Z Wikisłownika ? wolnego słownika wieloj?zycznego
- wymowa:
-
?
/
i
,
IPA
:
[????]
,
AS
:
[?y?]
- homofon:
rzy?
-
?
/
i
- znaczenia:
czasownik nieprzechodni niedokonany
- (1.1)
bytowa?
w
jakich?
warunkach
- (1.2)
obcowa?
z
kim?
- (1.3)
istnie?
w
sposob
wła?ciwy
organizmom
?ywym
- (1.4)
trwa?
- (1.5)
pot.
obcowa?
z
kim?
seksualnie
[1]
- odmiana
:
- (1.1-5)
koniugacja Xa
forma
| liczba pojedyncza
| liczba mnoga
|
---|
1.
os.
| 2.
os.
| 3.
os.
| 1.
os.
| 2.
os.
| 3.
os.
|
---|
bezokolicznik
| ?y?
|
---|
czas tera?niejszy
| ?yj?
| ?yjesz
| ?yje
| ?yjemy
| ?yjecie
| ?yj?
|
---|
czas przeszły
| m
| ?yłem
| ?yłe?
| ?ył
| ?yli?my
| ?yli?cie
| ?yli
|
---|
?
| ?yłam
| ?yła?
| ?yła
| ?yły?my
| ?yły?cie
| ?yły
|
---|
n
| ?yłom
| ?yło?
| ?yło
|
---|
tryb rozkazuj?cy
| niech
?yj?
| ?yj
| niech
?yje
| ?yjmy
| ?yjcie
| niech
?yj?
|
---|
pozostałe formy
|
---|
czas przyszły
| m
| b?d?
?ył,
b?d?
?y?
| b?dziesz
?ył,
b?dziesz
?y?
| b?dzie
?ył,
b?dzie
?y?
| b?dziemy
?yli,
b?dziemy
?y?
| b?dziecie
?yli,
b?dziecie
?y?
| b?d?
?yli,
b?d?
?y?
|
---|
?
| b?d?
?yła,
b?d?
?y?
| b?dziesz
?yła,
b?dziesz
?y?
| b?dzie
?yła,
b?dzie
?y?
| b?dziemy
?yły,
b?dziemy
?y?
| b?dziecie
?yły,
b?dziecie
?y?
| b?d?
?yły,
b?d?
?y?
|
---|
n
| b?d?
?yło,
b?d?
?y?
| b?dziesz
?yło,
b?dziesz
?y?
| b?dzie
?yło,
b?dzie
?y?
|
---|
czas zaprzeszły
| m
| ?yłem
był
| ?yłe?
był
| ?ył
był
| ?yli?my
byli
| ?yli?cie
byli
| ?yli
byli
|
---|
?
| ?yłam
była
| ?yła?
była
| ?yła
była
| ?yły?my
były
| ?yły?cie
były
| ?yły
były
|
---|
n
| ?yłom
było
| ?yło?
było
| ?yło
było
|
---|
forma bezosobowa
czasu przeszłego
| ?yto
[2]
|
---|
tryb przypuszczaj?cy
| m
| ?yłbym,
byłbym
?ył
| ?yłby?,
byłby?
?ył
| ?yłby,
byłby
?ył
| ?yliby?my,
byliby?my
?yli
| ?yliby?cie,
byliby?cie
?yli
| ?yliby,
byliby
?yli
|
---|
?
| ?yłabym,
byłabym
?yła
| ?yłaby?,
byłaby?
?yła
| ?yłaby,
byłaby
?yła
| ?yłyby?my,
byłyby?my
?yły
| ?yłyby?cie,
byłyby?cie
?yły
| ?yłyby,
byłyby
?yły
|
---|
n
| ?yłobym,
byłobym
?yło
| ?yłoby?,
byłoby?
?yło
| ?yłoby,
byłoby
?yło
|
---|
imiesłow przymiotnikowy czynny
| m
| ?yj?cy, nie?yj?cy
|
---|
?
| ?yj?ca, nie?yj?ca
| ?yj?ce, nie?yj?ce
|
---|
n
| ?yj?ce, nie?yj?ce
|
---|
imiesłow przysłowkowy wspołczesny
| ?yj?c,
nie
?yj?c
|
---|
rzeczownik odczasownikowy
| ?ycie
,
nie?ycie
|
---|
|
- przykłady:
- (1.1)
Moj
s?siad
?yje
w
biedzie
.
- (1.2)
Bohaterowie
powie?ci
?yj?
w
zgodzie
.
- (1.3)
Moja
babcia
?yła
80
lat
.
- (1.4)
Jan
Paweł
II
zawsze
b?dzie
?ył
w
naszej
pami?ci
.
- składnia:
- (1.5) ?y?
z
+
N.
(kim?)
- kolokacje
:
- (1.1) ?y?
o chlebie i wodzie
- synonimy:
- (1.1)
istnie?
,
egzystowa?
,
przebywa?
- (1.2)
wspoł?y?
- (1.4)
trwa?
,
zachowywa? si?
- antonimy:
- (1.3)
umrze?
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz.
?ycie
n
,
?ywot
m
,
?yt
mrz
- czas.
prze?y?
dk.
,
prze?ywa?
ndk.
,
wy?y?
,
o?y?
dk.
,
o?ywia?
ndk.
,
od?y?
dk.
,
od?ywa?
ndk.
- przym.
?ywy
,
?yciowy
- przysł.
?yciowo
,
?ywcem
- zwi?zki frazeologiczne:
- cho? głodno i chłodno, ale ?yjem swobodno
?
niech ?yje
! ?
?y? dla siebie
?
?y? dniem dzisiejszym
?
?y? jak p?czek w ma?le
?
?y? jak pies z kotem
?
?y? na kart? rowerow?
/
?y? na koci? łap?
?
?y? na kryja
?
?y? na wiar?
?
?y? na wysokiej stopie
?
?y? nie umiera?
?
?y? pełn? piersi?
?
?y? ponad stan
?
?y? swoim ?yciem
?
?y? własnym ?yciem
?
?y? z dnia na dzie?
?
?y? z godziny na godzin?
?
?y? z pracy własnych r?k
?
?yj?cy trup
- etymologia:
- prasł.
*
?iti
(*?iv?) → ?y?,
od
praindoeur.
*
g
u?
ei?-
→ ?y?
[3]
- por.
scs.
жити
(?iti),
czes.
?it
,
ros.
жить
(?it’),
t.
litew.
gyti
,
łac.
vivo
,
gr.
βι?ω
(bio?)
[3]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- ?rodła: