한국   대만   중국   일본 
Аан дойду сылыйыыта ? Бикипиэдьийэ И?инээ?итигэр к?с

Аан дойду сылыйыыта

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
(Мантан: Климат сылыйыыта к?ст?)

Аан Дойду сылыйыыта ( Глобальнай сылыйыы ) ? Сир уонна Сир бай?алын уутун сыллаа?ы орто температууралара сылыйыылара. ХНТ экспердэрэ этиилэринэн Сир орто температуурата ки?и-аймах балысханнык сайдыбытын кэннэ (XVIII ?йэ иккис а?аарыттан ыла) 0,7 °C тахсыбыт ???. Онтон улахан а?аара б?тэ?ик 50 сылга буолбут диэн бэлиэтииллэр. Бу т?р??т?нэн ки?и айыл?а?а эппиэтинэ?э суохтук сы?ыанна?ан, бастатан туран бырамыысыланнас та?аарар гаастарын (углекислай гаас, метан) дьайыытынан бы?аараллар.

Бу экспердар сыаналарынан XXI ?йэ?э Сир орто температуурата 1,1 кыраадыстан 6,4 °C дылы ?рд??н с?п. Ону тэ?э сорох сирдэргэ температуура намтыан с?п. Сир бай?алын уутун та?ыма ты?ыынчанан сылларга ?рд?у туруо диэн саба?алыыллар. Ол бай?ал уута улахан теплоемкостаа?ынан бы?аарыллар.

Бай?ал уутун та?ыма ?рд??р?ттэн ураты ?сс? с???? т????тэ уларыйыан с?п. Онтон сылтаан айыл?а бы?ылааннара (халаанннаа?ын, курааннаа?ын, силлиэлэр уо.д.а.) элбиэхтэрин с?п, тыа ха?аайыстыбатын ??н??тэ кыччыан с?п, сорох биология к?р??нэрэ суох буолуохтарын с?п.

Ол гынан баран сорох чинчийээччилэр Аан дойду итийиитин сымыйа дииллэр, сорохтор сылыйыы баар гынан баран ки?и сабыдыала манна кыра дииллэр.