Хрущёв Никита Сергеевич

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Никита Сергеевич Хрущев ( 1894 ? 11.9. 1971 ), советскай партийнай уонна государственнай деятель.

Курскай к?б??р?нэ?э Калиновка дэриэбинэтигэр шахтер дьиэ кэргэнигэр т?р??б?т. Церковно-приходской оскуола?а бастакы с????х ??рэхтэммит. 1908 сылтан слесарынан хочуол ыраастааччыннан ?лэлээбит, профсоюзтарга киирбит, стачкаларга кыттыбыт. 1938 сыллаахха тохсунньуга Украина коммунист партиятын Киин комитетын бастакы сэкиритээринэн анаммыт. Ол сыл Политбюро кандидаатынан, 1939 сыллаахха - чилиэнинэн буолбут. А?а дойду сэриитин кэмигэр Хрущев ?рд?к? раангалаах политическай комиссар дуо?уна?ыгар сылдьыбыт. 1943 сыллаахха генерал-лейтенант буолбут; партизааннар хамсаа?ыннарын салайбыт. Сэрии кэнниттэн Украина правительствотын салайбыт, ол кэм?э Украина партиятын Каганович салайар кэмэ. 1947 сыл тохсунньутугар Хрущев эмиэ Украина компартиятын ба?ылаабыт; 1949 сыллаахха Москуба куоратын баартыйатын кэмитиэтин бастакы сэкиритээринэн уонна Киин кэмитиэт сэкиритээринэн ?лэлээбит.

1953 сыллаахха бэс ыйыгар, Иосиф Сталин ?лб?т?н кэннэ, Лаврентий Берияны былаастан туоратыы с?р?н с?алааччылартан биирдэстэрэ буолбута. 1953 с. алтынньытыгар Хрущёв ЦК бастакы сэкиритээринэн талыллыбыта. 1958 сылтан ? ССРС миниистирдэрин сэбиэтин бэрэстээтэлэ. Бу сололорго 1964 сыл алтынньы 14 к?н?гэр дылы олорбута. Киин кэмитиэт алтынньытаа?ы пленума судаарыстыбаннай уонна партийнай дуо?унастарыттан устубута. Ол кэннэ Никита Хрущёв дьиэ хаайыытыгар олорбута. 1971 сыллаахха бала?ан ыйын 11 к?н?гэр ?лб?тэ.