 [38] 2015
21 Houston 2,296,224 [37] 2015
22 Havana 2,117,625 [43] 2015
23 Manaus 2,057,711 [2] 2015
24 Curitiba 1,879,355 [2] 2015
25 Montreal 1,753,034 [41] 2015
26 Ecatepec de Morelos 1,677,678 [34] [35] 2015
27 Maracaibo 1,653,211 [40] 2015
28 Recife 1,617,183 [2] 2015
29 Santa Cruz de la Sierra 1,614,224 [44] 2015
30 Philadelphia 1,567,442 [37] 2015
31 Phoenix 1,563,025 [37] 2015
32 Porto Alegre 1,476,867 [2] 2015
33 San Antonio 1,469,845 [37] 2015
34 Guadalajara 1,460,148 [34] [35] 2015
35 Belem 1,439,561 [2] 2015
36 Puebla 1,437,939 [45] 2015
37 Goiania 1,430,697 [2] 2015
38 Cordoba (Argentina) 1,414,201 [46] 2015
39 San Diego 1,394,928 [37] 2015
40 Ciudad Juarez 1,382,753 [45] 2015
41 Montevideo 1,379,560 [47] 2015
42 Leon 1,349,224 [45] 2015
43 Guarhulhos 1,324,781 [2] 2015
44 Dallas 1,300,092 [37] 2015
45 Tijuana 1,298,475 [45] 2015
46 Calgary 1,230,915 [32] 2015
47 Barranquilla 1,214,253 [38] 2015
48 Tegucigalpa 1,190,230 [48] 2015
49 Zapopan 1,179,681 [45] 2015
50 Campinas 1,164,098 [2] 2015

Geografia politica [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Ci sunt 35 istados soberanos in is Americas, aici comente unu territoriu autonomu de sa Danimarca, tres departimentos de oltremare frantzesos, tres colletividades de oltremare frantzesas, e unu territoriu inabitadu de sa Frantza, oto territorios de oltremare de su Regnu Unidu, tres paisos ca apartenint a s'Olanda, trees territorios comunes de s'Olanda e, duos territorios non ufitziales de is Istados Unidos e unu territoriu inabitadu de is Istados Unidos [49] .

Paisu o territoriu Area totale [50] Populatzione Densidade de populatzione pro Limbas comunas (ufitziales in grassetu) Capitale
Anguilla (Regnu Unidu) 91 13,452 164.8 Inglesu The Valley
Antigua e Barbuda 442 86,295 199.1 creolu [1] [51] , Inglesu St. John's
Argentina 2,766,890 42,669,500 14.3 Ispagnolu Buenos Aires
Aruba (Olanda) 180 101,484 594.4 Papiamentu, ispagnolu, olandesu Oranjestad
Bahamas, The 13,943 351,461 24.5 Creolu, Inglesu Nassau
Barbados 430 285,000 595.3 Bajan, Inglesu Bridgetown
Belize 22,966 349,728 13.4 [2] Ispagnolu, Kriol, Inglesu Belmopan
Bermuda (Regnu Unidu) 54 64,237 1,203.7 Inglesu Hamilton
Bolivia 1,098,580 10,027,254 8.4 Ispagnolu e ateras 36 limbas indigenas La Paz e Sucre
Bonaire (Olanda) 294 12,093 41.1 Papiamentu, ispagnolu, olandesu Kralendijk
Bouvet Island (Olanda) 49 0 0 Disabitadu
Brasile 8,514,877 203,106,000 23.6 Portughesu Brasilia
Isulas Virgines Britannicas 151 29,537 152.3 Inglesu Road Town
Canada 9,984,670 37,411,592 3.8 Inglesu, Frantzesu Ottawa
Isulas Cayman (Regnu Unidu) 264 55,456 212.1 Inglesu George Town
Cile 756,950 17,773,000 22 Ispagnolu Santiago
Isula Clipperton 6 [52] 0 [53] 0 Disabitadu
Colombia 1,138,910 47,757,000 40 Ispagnolu Bogota
Costa Rica 51,100 4,667,096 89.6 Ispagnolu San Jose (Costa Rica)
Cuba 109,886 11,167,325 102.0 Ispagnolu Havana
Curacao (Olanda) 444 150,563 317.1 Papiamentu, Olandesu Willemstad
Dominica 751 71,293 89.2 Frantzesu Patois, Inglesu Roseau
Republica Dominicana 48,671 10,378,267 207.3 Ispagnolu Santo Domingo
Ecuador 283,560 15,819,400 53.8 Ispagnolu, Quechua [54] Quito
El Salvador 21,041 6,401,240 293.0 Ispagnolu San Salvador
Isulas Falkland (Regnu Unidu) 12,173 3,000 0.26 Inglesu Stanley
Guiana Frantzesa (Frantza) 91,000 237,549 2.7 Frantzesu Cayenne
Groenlandia (Danimarca) 2,166,086 56,483 0.026 Groenlandesu, Danesu Nuuk (Godthab )
Grenada 344 103,328 302.3 Inglesu St. Jorge's
Guadalupe (Frantza) 1,628 405,739 246.7 Frantzesu Basse-Terre
Guatemala 108,889 15,806,675 128.8 [3] Ispagnolu, Garifuna e ateras 23 limbas Tzitade de su Guatemala
Guyana 214,999 784,894 3.5 Inglesu Georgetown
Haiti 27,750 10,745,665 361.5 Creolu, Frantzesu Port-au-Prince
Honduras 112,492 8,555,072 66.4 Ispagnolu Tegucigalpa
Jamaica 10,991 2,717,991 247.4 Patois, Inglesu Kingston
Martinica (Frantza) 1,128 392,291 352.6 Patois, Frantzesu Fort-de-France
Messicu 1,964,375 119,713,203 57.1 Ispagnolu e 68 limbas indigenas Tzitade de su Messicu
Montserrat (Regnu Unidu) 102 4,922 58.8 Creolu Inglesu, Inglesu Plymouth , Brades
Isula Navassa (Istados Unidos) 5 [55] 0 [56] 0 Disabitadu
Nicaragua 130,373 6,071,045 44.1 Ispagnolu Managua
Panama 75,417 3,405,813 45.8 Ispagnolu Tzitade de Panama
Paraguay 406,750 6,783,374 15.6 Guarani, Ispagnolu Asuncion
Peru 1,285,220 30,814,175 22 Ispagnolu, Quechua e ateras limbas indigenas Lima
Portu Ricu (Istados Unidos) 8,870 3,615,086 448.9 Ispagnolu, Inglesu San Juan
Saba (Olanda) 13 1,537 [57] 118.2 Inglesu, Olandesu The Bottom
Saint Barthelemy (Frantza) 21 [58] 8,938 [59] 354.7 Frantzesu Gustavia
Saint Kitts and Nevis 261 55,000 199.2 Inglesu Basseterre
Santa Lucia 539 180,000 319.1 Inglesu, Creolu Frantzesu Castries
Saint-Martin (Frantza) 54 [60] 36,979 552.2 Frantzesu Marigot
Saint Pierre and Miquelon (Frantza) 242 6,081 24.8 Frantzesu Saint-Pierre (Saint-Pierre e Miquelon)
Saint Vincent and the Grenadines 389 109,000 280.2 Inglesu Kingstown
Sint Eustatius (Olanda) 21 2,739 130.4 Olandesu, Inglesu Oranjestad
Sint Maarten (Olanda) 34 37,429 1,176.7 Inglesu, Ispagnolu, Olandesu Philipsburg
South Georgia and the South Sandwich Islands (Regnu Unidu) 3,093 20 0.01 Inglesu Grytviken
Suriname 163,70 534,189 3 Olandesu e ateras [61] Paramaribo
Trinidad e Tobago 5,130 1,328,019 261.0 Inglesu Portu de Ispagna
Isulas Turks e Caicos 948 31458 34.8 Creolu Inglesu, Inglesu Cockburn Town
Istados Unidos de America 9,629,091 320,206,000 34.2 Inglesu, Ispagnolu Washington D.C.
Isulas Virgines Americanas (Istados Unidos) 347 106,405 317.0 Inglesu, Ispagnolu Charlotte Amalie
Uruguay 176,220 3,286,314 19.4 Ispagnolu Montevideo
Venezuela 916,445 30,206,307 30.2 Ispagnolu e ateras 40 limbas indigenas Caracas
Totale 42,320,985 973,186,925 21.9
Mapa politica (in Limba inglesa ) de s'America


Limbas [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Su numeru in totu de is limbas de s'America superat de meda 500, intra de limbas e dialetos. Is printzipales limbas sunt currispondentes a is ca sunt istadas postas de is colonizadores europeos, sighidas de is limbas de is printzipales culturas amerindias.

Limbas prus allegadas e prus importantes in America (mapa in Limba ispagnola ).
  • Paris a su Quechua, su Aimara est peri ufitziale in Bolivia, mentres in su Peru auba prevalet e bia [65] . Aici e totu, s'Aimara est sa primu limba de unu 18% de sa populatzione de sa Bolivia, e est sa limba printzipale Amerindio de sud peruvianu e su nord tzilenu. Nche sunt peri faeddantes de custa limba in su nord de s'Argentina [63] [66] .
  • Su Creolu est una limba basada printzipalmentie in su frantzesu, ca si chistionat in Haiti .
  • Su Guarani est allegadu de prus de 6 miliones de persones, printzipalmente in su Paraguay , auba est limba ufitziale.
  • Diversas limbas nativas sunt allegadas in sa zona de su tzentruamerica, comente su nahuatl (allegadu de 1,5 miliones de persones in Messicu ), su Quiche (allegadu de 1,4 miliones de persones in Guatemala e Messicu), is limbas Mayenses (totus paris allegadas de 5 miliones de persones in Messicu e Centruamerica), su Zapotecu (allegadu in Oaxaca de unu 800 milla persones, a pitzus de totu s'Istmo de Tehuantepec, includidu medas de cussas de origine europea e araba) e su mixteco (allegadu in Oaxaca e in su Guerrero de prus de 500 milla persones), intra de ateras.

Calincuna atera limba tenet una importantzia demografica chentza chi siat ufitziale, intra de cussas:

  • Su Portughesu est allegadu in Venezuela de sa manna colonia portughesa distribuida in totu su Paisu (su Venetzuela ponit paris sa tertza colonia portughesa prus manna de su mundu). Su propriu est allegadu in is fronteras de is paisus ca stremenant cun su Brasile. S'amesturu de is limbas ispagnolas e portughesas donant logu a sa bariedade mutida Portunol.
  • Su Giaponesu est allegadu, in gradu prus mannu, in is Istados Unidos de America , in su Brasile e in su Peru , ca sunt is paisos auba bivet sa prus cantidade de immigrantes giaponesos, peri chi su propriu dd'allegant in is paisos cun piticas colonias giaponesas.
  • Su croatu est allegadu in Cile de sa manna comunidade de immigrantes ca bivent in is regiones de Antofagasta e Magallanes.

Dinare [ modifica | modifica su codighe de origine ]

Dollaru de is Istados Unidos de America

Anguilla , Antigua e Barbuda , Dominica , Granada , Montserrat , Saint Kitts e Nevis , Saint Vincent e Grenadine , Santa Lucia : Dollaru de is Caraibis orientalis , (EC$; XCD)

Antillas Olandesas - Fiorinu antillanu olandesu

Argentina - Peso de s'Argentina , ($; ARS)

Aruba - Fiorinu de Aruba , (AWG)

Unu dollaru canadesu

Bahamas - Dollaru de is Bahamas (B$; BSD)

Barbados - Dollaru de is Barbados (Bds$; BBD)

Belize - Dollaru de su belize (Bz$; BZD)

Bermudas - Dollaru de is bermudas (BD$, BM$; BMD)

Bolivia - Bolivianu (Bs.; BOB)

Brasile - Real de su Brasili (R$; BRL)

File:1 peso cubano.jpg
unu pesu cubanu

Canada - Dollaru canadesu (C$; CAD)

Cile - Peso cilenu ($; CLP)

Colombia - Peso colombianu ($, COL$; COP)

Costa Rica - Colon costaricanu (?; CRC)

Cuba - Peso cubanu (CUP), Peso cubanu convertibili (CUC)

Republica Dominicana - Peso oru dominicanu ($, RD$; DOP)

Ecuador , El Salvador , Istados Unidos de America , Turks e Caicos , Isulas Virginis Britannicas , Isulas Virgines Americanas , Puerto Rico - Dollaru stadunidensi ($; USD)

Groenlandia - Corona danesa (DKK)

Guadalupa , Gujana Frantzesa , Martinica , Saint-Barthelemy (Antillas) , San Martin : Euru (€; EUR)

Guatemala - Quetzal (GTQ)

Guyana - Dollaru guyanesu (GYD)

Haiti - Gourde haitianu (HTG)

Honduras - Lempira (HNL)

Isulas Cayman - Dollaru de is Isulas Cayman

Georgia de su Sud e Isulas Sandwich meridionales , Isulas Falkland - Libra malvinensa (£, FL£; FKP)

Giamaica - Dollaru jamaicanu ($, J$, JA$; JMD)

Messicu - Peso messicanu ($; MXN)

Nicaragua - Cordoba nicaraguensa (C$; NIO)

Panama - Balboa panamensu (oficial) (PAB); Dollaru de is Istados Unidos de America (cursu legali) ($; USD)

Paraguay - Guarani paraguayo (PYG)

Peru - Nuevo sol (S/.; PEN)

Saint-Pierre e Miquelon

Suriname - Dollaru surinamesu (SRD)

Trinidad e Tobago - Dollaru trinitensu ($, TT$; TTD)

Uruguay - Peso uruguaianu ($; UYU)

Venezuela - Bolivar (Bs., Bs.F; VEF)

Riferimentos [ modifica | modifica su codighe de origine ]

  1. ( EN ) worldatlas.com
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 (IT)>> La domanda del giorno ≪ ScienzaOggi , in scienzamoderna.wordpress.com . URL consultadu su 31 santugaine 2013 (archiviadu dae s' url originale su 24 triulas 2012) .
  3. ^ "Introduction". Government of Canada. Parks Canada. 2009. Archived from the original on April 24, 2011. Retrieved January 9, 2010. Canada's oldest known home is a cave in Yukon occupied not 12,000 years ago like the U.S. sites, but at least 20,000 years ago , in pc.gc.ca . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su April 24, 2011 ) .
  4. "Pleistocene Archaeology of the Old Crow Flats". Vuntut National Park of Canada. 2008. Archived from the original on October 22, 2008. Retrieved January 10, 2010. However, despite the lack of this conclusive and widespread evidence, there are suggestions of human occupation in the northern Yukon about 24,000 years ago, and hints of the presence of humans in the Old Crow Basin as far back as about 40,000 years ago. , in yukon.taiga.net . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su October 22, 2008 ) .
  5. 5.0 5.1 ^ Jump up to: a b "Journey of mankind". Brad Shaw Foundation. Retrieved November 17, 2009. , in bradshawfoundation.com .
  6. 6.0 6.1 ^ Jump up to: a b "Atlas of the Human Journey-The Genographic Project". National Geographic Society. 1996?2008. Archived from the original on May 1, 2011. Retrieved October 6, 2009. , in genographic.nationalgeographic.com . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su May 1, 2011 ) .
  7. ^ Bonatto, SL; Salzano, FM (1997). "A single and early migration for the peopling of the Americas supported by mitochondrial DNA sequence data". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. National Academy of Sciences. 94 (5): 1866?71. Bibcode:1997PNAS...94.1866B. doi:10.1073/pnas.94.5.1866. PMC 20009. PMID 9050871. , in ncbi.nlm.nih.gov .
  8. ^ Wells, Spencer; Read, Mark (2002). The Journey of Man ? A Genetic Odyssey (Digitised online by Google books). Random House. pp. 138?140. ISBN 0-8129-7146-9. Retrieved November 21, 2009. , in books.google.com .
  9. ^ Fitzhugh, Drs. William; Goddard, Ives; Ousley, Steve; Owsley, Doug; Stanford, Dennis. "Paleoamerican". Smithsonian Institution Anthropology Outreach Office. Archived from the original on January 5, 2009. Retrieved January 15, 2009. , in si.edu . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su January 5, 2009 ) .
  10. ^ "The peopling of the Americas: Genetic ancestry influences health". Scientific American. Retrieved November 17, 2009. , in physorg.com .
  11. ^ Fladmark, K. R. (January 1979). "Alternate Migration Corridors for Early Man in North America". American Antiquity. 44 (1): 55?69. doi:10.2307/279189. JSTOR 279189. .
  12. ^ "68 Responses to "Sea will rise 'to levels of last Ice Age'"". Center for Climate Systems Research, Columbia University. Archived from the original on October 27, 2009. Retrieved November 17, 2009. , in realclimate.org .
  13. Ledford, Heidi (January 8, 2009). "Earliest Americans took two paths". Nature. doi:10.1038/news.2009.7. , in nature.com .
  14. ^ "Summary of knowledge on the subclades of Haplogroup Q". Genebase Systems. 2009. Archived from the original on May 10, 2011. Retrieved November 22, 2009. , in 64.40.115.138 . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su May 10, 2011 ) .
  15. 15.0 15.1 "Poblacion estimada al 1 de julio de cada ano calendario por sexo, segun comuna. Ciudad Autonoma de Buenos Aires. Anos 2010-2025". INDEC. Archived from the original on 2015-06-12. Retrieved 2016-04-23 ( XLS ), in indec.mecon.ar . URL consultadu su 3 lampadas 2020 (archiviadu dae s' url originale su 12 lampadas 2015) .
  16. 16.0 16.1 Meltzer, David J. (May 27, 2009). First Peoples in a New World: Colonizing Ice Age America. University of California Press. p. 146. ISBN 978-0-520-25052-9. , in books.google.com .
  17. [Meltzer, David J. (May 27, 2009). First Peoples in a New World: Colonizing Ice Age America. University of California Press. p. 146. ISBN 978-0-520-25052-9 . Reich, David; et al. (August 16, 2012). "Reconstructing Native American population history". Nature. 488 (7411): 370?374. Bibcode:2012Natur.488..370R. doi:10.1038/nature11258. PMC 3615710. PMID 22801491 . ] .
  18. ^ Lyovi, Anatole (1997). An introduction to the languages of the world. Oxford University Press. p. 309. ISBN 0-19-508115-3. Retrieved March 25, 2010. , in books.google.com .
  19. ^ Mithun, Marianne (1990). "Studies of North American Indian Languages". Annual Review of Anthropology. 19 (1): 309?330. doi:10.1146/annurev.an.19.100190.001521. , in semanticscholar.org .
  20. Vajda, Edward (2010). "A Siberian link with Na-Dene languages". 5. Anthropological Papers of the University of Alaska. [dead link] , in scholar.googleusercontent.com . [ ligamene interrumpidu ]
  21. ^ Fagan, Brian M. (2005). Ancient North America: The Archaeology of a Continent (4 ed.). New York: Thames & Hudson Inc. pp. 390, p396. ISBN 0-500-28148-3 . .
  22. 22.0 22.1 b T. Kue Young; Peter Bjerregaard (June 28, 2008). Health Transitions in Arctic Populations. University of Toronto Press. p. 121. ISBN 978-0-8020-9401-8. , in books.google.com .
  23. ^ "Vinland". Canadian Museum of Civilization. Archived from the original on November 10, 2010. , in civilization.ca . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su November 10, 2010 ) .
  24. [^ "Vinland". Canadian Museum of Civilization. Archived from the original on November 10, 2010. ^ "The Norse settlers in Greenland ? A short history". Greenland Guide ? The Official Travel Index. Archived from the original on August 4, 2017. Retrieved December 4, 2007. ] .
  25. Mann, Charles C. (2005). 1491: New Revelations of the Americas Before Columbus. New York: Knopf. ISBN 978-1-4000-4006-3. OCLC 56632601. , in en.wikipedia.org .
  26. Webb, S. David (1991). "Ecogeography and the Great American Interchange". Paleobiology. Paleontological Society. 17 (3): 266?280. doi:10.1017/S0094837300010605. JSTOR 2400869. .
  27. Webb, S. David (1991). "Ecogeography and the Great American Interchange". Paleobiology. Paleontological Society. 17 (3): 266?280. doi:10.1017/S0094837300010605. JSTOR 2400869. , in doi.org .
  28. SOCIAL IDENTITY Marta Fierro Social Psychologist. ( DOC ), in umng.edu.co . URL consultadu su 27 austu 2014 (archiviadu dae s' url originale su 25 freargiu 2009) .
  29. ↑ massive immigration of European Argentina Uruguay Chile Brazil ( PDF ), in iidh.ed.cr . URL consultadu su 1º abrile 2012 (archiviadu dae s' url originale su 25 freargiu 2009) .
  30. ↑ Latinoamerica. ( PDF ), in revistas.ucm.es . URL consultadu su 1º abrile 2012 (archiviadu dae s' url originale su 18 martzu 2009) .
  31. "Encuesta Intercensal 2015: Presentacion de resultados" (PDF). INEGI. p. 5. Retrieved 2016-11-08. ( PDF ), in inegi.org.mx .
  32. 32.0 32.1 a b c "2015 Municipal Affairs Population List" (PDF). Alberta Municipal Affairs. ISBN 978-1-4601-2630-1. Retrieved 2016-07-17 ( PDF ), in municipalaffairs.alberta.ca .
  33. ^ Jump up to: a b c d e f g h i j k l m n "ESTIMATIVAS DA POPULACAO RESIDENTE NOS MUNICIPIOS BRASILEIROS COM DATA DE REFERENCIA EM 1º DE JULHO DE 2015" (PDF). IBGE. 2016-02-11. Retrieved 2016-04-23. ( PDF ), in ftp.ibge.gov.br .
  34. 34.0 34.1 34.2 ^ Jump up to: a b c "Encuesta Intercensal 2015: Tabulados - descarga". INEGI. Archived from the original on 2016-11-13. Retrieved 2016-11-08. , in www3.inegi.org.mx . URL consultadu su 3 lampadas 2020 (archiviadu dae s' url originale su 13 santandria 2016) .
  35. 35.0 35.1 35.2 Jump up to: a b c Brinkhoff, Thomas. "Mexico: Administrative Division". City Population. Retrieved 2016-11-08. , in citypopulation.de .
  36. ^ "Cuadro Nº 11. Peru: Poblacion total al 30 de junio, por grupos quinquenales de edad, segun departamento y provincia, 2015". Peru: Estimaciones y Proyecciones de Poblacion total y edades quinquenales, segun Departamento, Provincia y Distrito, 2005-2015. INEI. November 2010. Retrieved 2016-04-23. ( XLS ), in proyectos.inei.gob.pe . URL consultadu su 3 lampadas 2020 (archiviadu dae s' url originale su 25 nadale 2018) .
  37. 37.0 37.1 37.2 37.3 37.4 37.5 37.6 37.7 37.8 Jump up to: a b c d e f g h i "Annual Estimates of the Resident Population for Incorporated Places of 50,000 or More, Ranked by July 1, 2015 Population: April 1, 2010 to July 1, 2015". United States Census Bureau, Population Division. May 2016. Archived from the original on 2020-02-13. Retrieved 2016-05-19. , in factfinder.census.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su February 13, 2020 ) .
  38. 38.0 38.1 38.2 38.3 ^ Jump up to: a b c d "ESTIMACIONES DE POBLACION 1985 - 2005 Y PROYECCIONES DE POBLACION 2005 - 2020 TOTAL MUNICIPAL POR AREA". DANE. 2011-05-12. Retrieved 2016-04-23. ( XLS ), in dane.gov.co .
  39. "Comunas: Actualizacion Poblacion 2002-2012 y Proyecciones 2013-2020". Instituto Nacional de Estadisticas. Retrieved 2016-04-23. ( XLS ), in ine.cl .
  40. 40.0 40.1 ^ Jump up to: a b "Proyeccion de la poblacion al 30 de junio con base al censo 2011, segun entidad federal y municipios, 2000-2050". Instituto Nacional de Estadistica. Retrieved 2016-04-23. ( XLS ), in ine.gob.ve .
  41. 41.0 41.1 ^ "Table 3.5: Population and demographic factors of growth by census division, provinces and territories". Statistics Canada. 2016-02-10. Retrieved 2016-04-24. , in statcan.gc.ca .
  42. 42.0 42.1 b "Proyeccion de la Poblacion Ecuatoriana, por anos calenario, segun cantones 2010-2020". Instituto Nacional de Estadistica y Censos. Retrieved 2016-04-23. ( XLSX ), in ecuadorencifras.gob.ec .
  43. ^ "3. Poblacion Proyectada al 30 de junio, por edades simples y anos simples. AMBOS SEXOS. Periodo 2015 - 2050" (PDF). Proyecciones de la Poblacion de Cuba 2015 - 2050. Oficina Nacional de Estadisticas. Retrieved 2016-04-24. ( PDF ), in one.cu . URL consultadu su 3 lampadas 2020 (archiviadu dae s' url originale su 29 abrile 2016) .
  44. ^ "CUADRO Nº 3. BOLIVIA: PROYECCIONES DE POBLACION, SEGUN DEPARTAMENTO Y MUNICIPIO, 2012-2020". PROYECCIONES DE POBLACION E INDICADORES DEMOGRAFICOS, POR ANOS CALENDARIO, 2012-2020. INE. 2014. Archived from the original on 2016-10-09. Retrieved 2016-04-25. , in ine.gob.bo . URL consultadu su 3 lampadas 2020 (archiviadu dae s' url originale su 21 santandria 2016) .
  45. 45.0 45.1 45.2 45.3 45.4 b c d e "Mexico: Main cities". GeoHive. Archived from the original on 2016-10-28. Retrieved 2016-12-15. , in geohive.com . URL consultadu su 3 lampadas 2020 (archiviadu dae s' url originale su 28 santugaine 2016) .
  46. ^ "Poblacion estimada al 1 de julio de cada ano calendario por sexo, segun departamento. Provincia de Cordoba. Anos 2010-2025". INDEC. Archived from the original on 2015-09-24. Retrieved 2016-04-23. ( XLS ), in indec.mecon.ar . URL consultadu su 3 lampadas 2020 (archiviadu dae s' url originale su 24 cabudanni 2015) .
  47. ^ "Poblaciones Estimadas y Proyectadas por Sexo y Edad segun Departamentos: Periodo 1996-2025". Instituto Nacional de Estadistica. Retrieved 2016-04-23. , in ine.gub.uy .
  48. "El INE te cuenta: principales resultados del censo a nivel departamental y municipios". Instituto Nacional de Estadistica Honduras. Retrieved 2016-04-05. , in ine.gob.hn .
  49. Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings". United Nations Department of Economic and Social Affairs. September 20, 2011. Retrieved August 30, 2012. , in unstats.un.org .
  50. ^ Unless otherwise noted, land area figures are taken from "Demographic Yearbook?Table 3: Population by sex, rate of population increase, surface area and density" (PDF). United Nations Statistics Division. 2008. Retrieved October 14, 2010. ( PDF ), in unstats.un.org .
  51. Kras, Sara Louise (2008). Antigua and Barbuda. Marshall Cavendish. p. 95. ISBN 978-0-7614-2570-0. , in archive.org .
  52. Land area figures taken from "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Retrieved October 14, 2010. , in cia.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su January 7, 2019 ) .
  53. c These population estimates are for 2010, and are taken from "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Retrieved October 14, 2010. , in cia.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su October 4, 2018 ) .
  54. Levinson, David (1998). Ethnic Groups Worldwide: A Ready Reference Handbook. Greenwood Publishing Group. p. 347. ISBN 1-57356-019-7. , in archive.org .
  55. c d Land area figures taken from "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Retrieved October 14, 2010. , in cia.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su January 7, 2019 ) .
  56. ^ Jump up to: a b c These population estimates are for 2010, and are taken from "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Retrieved October 14, 2010. , in cia.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su October 4, 2018 ) .
  57. Population estimates are taken from the Central Bureau of Statistics Netherlands Antilles. "Statistical information: Population". Government of the Netherlands Antilles. Archived from the original on July 6, 2011. Retrieved October 14, 2010. , in cbs.an . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su July 6, 2011 ) .
  58. c d Land area figures taken from "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Retrieved October 14, 2010. , in cia.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su January 7, 2019 ) .
  59. These population estimates are for 2010, and are taken from "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Retrieved October 14, 2010. , in cia.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su October 4, 2018 ) .
  60. c d Land area figures taken from "The World Factbook: 2010 edition". Government of the United States, Central Intelligence Agency. Retrieved October 14, 2010. , in cia.gov . URL consultadu su June 3, 2020 (archiviadu dae s' url originale su January 7, 2019 ) .
  61. ^ Lewis, Paul (2009). "Languages of Suriname". Dallas, Texas: Ethnologue. , in ethnologue.com .
  62. ↑ http://pdba.georgetown.edu/Constitutions/Peru/per93reforms05.html Sunt limbas ufitziales su castiglianu e, in is logos auba predominant, comente ddu sunt su Quechua, su Aimara e is ateras limbas originarias de su continente, segundu sa lege , in pdba.georgetown.edu .
  63. 63.0 63.1 .0 16.1 Chile profile, Ethnologue, retrieved October 10th, 2007 , in ethnologue.com .
  64. ↑ SIL International , in sil.org . URL consultadu su 31 martzu 2012 (archiviadu dae s' url originale su 19 lampadas 2008) .
  65. In su Peru no ddu at una legislazione ca ponet in practica sa ufizialidade constituzionale de s'Aimara, ne est in nisciuna manera impreada in s'amministratzione de s'Istadu, cun una ecetzione: is programmas rurales de "Educacion Bilingue Intercultural (EBI) .
  66. ↑ (Hardman 2000: p. 1) .
Controllu de autoridade VIAF ( EN 236775925  · GND ( DE 4001670-5  · LCCN ( EN sh85004220  · NARA 10035684  · NDL ( EN JA 00560163  · NKC ( EN CS ge129120  · WorldCat Identities ( EN 236775925

Wikimedaglia
Wikimedaglia
Custu est unu de sos articulos de su mese , est a narrere unu de sos megius articulos creados e postos in sa pagina printzipale dae sa comunidade, chi l'at isseberadu pro su mese de ghennargiu de su 2015

Candidados pro sos meses benidores

Totu sos articulos de su mese