Zofia Aleksandra Maria Skołozdro
,
ps.
?Orli?ska” (ur.
15 maja
1896
w
Chodorowie
, zm.
9 sierpnia
1984
w
Sanoku
) ?
polska
nauczycielka
biologii
z tytułem
doktora nauk
,
pedagog
, wieloletnia dyrektor
Gimnazjum i Liceum Ogolnokształc?cego ?e?skiego
w
Sanoku
(1936?1939 i 1946?1970), podczas
okupacji niemieckiej 1939?1945
zaanga?owana w ruchu oporu i konspiracji, organizatorka
tajnego nauczania
. Po wojnie radna
Rad Narodowych
, działaczka społeczna.
Zofia Skołozdro (pierwsza z prawej) podczas obchodow jubileuszu
Gimnazjum M?skiego w Sanoku
(1938)
Grobowiec rodziny Skołozdro w Sanoku
Klasopracownia Biologiczna im. Zofii Skołozdro w II LO w Snoku
Ulica Zofii Skołozdro w Sanoku
Zofia Aleksandra Maria Skołozdro urodziła si? 15 maja 1896 w Chodorowie
[1]
[2]
. Była cork? Jana i Zuzanny z domu Strzeleckiej
[3]
[4]
[2]
. Jako
eksternistka
15 czerwca 1921 zdała egzamin dojrzało?ci w
XI Pa?stwowym Gimnazjum im. Jana i Andrzeja ?niadeckich we Lwowie
[1]
. W 1933 uko?czyła studia na kierunku
biologii
na
Matematyczno-Przyrodniczym
Uniwersytetu Jana Kazimierza
we
Lwowie
, zdała egzamin nauczycielski z tego przedmiotu, a w grudniu w 1933 uzyskała tytuł
doktora
geologii
w zakresie
paleontologii
. Pod wpływem ksi??ki
Szara prz?dza
postanowiła zosta? nauczycielk?. Zarowno po uzyskaniu doktoratu w 1933 jak i w 1946 nie zdecydowała si? na podj?cie kariery naukowej oddaj?c si? pracy pedagogicznej. Po studiach pracowała w szkole w
Ko?skiem
, w szkołach ?rednich we
Lwowie
, w tym do 1936 w tamtejszym
Prywatnym Gimnazjum Zofii Strzałkowskiej we Lwowie
. 18 pa?dziernika 1936 została dyrektorem owczesnego
Prywatnego Gimnazjum ?e?skiego im. Emilii Plater
w
Sanoku
[5]
. W szkole była nauczycielk? biologii i
geografii
[6]
. Odznaczała si? talentem organizacyjnym i pasj? rozwijania zawodu nauczyciela
[7]
. Kierowała szkoł? do wybuchu
II wojny ?wiatowej
1 wrze?nia 1939
[8]
[9]
. W okresie
okupacji niemieckiej
działała w kierunku kontynuacji nauczania w mie?cie. Dzi?ki jej staraniom władze okupacyjne pierwotnie zezwoliły na otwarcie szkoły ?redniej w 1939, po czym decyzj? władz
Generalnego Gubernatorstwa
na przełomie 1939/1940 szkolnictwo zostało obj?te restrykcjami
[10]
. W zwi?zku z tym Zofia Skołozdro podj?ła inicjatyw? prowadzenia nauki w konspiracji i organizowania
tajnego nauczania
[11]
[12]
. Pocz?tkowo prowadziła Gimnazjum i Liceum w formie tajnej od pa?dziernika 1939 do kwietnia 1940, po czym ta działalno?? została zaprzestana wobec gro?by ?ledztwa i ujawnienia. W wyniku kontaktu z przedstawicielami z Krakowa z 1941 (
Jan Smole?
i Włodzimierz Gałecki,
Karol Ziarno
ps. ?Sikora”
[13]
[14]
), latem 1942 w ramach Powiatowej Delegatury Rz?du ? Sanok została przewodnicz?c? Powiatowej Komisji O?wiaty i Kultury w Sanoku
[15]
[16]
i kontynuowała misj? tajnego nauczania w Sanoku i ziemi sanockiej (w tej działalno?ci pracowali wowczas m.in.
Jozef Stachowicz
,
Jadwiga Zaleska
,
Władysław Szombara
). W tym czasie Zofia Skołozdro działała pod pseudonimem ?Orli?ska”
[17]
. Działała w podziemnym ruchu oporu
[18]
[19]
: we własnym mieszkaniu zorganizowała punkt kontaktowy dla kurierow
[20]
[21]
[22]
, wspołuczestniczyła w przerzucie transgranicznym przyjmuj?c i odprawiaj?c kurierow (w tym czasie jej zwierzchnikiem był
Aleksander Rybicki
), była organizatork? akcji przekazywania ?ywno?ci wi??niom, brała udział kolporta?u prasy konspiracyjnej, w utrzymywaniu ł?czno?ci, w tym pomi?dzy
Rad? Głown? Opieku?cz?
a
Zwi?zkiem Walki Zbrojnej
, od 1942
Armi? Krajow?
[12]
. Od lipca 1941 stała na czele Polskiego Komitetu Opieku?czego w Sanoku (zast?pc? był
Zygfryd Golis
)
[23]
[24]
. Sprawowała stanowisko prezesa oddziału sanockiego
Polskiego Czerwonego Krzy?a
, działaj?cego w
budynku przy ul. Ignacego Daszy?skiego 17
[25]
. Podczas okupacji pełniła funkcj? wiceprezesa sanockiego PCK
[26]
. Jednocze?nie, wskutek utraty oficjalnego zatrudnienia stworzyła fabryk? cukierkow, ktor? prowadziła wraz z siostr? Mari?. Zaanga?owała do niej przedstawicieli sanockiej inteligencji oraz nauczycieli, chroni?c ich tym samym przed przymusow? wywozk? do Niemiec
[27]
.
Po zako?czeniu okupacji niemieckiej w 1944 była organizatork? wznowienia edukacji, anga?owania nauczycieli, gromadzenia zachowanych pomocy dydaktycznych. W 1944 wspołtworzyła Komitet Odbudowy Gimnazjum (wraz z ni? m.in.
Jan ?wierzowicz
i
Jadwiga Zaleska
), w budynku, w ktorym stacjonowały wojska sowieckie. Powstałe gremium skierowało do
Jozefa Stalina
telegram z pro?b? o opuszczenie gmachu szkoły przez wojska
Armii Czerwonej
, za? interwencja zako?czyła si? oddaniem budynku
[28]
[29]
. Pierwszym powojennym dyrektorem szkoły został wybrany demokratycznie przez grono pedagogiczne najstarszy wiekiem
Jan ?wierzowicz
jesieni? 1944 (Zofia Skołozdro została jego zast?pc? oraz osob? odpowiedzialn? za wychowawstwo dziewcz?t)
[30]
. Ponadto została przewodnicz?c? powołanej 14 listopada 1945 Komisji O?wiaty Powiatowej Rady Narodowej i kierowała ni? przez wiele lat
[31]
. Została przewodnicz?c? Komisji Weryfikacyjnej, ktora przekazała do Kuratorium w Rzeszowie protokoły z egzaminow z okresu tajnego nauczania
[32]
, na podstawie ktorych zostały wydane uczniom ?wiadectwa. Od 1944 do 1947 pełniła funkcj? zast?pcy dyrektora sanockiego gimnazjum
[33]
. W 1946 została dyrektork? powołanego Pa?stwowego Gimnazjum i Liceum Ogolnokształc?cego ?e?skiego i sprawowała t? funkcj? a? do przej?cia na emerytur?
[34]
31 sierpnia 1970 jako jeden z najdłu?ej urz?duj?cych kierownikow szkoł ?rednich w całej Polsce. Po przej?ciu na emerytur? nadal pracowała w zmniejszonej liczbie godzin pracowała jako nauczycielka w szkole i w internacie do przełomu lat 70./80.
Działała w organizacjach społecznych, kulturalnych, politycznych oraz zasiadała we władzach administracyjnych. Zasiadła w powołanym w 1947 Komitetu Bibliotecznego, wspieraj?cego sanock? bibliotek?
[35]
. Nale?ała do Towarzystwa Upi?kszania Miasta Sanoka. Była wspołzało?ycielk? utworzonego w 1944 koła
Stronnictwa Demokratycznego
w Sanoku
[36]
[37]
[12]
. 25 wrze?nia 1944 z ramienia Koła Demokratycznego został wybrana delegatem do Tymczasowej Powiatowej
Rady Narodowej
w Sanoku
[38]
. Podczas pierwszego posiedzenia PRN w Sanoku 2 pa?dziernika 1944 była członkiem tej?e
[39]
. Przez wiele lat do 1971 sprawowała funkcj? przewodnicz?cej Miejskiego oraz Powiatowego Komitetu SD
[40]
[41]
[42]
[43]
[44]
. Ponadto była przewodnicz?c? Komisji Kobiecej przy Wojewodzkim Komitecie SD w Rzeszowie
[45]
. Była autork? artykułu pt.
Planowanie pracy w KP SD. Sanok
, opublikowanego w wydaniu 40/1955
?Tygodnika Demokratycznego”
[46]
. Nale?ała do
Ligi Kobiet
w Sanoku
[47]
i zasiadała w Powiatowym Zarz?dzie LK. Przez 25 lat była radn?: Powiatowej
Rady Narodowej
w Sanoku i do 1969 Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie (m.in. wybrana w 1965
[48]
)
[49]
[50]
[51]
[52]
[53]
[54]
[55]
[56]
[57]
[58]
[59]
. Bez powodzenia startowała z okr?gu nr 77 w Rzeszowie w
wyborach z 20 stycznia 1957
do
Sejmu PRL
II kadencji
[60]
. W marcu 1974 została zast?pczyni? przewodnicz?cej sekcji spraw kobiecych przy sekcji socjalno-bytowej oddziału miejskiego w Sanoku
ZBoWiD
[61]
. Był prelegentk? z ramienia ZBoWiD
[12]
.
Cieszyła si? autorytetem zarowno w?rod uczniow, jak i mieszka?cow miasta
[62]
. Przekazała blat kamienny stołu pochodz?cy z jej okupacyjnego zakładu wytwarzania cukierkow, ktory posłu?ył do wykonania pomnika
Kamie? 1000-lecia
, odsłoni?tego 24 kwietnia 1960 w Sanoku. W 1980 została laureatk? konkursu
Postawy 79
, organizowanego przez dziennik
?Nowiny”
[63]
.
Zofia Skołozdro zamieszkiwała w Sanoku przy
ulicy Bartosza Głowackiego
4, wraz ze swoj? siostr? Mari? Mizgalsk?
[64]
[65]
[66]
[67]
[2]
. Do ko?ca ?ycia była stanu wolnego
[2]
. Zmarła 9 sierpnia 1984 w Sanoku
[2]
[68]
[69]
. 11 sierpnia 1984 została pochowana w grobowcu rodzinnym na
cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku
[2]
[70]
[71]
[72]
[73]
[74]
. Wraz z ni? zostały pochowane jej siostry: Janina Wanda
[4]
wzgl. Wanda Janina Skołozdro (1897?1978)
[4]
[75]
i Maria Roberta Mizgalska (1900-1994)
[76]
[77]
[3]
.
Podczas obchodow 50-lecia sanockiego II LO 2 kwietnia 1996 imieniem Zofii Skołozdro sal? nr 28 szkoły
[78]
. Na terenie Sanoka w dzielnicy
D?browka
została nazwana ulica imieniem Zofii Skołozdro
[79]
.
Jej krewnym był Jan Skołozdro, podporucznik
Wojska Polskiego II RP
, podczas II wojny ?wiatowej osadzony w
oflagu
II E
w
Neubrandenburg
[80]
.
- ↑
a
b
Sprawozdanie Dyrekcji Pa?stwowej Szkoły Realnej im. Jana i Andrzeja ?niadeckich we Lwowie za rok szkolny 1920-21
. Lwow: 1921, s. 21.
- ↑
a
b
c
d
e
f
Ksi?ga Zmarłych 1975?1995 Sanok
.
Parafia Przemienienia Pa?skiego w Sanoku
, s. 97 (poz. 75).
- ↑
a
b
Ksi?ga przynale?nych do gminy Krolewskiego Wolnego Miasta Sanoka
. s. 580 (poz. 992).
- ↑
a
b
c
Ksi?ga Zmarłych 1975?1995 Sanok
.
Parafia Przemienienia Pa?skiego w Sanoku
, s. 34 (poz. 118).
- ↑
Tomasz Przystasz: Szkoła w spodnicy. W:
Ksi?ga pami?tkowa 1928-2008 II Liceum Ogolnokształc?cego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły
. Sanok: 2008, s. 17.
- ↑
Ksi?ga pami?tkowa 1928-2008 II Liceum Ogolnokształc?cego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły
. Sanok: 2008, s. 161.
- ↑
Matura wojenna i ostatnie spotkanie z moj? szkoł?. W:
Danuta Przystasz
:
Jedno ?ycie. Tak mało... Tak wiele...
. s. 17.
- ↑
Edward Zaj?c
,
Prywatne Gimnazjum ?e?skie im. Emilii Plater w Sanoku, Szkolnictwo podstawowe i ?rednie, Pomi?dzy wojnami ?wiatowymi 1918-1939
, w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, Krakow 1995, s. 579.
- ↑
Dyrekcja
. 2losanok.interq.pl. [dost?p 2014-05-22]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(28 lutego 2014)].
- ↑
Jacek Chrobaczy?ski
,
Szkolnictwo powszechne, W latach II wojny ?wiatowej i konspiracji
, w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, Krakow 1995, s. 678-679.
- ↑
Jacek Chrobaczy?ski
,
Tajne nauczanie, W latach II wojny ?wiatowej i konspiracji
, w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, Krakow 1995, s. 687.
- ↑
a
b
c
d
ZBoWiD 1986 ↓
, s. 263.
- ↑
Jozef Stachowicz
: Tajne nauczanie. W:
Ksi?ga pami?tkowa Gimnazjum M?skiego w Sanoku 1888?1958
. Krakow:
Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe
, 1958, s. 83-84.
- ↑
Jozef Stachowicz:
Miniony czas
. Krakow:
Ksi?garnia Akademicka
, 1994, s. 175.
ISBN
83-901827-1-8
.
- ↑
Jacek Chrobaczy?ski
,
Tajne nauczanie, W latach II wojny ?wiatowej i konspiracji
, w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, Krakow 1995, s. 691.
- ↑
Terenowe organa Okr?gowej Delegatury Rz?du ? Krakow. Powiatowa Delegatura Rz?du ? Sanok
. dws-xip.pl. [dost?p 2014-05-22].
- ↑
Szkolnictwo ?rednie ogolnokształc?ce w powiecie sanockim podczas okupacji - tajne nauczanie sposobem realizacji aspiracji edukacyjnych młodzie?y
. interia.pl. [dost?p 2014-05-22]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(4 stycznia 2015)].
- ↑
Kryptonim ?San”. ?ołnierze sanockiego Obwodu Zwi?zku Walki Zbrojnej ? Armii Krajowej 1939-1944
. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy ?San”, 1992, s. 288.
- ↑
Kryptonim ?San”
. stankiewicze.com. [dost?p 2014-05-22].
- ↑
Jacek Chrobaczy?ski
,
Tajne nauczanie, W latach II wojny ?wiatowej i konspiracji
, w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, Krakow 1995, s. 693.
- ↑
Matura wojenna i ostatnie spotkanie z moj? szkoł?. W:
Danuta Przystasz
:
Jedno ?ycie. Tak mało... Tak wiele...
. s. 19.
- ↑
Wojenna konspiracja. W:
Danuta Przystasz
:
Jedno ?ycie. Tak mało... Tak wiele...
. s. 28.
- ↑
Jacek Chrobaczy?ski
,
Okupacji dzie? powszedni, W latach II wojny ?wiatowej i konspiracji
, w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, Krakow 1995, s. 667.
- ↑
Andrzej Brygidyn
:
Kryptonim ?San”. ?ołnierze sanockiego Obwodu Zwi?zku Walki Zbrojnej ? Armii Krajowej 1939-1944
. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy ?San”, 1992, s. 37-38.
- ↑
Roman Daszyk
.
90 lat Polskiego Czerwonego Krzy?a
. ?
Rocznik Sanocki
”. 2011, s. 211, 2011. Towarzystwo Przyjacioł Sanoka i Ziemi Sanockiej.
ISSN
0557-2096
.
- ↑
Jacek Chrobaczy?ski
,
Okupacji dzie? powszedni, W latach II wojny ?wiatowej i konspiracji
, w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, Krakow 1995, s. 668.
- ↑
Edward Osika: Relacja. W:
Andrzej Brygidyn
, Magdalena Brygidyn-Paszkiewicz:
Wspomnienia i relacje ?ołnierzy Sanockiego Obwodu Zwi?zku Walki Zbrojnej ? Armii Krajowej 1939-1944
. Sanok: 2012, s. 192.
ISBN
978-83-903080-5-0
.
- ↑
Krystyna Chowaniec
,
O?wiata i szkolnictwo. Trudne lata powojenne, W latach powojennych
w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, s. 856.
- ↑
Jolanta Mazur-Fedak.
Szkoła w spodnicy. Historia II Liceum Ogolnokształc?cego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku 1927/1928 ? 2007/2008. Odcinek trzeci: Okres wojny i pierwsze lata powojenne
. ?Tygodnik Sanocki”, s. 6, Nr 18 (860) z 2 maja 2008.
- ↑
Odrodzenie do ?ycia gimnazjum po wojnie
. W: Zofia Skołozdro:
Ksi?ga pami?tkowa (obchodow 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogolnokształc?cego w Sanoku)
. Sanok: 1980, s. 81.
- ↑
Krystyna Chowaniec
,
Inspektorzy szkolni, O?wiata i szkolnictwo, W latach powojennych
w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, s. 857.
- ↑
Krystyna Chowaniec
,
Szkoły ponadpodstawowe. I Liceum Ogolnokształc?ce, Szkoły ponadpodstawowe, W latach powojennych
w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, s. 874.
- ↑
Ksi?ga pami?tkowa (obchodow 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogolnokształc?cego w Sanoku)
. Sanok: 1980, s. 15.
- ↑
Krystyna Chowaniec
,
II Liceum Ogolnokształc?ce, Szkoły ponadpodstawowe, W latach powojennych
w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, s. 876-877.
- ↑
Franciszek Oberc
:
Sanok. Instytucje kultury
. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1999, s. 43-44.
ISBN
83-909787-3-3
.
- ↑
Z okazji 50-lecia SD. Uroczysta wieczornica w Kro?nie
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 276 z 25 listopada 1987.
- ↑
Według ks. Adama Sudoła wst?piła do SD celem utrzymania posady dyrektorki szkoły, zob.
Adam Sudoł
:
Polska Ojczyzna moja. Cz??? II
. Sanok: 1999, s. 260.
- ↑
Janina Zborowska (oprac.):
Z dziejow kształtowania si? władzy ludowej i ?ycia społeczno-politycznego na Podkarpaciu w latach 1944-1947. Wybor ?rodeł
. Rzeszow ? Krosno: 1984, s. 30.
ISBN
83-03-00732-7
.
- ↑
Janina Zborowska (oprac.):
Z dziejow kształtowania si? władzy ludowej i ?ycia społeczno-politycznego na Podkarpaciu w latach 1944-1947. Wybor ?rodeł
. Rzeszow ? Krosno: 1984, s. 32.
ISBN
83-03-00732-7
.
- ↑
W Rzeszowie odbyła si? wojewodzka konferencja Stronnictwa Demokratycznego
. ?
Nowiny
”, s. 1, Nr 12 z 16 stycznia 1961.
- ↑
Jozef Z?bkiewicz.
3 Maja ? hołd polskiej demokratycznej idei
. ?
Gazeta Sanocka ? Autosan
”, s. 2, Nr 15 (414) z 20-31 maja 1987.
- ↑
Stefan Stefa?ski
:
Cmentarze sanockie
. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1991, s. 24-25.
- ↑
Władysław Stachowicz.
Nr 8: Samorz?d Gminy Miasta Sanoka 1867?1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990
. ?Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 161, 203, Sanok: 2008. Fundacja ?Archiwum Ziemi Sanockiej”.
ISSN
1731-870X
.
- ↑
Andrzej Brygidyn
, W latach powojennych. ?ycie polityczne. W przełomie pa?dziernikowym w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, s. 791.
- ↑
Aktywistki SD radz?
. ?
Nowiny
”, s. 6, Nr 65 z 17 marca 1961.
- ↑
Bibliografia Rzeszowszczyzny. Artykuły z czasopism. Za lata 1944-1963. Cz.2
. Rzeszow: Wojewodzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, 1968, s. 155.
- ↑
Bogumiła Koszeła.
Jubileusz 40-lecia Ligi Kobiet Polskich
. ?
Gazeta Sanocka ? Autosan
”, s. 2, Nr 1 (364) z 1-10 stycznia 1986.
- ↑
Obwieszczenie o wynikach wyborow do rad narodowych w wojewodztwie rzeszowskim
. ?Dziennik Urz?dowy Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie”. Nr 7, s. 44, 30 czerwca 1965.
- ↑
Władysław Stachowicz.
Nr 8: Samorz?d Gminy Miasta Sanoka 1867?1990. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950-1990
. ?Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 195, 207, Sanok: 2008. Fundacja ?Archiwum Ziemi Sanockiej”.
ISSN
1731-870X
.
- ↑
Lista kandydatow Frontu Jedno?ci Narodu na radnych Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie
. ?
Nowiny
”, s. 4, Nr 1 z 2 stycznia 1958.
- ↑
Kobiety kandyduj? z listy Frontu Jedno?ci Narodu. Zofia Skołozdro
. ?
Nowiny
”, s. 3, Nr 15 z 18 i 19 stycznia 1958.
- ↑
Wyniki wyborow Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie
. ?
Nowiny
”, s. 1, Nr 31 z 6 lutego 1958.
- ↑
Przedstawiamy kandydatow na radnych do WRN
. ?
Nowiny
”, s. 1, Nr 68 z 21 marca 1961.
- ↑
Radni Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 95 z 22 i 23 kwietnia 1961.
- ↑
Z Plenum WK SD w Sanoku
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 93 z 21 kwietnia 1965.
- ↑
Kandydaci na radnych do Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 105 z 5 maja 1965.
- ↑
Kandydaci do Wojewodzkiej Rady Narodowej. Zofia Skołozdro
. ?
Nowiny
”, s. 5, Nr 123 z 26 maja 1965.
- ↑
Radni Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 131 z 4 czerwca 1965.
- ↑
Kandydaci FJN na radnych do Wojewodzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie
. ?
Nowiny
”, s. 3, Nr 107 z 3 maja 1969.
- ↑
M.P. z 1957 r. nr 5, poz. 30
.
- ↑
ZBoWiD 1986 ↓
, s. 197.
- ↑
Andrzej Brygidyn
, W latach powojennych. ?ycie polityczne. W przełomie pa?dziernikowym w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, s. 791.
- ↑
Spotkanie z laureatami konkursu ≫Postawy-79≪
. ?
Nowiny
”, s. 1, Nr 53 z 6 marca 1980.
- ↑
Adam Sudoł
:
Polska Ojczyzna moja. Cz??? II
. Sanok: 1999, s. 258, 260, 294.
- ↑
Zofia Bandurka
: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zje?dzie ? przygotowała mgr Zofia Bandurkowna. W:
Dwa dni w mie?cie naszej młodo?ci. Sprawozdanie ze zjazdu kole?e?skiego wychowankow Gimnazjum M?skiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958
. Warszawa: 1960, s. 144.
- ↑
Danuta Przystasz
: Wspomnienia osob ?wieckich. Przyjaciel, ktory potrafi słucha?. W:
Kapłan wielkiej odwagi. Jubileusz 60-lecia kapła?stwa ksi?dza prałata Adama Sudoła
. Sanok:
Muzeum Historyczne w Sanoku
, 2004, s. 190.
ISBN
83-919305-6-4
.
- ↑
Borys Łapiszczak:
Sanok w Krolestwie Galicji i Lodomerii na dawnej pocztowce i fotografii. Cz. VIII
. Sanok: Poligrafia, 2005, s. 31.
ISBN
83-918650-2-9
.
- ↑
Zofia Skołozdro. Nekrolog
. ?
Nowiny
”, s. 5, Nr 195 z 16 sierpnia 1984.
- ↑
Franciszek Oberc
,
Kalendarium sanockie 1974-1994
w:
Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
, s. 956.
- ↑
Andrzej Tarnawski.
Nasza dyrektorka
. ?
Gazeta Sanocka ? Autosan
”, s. 2, Nr 25 (316) z 1-10 wrze?nia 1984.
- ↑
Stefan Stefa?ski
:
Cmentarze sanockie
. Sanok: 1991, s. 24-25.
- ↑
Stefan Stefa?ski
:
Kartki z przeszło?ci Sanoka
. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 27.
ISBN
83-919470-9-2
.
- ↑
Spacer po cmentarzu przy ul. Rymanowskiej
. zymon.com.pl. [dost?p 2014-05-22].
- ↑
Zofia Aleksandra Skołozdro
. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dost?p 2020-05-20].
- ↑
Wanda Janina Skołozdro
. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dost?p 2020-05-20].
- ↑
Ksi?ga Zmarłych 1975?1995 Sanok
.
Parafia Przemienienia Pa?skiego w Sanoku
, s. 187 (poz. 17).
- ↑
Maria Roberta Mizgalska
. cmentarzsanok.zetohosting.pl. [dost?p 2020-05-20].
- ↑
Marek Pomykała.
Jubileusz II LO. Skromnie, lecz sympatycznie
. ?
Tygodnik Sanocki
”. 14 (230), s. 3, 5 kwietnia 1996.
- ↑
Wykaz nazw ulic miasta Sanoka
. sanok.pl, 13 stycznia 2012. [dost?p 2014-05-10].
- ↑
Borys Łapiszczak:
Sanok w dawnej Galicji i Lodomerii na starej pocztowce i fotografii. Cz. X
. Sanok: Poligrafia, 2007, s. 70.
ISBN
83-918650-4-5
.
- ↑
Bibliografia Rzeszowszczyzny. Artykuły z czasopism. Za lata 1944-1963. Cz.2
. Rzeszow: Wojewodzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, 1968, s. 189.
- ↑
Sanok ? bibliografia. Zagadnienia ogolne o?wiaty, szkolnictwa i wychowania
. biblioteka.sanok.pl. [dost?p 2016-10-18].
- ↑
Edward Wisz.
Zako?czenie uroczysto?ci zwi?zanych z 25-leciem Stronnictwa Demokratycznego
. ?
Nowiny
”, s. 1, Nr 107 z 7 maja 1964.
- ↑
W dniu ich ?wi?ta. Dr Zofia Skołozdro
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 281 z 21 i 22 listopada 1959.
- ↑
M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1559
.
- ↑
M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1295
.
- ↑
Odznaczenia i nagrody dla zasłu?onych pedagogow
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 285 z 16 pa?dziernika 1973.
- ↑
Wysokie odznaczenia dla mieszka?cow Sanoka i pracownikow SFA na 30-lecie PRL
. ?
Gazeta Sanocka ? Autosan
”, s. 1, 2, Nr 21 (150) z 20-31 lipca 1979.
- ↑
Sławomir Bałda.
W dniach lipcowego ?wi?ta. Pierwszy wpis do ?Ksi?ga Zasłu?onych dla woj. kro?nie?skiego” / Wpisani do ?Ksi?gi ludzi zasłu?onych dla woj. kro?nie?skiego”
. ?
Nowiny
”. Nr 165, s. 1, 3, 21-22 lipca 1977.
- ↑
Sanoczanie w ?Ksi?dze zasłu?onych dla woj. kro?nie?skiego”
. ?
Gazeta Sanocka ? Autosan
”. Nr 15 (60), s. 1, 1-15 sierpnia 1976.
- W dniu ich ?wi?ta. Dr Zofia Skołozdro
. ?
Nowiny
”, s. 2, Nr 281 z 21 i 22 listopada 1959.
- Artur Bata
.
Pedagogiczna kariera
. ?
Podkarpacie
”, s. 4, Nr 29 z 22 lipca 1976.
- Jacek Stachiewicz.
Postawy. Wrastanie w Sanok
. ?
Nowiny
”, s. 3, Nr 111 z 19-20 maja 1979.
- Edward Zaj?c
.
Zofia Skołozdro
. ?
Gazeta Sanocka ? Autosan
”, s. 5, Nr 6 (297) z 20-29 lutego 1984.
- Sanok. Dzieje miasta
, Praca zbiorowa pod redakcj?
Feliksa Kiryka
. Krakow: Secesja, 1995.
ISBN
83-86077-57-3
.
Brak numerow stron w ksi??ce
- Edward Zaj?c
.
Z cyklu ?Sanockie Kobiety”. Zofia Skołozdro (1896-1984)
. ?
Tygodnik Sanocki
”. 10 (278), s. 7, 7 marca 1997.
- Edward Zaj?c
:
Szkice z dziejow Sanoka
. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 43-47.
ISBN
83-909787-0-9
.
- Ksi?ga pami?tkowa 1928-2008 II Liceum Ogolnokształc?cego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły
. Sanok: 2008, s. 103-104.
- Szkolnictwo ?rednie ogolnokształc?ce w powiecie sanockim podczas okupacji - tajne nauczanie sposobem realizacji aspiracji edukacyjnych młodzie?y
. interia.pl. [dost?p 2014-05-22]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(4 stycznia 2015)].