Буулдьа
- уотунан эстэр сэрии сэптэн ыытыллар снаряд. ?сс? буулдьа диэн
пращанан
быра?ыллар кыра снарядтары ааттыыллар. Буулдьа с?р?н свойствата
инерцияттан
??ск??р.
Минье буулдьатын айыахтарыгар диэри бары буулдьалар т?г?р?к этилэр. Сааны иитэргэ хайаан да быы?ы тутталар, онтуката суох т?г?р?к буулдьа ыраах к?пп?т.
Аныгы
ботуруон
о?о?уута:
1.
Буулдьа (снаряд);
2.
Гильза
;
3.
Буорах
(баллистит эбэтэр кордит);
4.
Ботуруон закраината;
5.
Буора?ы уматар
капсюль
.
Сэрии саатын
ботуруоннарыгар
хас да суол буулдьалар туттуллалар. С?р?н буулдьанан
к?нн?р? буульда
буолар, ?сс?
куйа?ы курдаттыыр
(бронебойнай),
уматар
уонна
трассирующай
(хара?а?а араас ??н??х суолу хаалларар) буулдьалар бааллар.
Экспансивнай
(ки?и этигэр а?ыллар) уонна
эстэр
буулдьалар,
1899
сыллаахха Гаага конвенциятынан бобуллан тураллар. Ол гынан баран, Гаага конвенциятын да кэнниттэн ити буулдьалар син биир туттулла сылдьыбыттара.
Буулдьа о?о?уута уустуга суох ?
сибиниэс
сердечник ыстаал эбэтэр латунь хаанан б?р?лл?б?т. Куйа?ы хотор буулдьалар хатарыылаах ыстаалтан о?о?уллубут сердечниктаах буолаллар. Трассирующай буулдьаларга кэниллэригэр аналлаах умайар булкаас баар, ол булкаас саа уо?угар буорах уотуттан умайар, уонна к?т?р?гэр сырдык, чуолкай суол хаалларар.
- FMJ
(full metal jacket) - "Толору тимир хаалаах" буулдьа, сибиниэс сердечник барыта атын тимиринэн б?р?лл?б?т.
- SP
(soft point) - "сымна?ас у?уктаах" буулдьа, FMJ-тан уратыта - иннин ?тт? хаата суох, сибиниэ?э быган турар. Ити "экспанивнайдарга" киирсэр буулдьа, кыыл этигэр киирэн баран кини лэппэйэр, онон тохтотор, ?л?р?р к???э улаатар.
- HP
(hollow point) - "к?нд?й у?уктаах" буулдьа. Экспансивнай, т?б?т?гэр хайа?астаах буолан, кыыл этигэр ?сс? улаханнык а?ыллар.
- Хаата суох, сибиниэс буулдьа. Кыра калибрдаах сааларга туттууллар буулдьалар, 5,6 мм-даах
тозовка
саа?а холобура.
С?р?нэн тимир хаата суох, сибинсиэс буулдьалар тутталлар. Саамай араас формалах буолуохтарын син, т?г?р?к, цилиндр курдук, пластмас кутуруктаах, уо.д.а. С??с миэтир и?инэн эрэ к?дь??стээх ытыахха син.
Снайпер бинтиэпкэлэригэр анаан о?о?уллубут, о?уобо туочнайдык о?о?уллар буулдьалар.
Былыргы, уо?уттан иитиллэр саалар буулдьалара сибиниэстэн, кутуллан о?о?ололлор эбит. Т?г?р?к формалаах, диаметрынан саа калибрытаа?ар кыра (уо?унан д?б?нн?к киирдин диэн), иитэллэригэр чумпуурунан анньыллар.
Холобура, XVII-с ?йэ европа дойдуларын мушкеттарын калибра 16-18 мм (Россия?а 17,72 мм), буулдьа ыйаа?ына 25,6 грамм, буульдьа уонна уо?ун икки ардытын быы?а 1,27-1,78 мм.
Бастакы киэ?ник туттуллар нарезнойуостаах саалар буулдьалара
Минье буулдьата
буолбут. Ити буулдьаны XIX-с ?йэ ортотугар Клод Минье айбыт. Ол буулдьа кэниттигэр конус курдук углубление баар эбит, онно ытыы кэмигэр коническай ыстаал чааккы киирэн буулдьаны кэ?итэр эбит. Ол онтон буулдьа кэ?ээн, уос нарезтарыгар анньыллан, эргийэн барар.
Аныгы буулдьалар сибиниэстэн штамповканан эбэтэр уулларан кутуунан о?о?уллаллар. Тастара араас тимирдэринэн б?р?ллэр (мельхиор,
ыстаал
,
алтан
, уо.д.а.)
Стрелковай сэбилэниини харыстыыр кылаас ? бронежилет, касок, штурмовай щиттар уо. д. А), байыаннай уонна анал массыыналар (бронеавтомобиль, инкассатор уонна бырабыыталыстыба массыыналарын, О. д. А), к?м?ск??р араас средстволар (банк кабинеттарын, операционнай кассалары, куйахтаах т?нн?ктэри (банк кабинеттарын, операционнай кассалары, о. д. А), ону та?ынан буулдьа ?ст??к?лэлэрин (бронесекол), о. д. А.стрелковай сэп- сэбиргэл уоттан тирэхтээх.
[1]
- ↑
Бронежилет ту?унан ту?алаах информация