Эрне?ст Резерфо?рд ; 1-кы барон Резерфорд Нельсонскай ( аа?л.   Ernest Rutherford ; 1871 , атырдьах ыйын 30 , Спринг-Грув, Са?а Зеландия ? 1937 , алтынньы 19 Кембридж ) ? Са?а Зеландияттан т?р?ттээх Британия физик учуонайа. Ядернай физика ≪а?ата≫. 1908 сыллаа?ы Нобель бириэмийэтин химия?а лауреата.

1911 сыллаахха альфа-частицалары ы?ар уопутун к?рд?р?н атомнарга положительнай иитиилээх ядро уонна отрицательнай иитиилээх электроннар баалларын дакаастаабыта ^[1] . Опыттарыгар оло?уран атом планетаты?ы мадьыалын айбыта.

Лондоннаа?ы королевскай уопастыба чилиэнэ (1903) уонна бэрэсидьиэнэ (1925-1930) ^[2] , Франция наукатын академиятын чилиэнэ (1927; 1921 сылтан кэрэспэдьиэн) ^[3] , Арассыыйа наукатын академиятын чилиэн-кэрэспэдьиэнэ (1922) уонна ытык чилиэнэ (1925).

Бы?аарыылар [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]