Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
1984
сыл.
- Алтынньы 23
? ЦК КПСС пленума
Сибиир
?р?стэрин со?уруу к???р?р бырагырааманы ылыммыт. Бу бырайыагынан
ССРС
-ка 20 сыл тухары уопсайа 160 тэрилтэ ?лэлээбит эбит. С?р?ннээн Ар?аа Сибиир ?р?стэрин
Обь
уонна
Иртыш
ууларын
Казахстаа??а
,
Орто Азия?а
, ону кытары
Араал
бай?алыгар ыытыллыахтаах эбит. Ол эрээри перестройка кэмигэр бу былаан экология?а улахан хоромньуну о?оруохтаа?ын ту?унан пресса?а улахан айдаан тахсыбыт. Инньэ гынан 1986 сыллаахха Сибиир ?р?стэрин со?уруу к???р?рт?н аккаастаммыттара.
- Алтынньы 27
?
БАМ
?лэ?э киирбит.
- Ахсынньы 3
? Бхопал алдьархайа:
Ииндийэ?э
Бхопал куоратыгар Union Carbide хампаанньа
пестицид
о?орор собуотуттан метилизоцианат тохтуутун т?м?гэр 3800-тан тахса ки?и ?лб?т уонна 150 000?600 000 ки?и эмсэ?элээбит (кинилэртэн 6000-та кэлин эчэйииттэн ?лб?ттэр). Бу т?бэлтэ аан дойду устуоруйатыгар саамай ыарахан техногеннай саахаллартан биирдэстэрэ буолар.
- Ахсынньы 10
?
ХНТ
Генеральнай Ассамблеята
Пытка утары конвенцияны
билиммит.
- Ахсынньы 19
?
Гонконг
куоратын
Британияттан
Кытайга
1997
сыллаахха т?нн?р?р ту?унан декларация ылыллыбыт. Гонконг Кытай састаабыгар киирбитин кэннэ 50 сыл тухары "биир дойду, икки систиэмэ" диэн идиэйэ туту?уллуохтаа?а этиллибит.