한국   대만   중국   일본 
Айыы 1 ? Бикипиэдьийэ И?инээ?итигэр к?с

Айыы 1

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Айыы 1 [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

Ай диэн сахаларга ?й?-санааны бы?аарар тылбыт. Баспыт и?игэр саныыр санаабытын илэтигэр о?орон та?аардахпытына айыы буолар. "Ыы" диэн ытаа?ын дор?ооно эбиллиитэ бу тылбыт ку?а?ан ?р?тэ элбээбитин бы?аарар. Айыы диэн тылбыт биллэр суолталара манныктар:

1. Айыы диэн са?аны, дьон билбэттэрин, о?орботторун о?оруу буолар. Бу кэм?э айыы ?ч?гэйэ эбэтэр ку?а?ана биллибэккэ эрэ сылдьар.

2. ?ч?гэйи, дьо??о ту?алаа?ы айыы.

3. Ку?а?аны, дьо??о буортулаа?ы айыы. (1,32).

4. ?ч?гэй буолуо диэн санаан о?оруу табыллыбакка ку?а?ан буолан тахсыыта.

5. Айыыны о?оро охсоору тиэтэйии, ыксаа?ын сыы?а-халты туттунууну, ку?а?аны ?ксэтиитэ. (2,57 столб.).

6. ?лб?т ки?и ?й?-санаата ???ээ дойдуга айыы буолан сылдьыыта. (3,71).

Айыы диэн тылбыт 6 биллэр суолталаа?ыттан биир эрэ ?ч?гэйи о?орууга аналланарыттан айыы диэн тыл ку?а?ана элбэх тыл буолар. Айыы диэн тыл элбэхтик туттуллубат, улаханнык этиллибэт тыл.

Эдэрдэр ?ч?гэйи уонна ку?а?аны ситэ арааран билбэттэриттэн, барыны бары о?оро сатыылларыттан, тиэтэйэллэриттэн, ыксыылларыттан сыы?а-халты туттуналлара элбиириттэн харыстаан сахалар ≪Айыыны о?орума≫ диэн ??рэтэллэр. (4,28).

Ту?аныллыбыт литература. [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

1. Афанасьев П.С. Саха тылын бы?аарыылаах кылгас тылдьыта. - Дьокуускай: Бичик, 2008. - 680 с.

2. Э.К.Пекарскай. Словарь якутского языка. Т. 1. Выпуски 1-4. Академия Наук СССР, 1958. - 642 с.

3. Каженкин И.И. ?р?? айыы буолуу. - Дьокуускай: ГУ РИМЦ, 2006. - 88 с.

4. Каженкин И.И. "Айыы диэмэ", "Айыыны о?орума". - Дьокуускай: Компания "Дани АлмаС", 2012. - 152 с.