Александр Васильевич Колчак диэн гидрограф -учуонай, нуучча императорскай байыаннай флотун адмирала, Арассыыйа политикатын XX-с ?йэ са?аланыытын аатырбыт диэйэтэлэ.

Ха?аахтартан т?рд?лээх эбит. А?ата Кырыым сэриитин кэмигэр Малахов курган сэттэ тыыннаах хаалбыт к?м?скээччилэриттэн биирдэстэрэ эбит. Александр д?к?м??н туо?улуурунан 1874 с. сэтинньи 4 к?н?гэр т?р??б?т (1920 с. доппуруос кэмигэр 1873 с. т?р??б?т?м диэн к?рд?рб?тэ баар).

Сулууспатын Муора кадетскай куорпу?уттан са?алаабыт, бу ??рэ?ин туйгуннук б?тэрэн адмирал П.Н. Ракорд аатынан харчыннан бириэмийэ ылбыт. Байыаннай моряк бы?ыытынан Чуумпу океа??а бохуокка сылдьыыттан са?аламмыт. Бу сылдьан или??и философиянан ?л???йб?т, кытай тылын ??рэппит, ол гынан баран оло?ун с?р?н дьыалатынан океанографияны уонна гидрологияны билинэр эбит. 1898 с. бастакы ??рэх ?лэтин бэчээттэппит.

1899 с. Саанньыкап сирин к?рд??р экспэдииссийэ?э киирбит. Петербуурга С?р?н физика обсерваториятыгар, Павловскайдаа?ы магнитнай обсерватория?а уонна Норвегия?а стажировкалар кэннилэриттэн 1900 с. барон Э.Толль экспэдииссийэтин кытта гидролог уонна магнитолог бы?ыытынан барсар.

Манна сылдьан дири??э уу туругун, муус туругун чинчийэр, харамайдар кырамталарын хомуйар, география?а чинчийиилэри о?орор, Таймыыр , Олгуйдаах уонна Бельковскай арыыларын кытылларын каартатын о?орор. Хотугу Муустаах бай?алга са?а арыыны арыйар, ону экспэдииссийэ салайааччыт кини аатынан ааттыыр (кэлин сэбиэскэй кэм?э бу арыы Расторгуев аатынан ааттаммыта).

Ылыллыбыт сирэ [ уларыт | биики-тиэки?и уларытыы ]

• Полярная одиссея адмирала Колчака , В. Бочковскай, "Якутия" ха?ыат , 2009, тохсунньу 16.