- Аан дойдутаа?ы эбисийээнэ (моймуун) к?нэ. 2000 сыллаахха Мичиган университетын икки худуо?унньук-устудьуона онньуу бы?ыытынан олохтообуттара, кэлин тэнийэн, кыылы-с??л? к?м?ск??р тэрилтэлэр ?й??н аан дойдуга киэ?ник бэлиэтэнэр буолбута. Бу к?н дьон зоопаркаларга сылдьаллар, комикстар к?рэхтэ?иилэрин ыыталлар, эбисийээнэ та?астаах киэ?элэри, эгэлгэ шоулары тэрийэллэр
- Башкортостан
Башкортостан
(
Арассыыйа
) ?
Башкиир тылын
к?нэ
- Алабама
Алабама
(
АХШ
) ? Алабама к?нэ
- Ба?ладеш
Ба?ладеш
? Кэйгэллэммит интэлигиэнсийэ к?нэ. 1971 сыллаа?ы босхолонор сэрии кэмигэр Пакистаан сэриилэрэ Бангладеш (ол са?ана Илин Пакистаан) ??рэхтээх дьонун (учуонайдары, суруналыыстары, инженердары, быраастары уо.д.а.) ?л?рт??б?ттэрэ, соруктара ? ??скээн эрэр омугу хам баттаа?ын. Бу к?н буолбут б?тэ?ик маассабай ?л?р?? кэнниттэн икки хонон баран ахсынньы 16 к?н?гэр Пакистаан сэриилэрэ бэриммиттэрэ, Бангладеш Ииндийэ к?м?т?нэн тутулуга суох дойду буолбута.
- Украина
Украина
?
Чернобыль саахалын
ликвидациятын кыттыылаахтарын чиэстиир к?н
- Япония
Япония
? Т??рт уон сэттэ ронины ахтар-саныыр к?н. Бу к?н Сэнгаку-дзи диэн Токио?а баар та?ара дьиэтигэр к?м?ллэ сытар даймену уонна кини рониннарын ахталлар. Бу XVIII ?йэ?э буолбут т?бэлтэни дьоппуоннар бэриниилээх буолуу холобурун бы?ыытынан былыргыттан билинэллэр
- 1774
? Cекунд-майор
Степан Шатилов
Саха сирин
бойобуодатынан
анаммыт. Кини бу соло?о
1778
сыллаахха дылы сулууспалаабыт.
- 1782
? Монгольфье ини-биилэр
Франция?а
бастакы салгын шаарын к?т?пп?ттэр; дьо?ус, ки?итэ суох салгын шаара икки килэмиэтир курдук устаны к?пп?т (1,2 миилэ). Бу арыйыы Жозеф Монгольфье уот ?рд?гэр куурдулла ууруллубут сууйуллубут та?ас ?р? к?т?р?н бэлиэтии к?рб?т?ттэн са?аламмыта. Н???? сылыгар ини-биилэртэн а?алара Этьен бала?ан ыйыгар хоруол к?р?н турда?ына Парижка салгын шаарынан хойу, ку?у уонна б?т??г? к?т?пп?тэ. Онтон алтынньы 15 к?н?гэр Этьен Монгольфье бэйэтэ к?пп?тэ.
- 1812
? Баара?ай Аармыйа (
фр.
Grande Armee
) ти?эх саллааттара Арассыыйаттан ??р?лл?б?ттэр.
- 1900
? Квант механикатын т?р??б?т к?нэ: ньиэмэс учуонайа
Макс Планк
хара эттик сандаардыытын сокуонун ту?унан дакылаат аахпыт.
- 1911
?
Руаль Амундсен
экспедицията аан ма?найгыннан
Со?уруу полюска
тиийбит.
- 1918
? Британия Холбо?уктаах хоруоллугар бырабыыталыстыба быыбара буолбут, дьада?ылар уонна 30 саа?ыттан а?а дьахталлар аан бастаан куоластаабыттар (эр дьон 21 саастарыттан куоластыыр бырааптаахтара).
- 1939
?
ССРС
Финляндия?а
саба т?сп?т?н и?ин
Нациялар Лигаларыттан
та?аарыллыбыт.
- 1960
?
ЮНЕСКО
??рэ?ирии эйгэтигэр дискриминацияны утары охсу?уу ту?унан конвенцияны ылыммыт.
- 1971
?
Бангладеш босхолонор сэриитэ
: Илин Пакистаа??а 200-тэн тахса ??рэхтээ?и ытан ?л?рб?ттэр.
- 1992
? Абхазия сэриитэ: Ткварчели сэлиэнньэттэн дьону тиэйэн и?эр б?рт?л??т суулларыллыбыт, 52 ки?и ?лб?т, ол и?игэр 25 о?о ?лб?т. Бу кэнниттэн сэриигэ Арассыыйа Абхахия ?тт?гэр кыттыыта к????рб?тэ.
- 1994
?
Кытайга
Янцзы
?р???гэр аарыма улахан ≪?с хапчаан≫ бы?ыты тутан са?алаабыттар. ≪?с хапчаан≫ аан дойду саамай ыарахан ыйаа?ыннаах тутуута буолар, массата 65,5 млн тонна кэри?э. Кини уу хаайар сирин толороору ?р?с кытылыттан 1,3 млн ки?и к???р?лл?б?т. Манна
кыталык
кыстыыр айыл?ата уларыйан, ахсаана а?ыйаабыт.
- 1995
? Югославия сэриитэ: Парижка Дейтоннаа?ы с?б?лэ??э биир ?тт?ттэн Югославия, иккис ?тт?ттэн Хорватия, ???с ?тт?ттэн Босния уонна Герцеговина илии баттаабыттар.
- 2004
?
Франция?а
биллиилээх кэрэ к?ст??лээх к?ргэ, Мийо Виадуга, а?ыллыбыт. К?ргэ у?уна ? 2 460 м, ?рд?гэ ? 341 м, 2016 сыллаахха диэри аан дойдуга саамай ?рд?к этэ.
- 2017
?
Walt Disney
хампаанньа 21st Century Fox хампаанньаны 52,4 миллиард дуолларга атыыласпытын ту?унан биллэрбит (ол и?игэр 20th Century Fox киинэ устуудьуйаны).
- 1503
?
Нострадамус
(Мишель де Нотрдам) ? аатырбыт
Франция
быраа?а, алхимигэ, бэйиэтэ, астролога уонна билгэлээччитэ.
- 1546
?
Тихо Браге
?
Дания
астронома, астролога уонна алхимигэ.
- 1906
??
Никита Григорьев
(23.01.1989 ?лб.)?? филология билимин кандидата, кыра ??рэхтээх дьо??о сахалыы аа?ар кинигэлэр ааптардара.
- 1916
??
Анна Васильева
?? ?р сылларга
Амма улуу?ун
Б?т??
сельсоветын исполкомун бэрэстээтэлэ, обком?а уонна
Саха АССР ?рд?к? Сэбиэтигэр
талыллан ?лэлээбит,
Социалистыы ?лэ Дьоруойа
, Амма улуу?ун ытык ки?итэ.
- 1938
??
Иннокентий Пахомов
? Саха ?р?сп??б?л?кэтин биллиилээх реформатора, 1992-2004 сылларга С? Сир реформатын уонна сир ресурсаларын судаарыстыбаннай кэмитиэтин бэрэстээтэлэ, сири олохтоо?ун ту?унан элбэх кинигэ ааптара.