Zgrupowanie ?Brze??”/Grupa ?Brze??” ? improwizowane w toku kampanii wrze?niowej 1939 zgrupowanie pododdziałow Wojska Polskiego stanowi?ce rownowarto?? wzmocnionego pułku piechoty .

Formowanie i zmiany organizacyjne [ edytuj | edytuj kod ]

9 wrze?nia Naczelny Wodz marszałek Edward ?migły-Rydz przebywaj?cy w Brze?ciu nad Bugiem powierzył bezpo?rednio gen. bryg. w st. spocz. Konstantemu Plisowskiemu zorganizowanie obrony twierdzy brzeskiej i utrzymanie jej do czasu dotarcia do twierdzy oddziałow Samodzielnej Grupy Operacyjnej ?Narew” lub nowo utworzonych jednostek na wschodnich obszarach II RP. Twierdza brzeska miała spełnia? rol? samotnego izolowanego bastionu wysuni?tego przed obron? Polesia. Pierwsze prace zmierzaj?ce do przygotowania twierdzy do obrony i utworzenia załogi przeznaczonej do jej obrony podj?ł komendant placu ppłk dypl. Tadeusz Lechnicki ^[1] wraz z ppłk art. Stanisławem Giełbutowiczem komendantem miasta Brze?cia ^[2] . 11 wrze?nia gen. bryg. Franciszek Kleeberg dowodca OK IX otrzymał rozkazy osobi?cie od Naczelnego Wodza odno?nie wydzielenia Brze?cia jako samodzielnego o?rodka oporu. Ponadto otrzymał rozkazy odno?nie organizacji obrony na linii Brze??-Kobry?-Drohiczyn Poleski-Pi?sk, z Brze?cia do Włodzimierza Woły?skiego wyjechało Naczelne Dowodztwo WP. Brze?? opu?ciła wi?kszo?? artylerii przeciwlotniczej, O?rodek Zapasowy Artylerii Lekkiej nr 9, po sformowaniu improwizowanego 49 dywizjonu artylerii lekkiej , O?rodek Artylerii Przeciwlotniczej nr 2 oraz pozostało?ci Centrum Wyszkolenia Obrony Przeciwlotniczej i Przeciwgazowej i cz??? szpitali wojskowych. W dalszym ci?gu kompletowany był garnizon twierdzy z jednostek marszowych i zapasowych, a tak?e z przeje?d?aj?cych przez w?zeł kolejowy w Brze?ciu jednostek zmobilizowanych. Kompletowano dowodztwo obrony i zgrupowania w Brze?ciu ^[3] .

Działania bojowe [ edytuj | edytuj kod ]

Boje w obronie cytadeli brzeskiej [ edytuj | edytuj kod ]

W dniu 13 wrze?nia ze wzgl?du na szczupło?? sił postanowiono broni? przede wszystkim cytadeli, a forty zewn?trzne obsadzi? tylko placowkami z piechoty, do czasu podej?cia głownych sił niemieckich. Na przedpolu działano patrolami i wypadami poci?gow pancernych. Cytadeli i bezpo?redniego przedpola broniła piechota wsparta pojedynczymi działonami armat 75 mm. Saperzy dokonali zniszcze? na bezpo?rednim przedpolu i w twierdzy. Zało?yli pola minowe, zasieki, przygotowali zawały i przeszkody ppanc. na podej?ciach do cytadeli. Dodatkowo zaminowali mosty wiod?ce do cytadeli. 49 dal zaj?ł stanowiska ogniowe na wschodnim brzegu Bugu; 1 i 2 baterie w rejonie lotniska Adamkowa jako artyleria przeciwpancerna, 3 bateria jako artyleria ppanc. zaj?ła stanowiska w rejonie koszar 35 pp 3 działonami i jednym działonem nad Bugiem ^[4] . Cytadel? obsadzono piechot?, zajmuj?c stanowiska strzeleckie na wałach, gdzie wykonano umocnienia polowe i w bramach i innych obiektach fortyfikacyjnych. Obron? połnocno-zachodniej cz??ci cytadeli od Bramy Saperskiej do Bramy Brzeskiej zorganizował batalion wartowniczy z 1 kompani? batalionu marszowego 33 pułku piechoty . W połnocno-wschodniej i wschodniej cz??ci na prawo od Bramy Brzeskiej, organizował obron? batalion marszowy 82 pułku piechoty . Na zachodnim odcinku obrony przy Bramie Terespolskiej obron? organizował batalion marszowy 34 pułku piechoty i batalion wartowniczy. Odcinek południowy obsadził i organizował tam obron? batalion marszowy 35 pułku piechoty . 113 kompania lekkich czołgow dozorowała przedpole twierdzy, a jeden pluton zabarykadował bramy cytadeli. Cz??? 112 kompanii lekkich czołgow wkopano w ziemi?, jako stałe gniazda karabinow maszynowych, cz??? posłu?yło do barykadowania bram. W ka?dej bramie ustawiono po jednej armacie 75 mm jako przeciwpancernej do strzelania na wprost. Stan liczebny garnizonu i Zgrupowania ?Brze??” miał wynosi? 3150 ?ołnierzy ^[5]

13 wrze?nia po południu w rejonie Adamkowa, nawi?zano styczno?? bojow? z pododdziałami rozpoznawczymi 20 Dywizji Piechoty Zmotoryzowanej podchodz?cej wzdłu? wschodniego brzegu Bugu i 10 Dywizji Pancernej podchodz?cej z połnocy. Obie te dywizje wchodziły w skład XIX Korpusu Armijnego (mot.) gen. por. Heinza Guderiana . Baterie 1 i 2 stoczyły walk? z niemieckimi czołgami i piechot? zmotoryzowan? pod osłon? kilku plutonow piechoty. Baterie utraciły w walce jako uszkodzone i niemo?liwe do ewakuacji 3 armaty. Nast?pnie pozostałe wycofały si? do twierdzy ^[6] . 14 wrze?nia w godzinach przedpołudniowych oddziały 20 DPZmot. zmusiły do odwrotu z przedpola twierdzy 1 kompani? batalionu marszowego 33 pp wspart? 3 bateri? artylerii, ktora wysyłała patrole rozpoznawcze w kierunku Wysokiego Litewskiego. W trakcie walki wspieraj?ca bateria utraciła jedn? armat?. Oddziały niemieckiej 10 DPanc. opanowały miasto Brze??. Na połnoc od cytadeli w ogrodkach działkowych doszło do walki pomi?dzy czołgami niemieckimi, a 113 kompani? lekkich czołgow wolnobie?nych, bez plutonu, wszystkie czołgi obu plutonow zostały zniszczone. Artyleria niemiecka ostrzeliwała forty połnocne i cytadel? Po południu batalion czołgow 8 pułku pancernego, ze wsparciem piechoty, wykonał atak na bramy cytadeli. Niemieckie czołgi zostały zatrzymane ogniem armat polowych, armat plot. i karabinow maszynowych. Jednak nagłe wdarcie si? niemieckich czołgow do cytadeli uniemo?liwiły czołgi Renault FT, ktorymi zatarasowano bramy. Po południu od strony wschodniej pod twierdz? dotarła cz??ci? sił niemiecka 3 Dywizja Pancerna ^[7] . Celem przeciwdziałania manewrowi okr??aj?cemu twierdzy od wschodu, do walki skierowano poci?g pancerny nr 55 ?Bartosz Głowacki” dowodzony przez kpt. Andrzeja Podgorskiego. Poci?g po dojechaniu do miasteczka ?abinka, ostrzałem artylerii odrzucił od mostu na Muchawcu, na połnoc od ?abinki niemiecki pancerny oddział rozpoznawczy. Nast?pnie ogniem artylerii i ckm poci?g zablokował przejazd kolejowy ?abinka-Kamieniec Litewski, odrzucaj?c szpic? pancerno-motorow? niemieckiej 3 DPanc. W trakcie walki utracił cz??? swojego plutonu drezyn pancernych (czołgow). Proba odci?cia poci?gu od Brze?cia przez niemieckie czołgi nie powiodła si? wobec silnego ostrzału artylerii ?Bartosza Głowackiego”. Wobec podej?cia wi?kszych sił niemieckiej 3 DPanc. i realnej gro?by okr??enia, poci?g nr 55 wycofał si? w rejon Brze?cia. W kierunku Wysokiego Litewskiego wysłano kompani? piechoty z armat? przeciwpancern?, na rozpoznanie. Kompania na drodze Brze??-Wysoka Litewska zaj?ła stanowiska przed mostem na rzece Le?na pod wsi? Katenborg. Kompania piechoty z armat? ppanc. zniszczyła 4 czołgi i 3 samochody pancerne, z niemieckiej 10 DPanc., ale sama utraciła 15 poległych i 18 rannych oraz została oskrzydlona przez niemieckie czołgi i motocyklistow. Od zniszczenia kompani? uratował poci?g pancerny nr 53 ??miały”, ktory ostrzałem artylerii i broni maszynowej powstrzymał atak czołgow i umo?liwił kompanii wycofanie si? do cytadeli ^[8] . Poci?g powrocił pod Brze??, gdzie wraz poci?giem pancernym nr 55 uzupełnił paliwo i wod?. Ze wzgl?du na zaj?cie dworca kolejowego i w?zła kolejowego w Brze?ciu, na rozkaz gen. Konstantego Plisowskiego, oba poci?gi pancerne w ostatniej chwili wyjechały z Brze?cia, jedyn? woln? jeszcze lini? kolejow? do Kowla. O godz. 19.00 rozpocz?ł si? silny ostrzał artyleryjski i o godz. 20.00 oddziały 20 DPZmot. i 10 DPanc. podj?ły natarcie na cytadel? w rejonie Bramy Brzeskiej od strony miasta. Po odparciu natarcia przez załog? tego odcinka, artyleria niemiecka podj?ła ostrzał cytadeli, trwał przez cał? noc 14/15 wrze?nia ^[9] .

Rano 15 wrze?nia lotnictwo niemieckie zbombardowało cytadel?, do szturmow na cytadel? przygotowano grupy uderzeniowe oblegaj?cych niemieckich dywizji. Pod osłon? ostrzału niemieckiej artylerii: od połnocy wzdłu? Bugu atakowała grupa bojowa 20 DPZmot., od połnocnego wschodu wzdłu? szosy Kamieniec Litewski-Brze?? atakowała grupa bojowa z czołgami z 10 DPanc., ze wschodu przez miasto i od południa atakowały wydzielone oddziały 3 DPanc. Szturm został powstrzymany i odparty na wałach fortecznych. Kolejne natarcia piechoty wspartej czołgami i artyleri? rownie? odparto. Szczegolnie du?e straty zadawały stanowiska broni maszynowej na wałach i strzelaj?ce na wprost armaty polowe i przeciwlotnicze. Po odparciu szturmow niemieckich, do godz. 19.00 trwał ostrzał wykrytych celow i całego obiektu cytadeli przez niemieckie mo?dzierze i artyleri? ^[10] . Straty niemieckie wynosiły ok. 10 unieruchomionych czołgow, straty własne ok. 100 zabitych i rannych ^[11] . 16 wrze?nia o ?wicie nasilił si? ostrzał artylerii niemieckiej na cytadel?, strzelało 10 baterii niemieckich. Ok. godz. 10.00, po przygotowaniu artyleryjskim natarcia, do szturmu na cytadel? wyruszyły dwie taktyczne batalionowe grupy bojowe z 69 i 76 pp zmot. Jedna z nich atakowała bezpo?rednio Bram? Brzesk?, druga wzdłu? rzeki Muchawiec i torow kolejowych wiod?cych do cytadeli. Atak tych dwoch grup i innych drobnych pododdziałow maskuj?cych głowny atak, wdarł si? na wały na odcinkach połnocnym, połnocno-wschodnim i wschodnim. Niemieckie jednostki zostały wyparte kontratakiem obro?cow, ktorzy na czas nawał artyleryjskich ukryli si? w obiektach fortecznych. Obro?cy twierdzy odparli oddziały niemieckie głownie w walce wr?cz. Niemieckie bombowce Ju-87 kilkakrotnie atakowały stanowiska obro?cow, powoduj?c du?e straty załogi i zniszczenia obiektow. Po odparciu szturmu artyleria niemiecka ostrzeliwała cytadel? do wieczora. Straty wynosiły ok. 40% stanu osobowego walcz?cych oddziałow, utracono wszystkie armaty przeciwlotnicze z 3 baterii artylerii przeciwlotniczej, z 49 dal pozostało tylko 5 armat. Szpital był przepełniony rannymi. Straty poniosło dowodztwo obrony. Ranny został gen. bryg. Konstanty Plisowski, ci??ko ranny mjr Stanisław Komorowski, kontuzjowany ppłk dypl. Alojzy Horak.

Na podstawie rozkazu gen bryg. Konstantego Plisowskiego garnizon miał si? wycofa? w kierunku południowym przez Bram? Terespolsk?, w nocy 16/17 wrze?nia. Noc? 16/17 wrze?nia na zachodni brzeg Bugu został przeprawiony 76 pp zmot., ktory miał całkowicie okr??y? twierdz? brzesk? od strony południowo-zachodniej. Według planu załoga miała si? wycofa? z cytadeli przez Bram? Terespolsk? w kierunku południowym, zbiorka załogi była w rejonie Kodnia. Po rozminowaniu drog do Terespola, przez 56 batalion saperow, pod osłon? batalionu marszowego 82 pp kpt. Wacława Radziszewskiego, rozpocz?ła si? ewakuacja załogi. Pozostawiono rannych ?ołnierzy. W twierdzy z niewiadomych przyczyn został do po?nych godzin nocnych batalion marszowy 82 pp kpt. Radziszewskiego, pomimo rozkazu o odwrocie ^[12] . W godzinach nocnych cz??? pododdziałow pomyliła drog? i pomaszerowała do Terespola, zaj?tego przez oddziały niemieckie. Zostały zniszczone lub dostały si? do niewoli. Załoga z Brze?cia wyszła w dwoch kolumnach, prowadzono 9 ocalałych czołgow Renault FT. Do maszeruj?cego zgrupowania doł?czyła 1 bateria 61 pułku artylerii lekkiej ^[13] . Resztki batalionu marszowego 82 pp opu?ciły twierdz? Brzesk? przed ?witem 17 wrze?nia. Cz??? doł?czyła do oddziałow zgrupowania w rejonie Kodnia, a cz??? rozproszyła si?, niektorzy przebieraj?c w cywilne ubrania, w tym kpt. Wacław Radziszewski wraz z grupk? oficerow przedarł si? za pier?cie? okr??enia. Odosobnione grupki obro?cow broniły si? jeszcze rano 17 wrze?nia ^[14] . Do niewoli spo?rod obro?cow dostało si? 8 oficerow i ok. 1200 szeregowych w wi?kszo?ci rannych. Straty niemieckie oceniane jako zani?one, miały wynie?? 150-200 zabitych i ponad 50 rannych.

W marszu i boju przez Lubelszczyzn? [ edytuj | edytuj kod ]

W nocy z 16 na 17 wrze?nia zgrupowanie wycofało si? z twierdzy w kierunku Kodnia , poprzez Błotkow Mały, Lebiedziow, Ko?anowk?, Kopytow, K?ty, Zahorow do lasu Za?cianek koło Horoszczynki. Kode? został zaj?ty przez niemiecki pododdział zmotoryzowany, ktory przyjechał z Terespola. 17 wrze?nia gen. Plisowski, wraz z ppłk. Julianem Sosabowskim i adiutantem, po przekazaniu dowodztwa zgrupowania ppłk dypl. Alojzemu Horakowi, odjechał w poszukiwaniu wojsk w kierunku Chełma. Doł?czył on do Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. bryg. Władysława Andersa. Ppłk dypl. Alojzy Horak zmienił nazw? zgrupowania na Grup? ?Brze??”. Nast?pnie podzielił grup? na dwie kolumny: motorow? pod dowodztwem ppłk Antoniego Korzeniowskiego z całym taborem motorowym, czołgami i ci?gnikami z resztkami 3 baterii art. plot. i samodzielnych plutonow art. plot. i piesz? licz?c? ok. 2 000 ?ołnierzy pod swoim dowodztwem. Zadaniem obu grup było dotarcie do oddziałow WP na południu kraju. Grupa motorowa porusza? si? miała drogami bitymi, grupa piesza drogami polnymi i lasami. Po odpoczynku wieczorem 17 wrze?nia, kolumny podj?ły marsz w kierunku południowo-zachodnim na Wisznice, Parczew ^[15] . Doł?czali ?ołnierze, ktorzy zdołali ewakuowa? si? z Brze?cia. 18 wrze?nia w ?ukach id?cy w stra?y tylnej batalion marszowy 35 pp, stoczył walk? z niemieckim pododdziałem z 3 DPanc. 19 wrze?nia w rejonie Sosnowki po przekroczeniu drogi Wisznice-Sławatycze, kompania z batalionu marszowego 35 pp stoczyła walk? z niemieckim patrolem pancerno-motorowym. 20 wrze?nia doł?czył do zgrupowania w Chorszczynce 56 batalion saperow pod dowodztwem por. Jana Polaczka, ktory jako ostatni zorganizowany oddział opu?cił twierdz? Brzesk? ^[16] . Doł?czyły rownie? grupy ?ołnierzy z rozwi?zanej Grupy ?Włodzimierz” Dokonano reorganizacji zgrupowania, ktore składało si? z: batalionu marszowego 34 pp, batalionu marszowego 35 pp, 56 batalionu saperow (jako piechoty), baterii armat pozostałej z 49 dal. 21 wrze?nia na zachod od Włodawy batalion marszowy 35 pp został ponownie zaatakowany przez pododdział pancerno-motorowy, w walce utracił 2 kompani? strzeleck?. W trakcie dalszego marszu do Grupy ?Brze??” doł?czyły nadwy?ki 25 pułku ułanow z O?rodka Zapasowego Nowogrodzkiej Brygady Kawalerii z Łukowa, w sile 5 oficerow i 300 ułanow. Doł?czyła te? kompania Legii Akademickiej z Warszawy. Po forsownych marszach 24 wrze?nia grupa dotarła do Rejowca, natkni?to tam na Grup? ?Niemen” płk. Władysława Filipkowskiego . Razem z ni? 26 wrze?nia w rejonie lasow na zachod od Krasnegostawu ,obie grupy weszły w skład Zgrupowania płk. dypl. Tadeusza Zieleniewskiego . Grupa motorowa przejechała przez Wisznic?, Parczew, Sosnowic? dotarła 19 wrze?nia o ?wicie do Rogo?na koło Ł?cznej, gdzie nawi?zano kontakt z resztkami 10 Dywizji Piechoty . Rozkazem dowodcy 10 DP skierowana została do Rejowca, a nast?pnie do rejonu Sokala ^[17] .

Grupa ?Brze??” stacjonowała razem z Grup? ?Niemen” w rejonie Sobieska Wola, Wysokie, ?ołkiewka. Od 27 wrze?nia praktycznie została podporz?dkowana płk. Władysławowi Filipkowskiemu, tego dnia oddziały grupy odpoczywały, przez cały dzie? padały obfite deszcze ^[18] . Rano 28 wrze?nia nast?pił wymarsz poprzez Zakrzew, Batorz Ordynacki, Zdziłowice, Godziszow na Janow Lubelski. Grupa ?Brze??” maszerowała na czele kolumny ?rodkowej płk. Filipkowskiego, maj?c w stra?y przedniej 56 batalion saperow. Oddziały polskie maszerowały za ust?puj?cymi na zachod oddziałami niemieckimi, a przed post?puj?cymi od wschodu oddziałami sowieckimi. Bez kontaktu bojowego. Po dziennym marszu grupa zatrzymała si? na nocleg w okolicach Godziszowa. 29 wrze?nia o ?wicie kolumna ?rodkowa wyruszyła przez Wolk? Ratajsk? i Biał? Ordynack? na Janow Lubelski. Po doj?ciu do cz??ciowo spalonego Janowa, rozpoznanie z 56 batalionu ustaliło obecno?? wojsk niemieckich w mie?cie, głownie jednostek tyłowych niemieckiej 27 Dywizji Piechoty i pododdziału SS. Jako pierwszy na miasto w szyku konnym uderzył dywizjon kawalerii rtm. Bernsteina z Grupy ?Kowel” , kawalerzy?ci rozbili na rynku kolumn? samochodow?, umo?liwili tym samym natarcie piechoty. Natarcie prowadził na miasto z Grupy ?Niemen” 77 pułk piechoty ppłk. Stanisława G?siorka, na czele z II batalionem kpt. Leona Gnatowskiego, z Grupy ?Brze??” 56 batalion saperow. Natarcie prowadzone wzdłu? ulic i ruin domow doprowadziło do opanowania prawie całego miasta. W rejonie parku miejskiego natarcie zostało zatrzymane ostrzałem z murowanego kompleksu wi?zienia i poczty. Po kilkugodzinnej walce i u?yciu artylerii złamano opor pododdziału SS w budynkach wi?zienia. Wzi?to do niewoli ok. 75-100 je?cow, zadano straty osobowe w zabitych i rannych, zniszczono du?? ilo?? samochodow. Poległo kilkudziesi?ciu oficerow i ?ołnierzy, w tym ppłk Tadeusz Lechnicki. Oddziały, ktore nie brały udziału w walce obeszły miasto od wschodu i pomaszerowały przez Przyborowie, Obrowk?, Szklarni? do rejonu Momot. Dotarły do wsi Domostawa, Zdziary. Po walce do swoich grup doł?czyły oddziały, bior?ce udział w boju w Janowie Lubelskim ^[19] .

Rano 30 wrze?nia rano kolumna płk. Filipkowskiego ze?rodkowała si? we wsiach: Domostowa, K?ty, Kutyły, Zdziary, Majdan Jaroci?ski. Czołowe oddziały znajdowały si? 6-7 km od Sanu. Zostały wysłane patrole w celu rozpoznania przepraw i brodow na Sanie ^[20] . Podczas postoju do płk. dypl. Tadeusza Zieleniewskiego przybyli parlamentariusze sowieccy i niemieccy z propozycja kapitulacji. Rozpoznana 30 wrze?nia przez patrole rzeka San nadawała si? do przeprawy w brod, lecz po drugiej stronie znajdowały si? okopane oddziały niemieckiej piechoty, natomiast od wschodu napierały sowieckie oddziały kawalerii i piechoty. Za liniami niemieckimi znajdowały si? pancerno-motorowe oddziały odwodowe, gotowe do dotarcia do Sanu w okresie do 2 godzin. Podczas narady dowodcow grup, w tym ppłk. Horaka, podj?to decyzj? o kapitulacji przed wojskami sowieckimi. W nocy 30 wrze?nia do 1 pa?dziernika do sztabu sowieckiej 140 Dywizji Strzeleckiej we Frampolu pojechał płk. dypl. Tadeusz Zieleniewski wraz z ppłk. Julianem Sosabowskim, gdzie podpisali kapitulacj? zgrupowania ^[21] . Po ukryciu i zniszczeniu cz??ci broni, 2 pa?dziernika Grupa ?Brze??” zło?yła bro? we wsi Bukowa, jak pozostałe grupy ^[22] .

Organizacja i obsada personalna Zgrupowania/Grupy ?Brze??” [ edytuj | edytuj kod ]

• Dowodztwo ^[23]
  • dowodca ? ppłk art. Stanisław Giebułtowicz (9-11 IX)
  • dowodca - gen. bryg. w st. spocz. Konstanty Plisowski (11-17 IX)
  • dowodca - ppłk dypl. Alojzy Horak (od 17 IX dowodca Grupy)
  • zast?pca dowodcy Grupy - ppłk Julian Andrzej Sosabowski (od 18 IX)
    • adiutant ? ppor. rez. Jan Nepomucen Antoni Mazarski
  • dowodca piechoty ? ppłk piech. Julian Andrzej Sosabowski (od 18 IX zast?pca dowodcy Grupy)
    • oficer sztabu ? ppłk piech. st. sp. Konstanty Pere?wiet-Sołtan
  • dowodca OPL - ppłk Antoni Korzeniowski
• Sztab
  • szef sztabu ? ppłk dypl. Alojzy Horak (od 17 IX dowodca zgrupowania)
  • dowodca ł?czno?ci ? kpt. ł?cz. Jerzy Je?ewski

• pluton ?andarmerii - por. Kazimierz Mazurek
• kompania ł?czno?ci ? ppor. rez. Lucjan ?liwi?ski
• batalion marszowy 34 pułku piechoty ? kpt. Tadeusz I. Z. Radziszewski
  • zast?pca dowodcy batalionu - kpt. Aleksander Stoma ^[24]
  • adiutant batalionu - ppor. rez. Edward Paprzycki
  • dowodca 1 kompanii strzeleckiej - ppor. Jozef Maci?g ^[25]
  • dowodca 2 kompanii strzeleckiej - ppor. Tadeusz Florczyk ^[25]
  • dowodca 3 kompanii strzeleckiej - ppor. Czesław Gł?bski ^[26]
  • dowodca kompanii ckm - ppor. rez. Mieczysław Mierzy?ski
• batalion marszowy 35 pułku piechoty ? kpt. Zdzisław Baczy?ski
  • adiutant batalionu - ppor. rez. Wincenty Pawłowicz
  • dowodca 1 kompanii strzeleckiej - por. rez. Antoni Flisiuk
  • dowodca 2 kompanii strzeleckiej - por. rez. Jozef Alfer ^[24]
  • dowodca kompanii ckm - ppor. rez. Bogdan Jasi?ski ^[26]
• batalion marszowy 82 pułku piechoty ? kpt. Wacław Radziszewski
  • dowodca 1 kompanii strzeleckiej - por. rez. Aleksander Gradziuk ^[25]
  • dowodca 2 kompanii strzeleckiej - ppor. rez. Witold Skwierczy?ski ^[25]
  • dowodca kompanii ckm - por. rez. Jan Słomka ^[24]
• batalion wartowniczy Nr 91 (bez kompanii)
• batalion wartowniczy Nr 92
• 1 kompania batalionu marszowego 33 pułku piechoty - kpt. rez. Jozef Szczupak

• 49 dywizjon artylerii lekkiej ( z OZAL nr 9)
  • dowodca dywizjonu ? mjr Stanisław II Komornicki (ur. 26 VIII 1898)
  • oficer zwiadowczy ? ppor. Jan Sztejnbis
  • oficer ł?czno?ci ? por. rez. Paweł Durko
  • dowodca 1 baterii ? kpt. art. Arseni Mielniczuk
  • dowodca 2 baterii ? kpt. rez. Marian Westfalewicz
    • oficer ogniowy ? ppor. Witold Lipi?ski
    • dowodca plutonu ? ppor. rez. mgr Jozef Roszkowski (poległ 14 IX)
  • dowodca 3 baterii ? kpt. Tadeusz Janiszewski
    • oficer ogniowy ? por. Piotr Lebiedzki

• 3 bateria artylerii przeciwlotniczej motorowa Typ A 3 DP Leg.
  • dowodca baterii ? kpt. Stanisław Małecki
• 56 batalion saperow 39 DP (rez.)
  • dowodca batalionu ? mjr Tadeusz Gorecki (do 13 IX), por. Jan Adam Polaczek
  • adiutant ? ppor. rez. in?. Zbigniew Ihnatowicz
  • dowodca 1 kompanii ? por. Mieczysław Norbert Stankiewicz
  • dowodca 2 kompanii ? por. Jan Adam Polaczek (od 13 IX dowodca batalionu), ppor. rez. Kazimierz Giaro
    • dowodca plutonu ? ppor. rez. Kazimierz Giaro
  • dowodca kolumny saperskiej ? por. Kazimierz Ku?ba
• poci?g pancerny Nr 53 - kpt. Andrzej Podgorski
• poci?g pancerny Nr 55 - kpt. Mieczysław Malinowski
• 112 kompania lekkich czołgow wolnobie?nych - por. Jerzy Ostrowski
• 113 kompania lekkich czołgow wolnobie?nych - por. Wacław Stoklas
• pluton czołgow rozpoznawczych (zaimprowizowany w 4 Batalionie Pancernym ) ?
• 93 kompania km plot. typ B - por. rez. Jozef Ka?mierowski
• 903 pluton art. plot. - ppor. Feliks Szymo?ski
• 905 pluton art. plot. - ppor. Mirosław Jasi?ski

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Zobacz [ edytuj | edytuj kod ]

• Obrona Brze?cia w 1939
• Wysiłek mobilizacyjny Wojska Polskiego we wrze?niu 1939 r.

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Andrzej Wesołowski (red.): SGO ?Polesie” w dokumentach i wspomnieniach cz.2 Słu?by, Obrona Brze?cia, Dywizja ?Kobry?” (dowodztwo) . Warszawa: Centralne Archiwum Wojskowe im. mjr. Bolesława Waligory, Wydawnictwo Tetragon, 2014. ISBN  978-83-63374-27-3 .
• Stanisław Maksimiec: Front Połnocny. Organizacja i walki we wrze?niu 1939 roku . O?wi?cim: Wydawnictwo Napoleon V, 2021. ISBN  978-83-8178-582-2 .
• Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczy?nie w roku 1939 . Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1976.
• Jan Wroblewski: Samodzielna Grupa Operacyjna ?Polesie” 1939 . Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN  83-11-07659-6 .
• Tomasz Bordza?: Grupa pułkownika Zieleniewskiego. Powstanie i działania bojowe we wrze?niu 1939 roku . Biłgoraj: Stowarzyszenie Przymierze, 2004. ISBN  8391999808 .
• Jozef Gersz: Twierdza niepokonana. Obrona cytadeli w Brze?ciu nad Bugiem we wrze?niu 1939 r. . Biała Podlaska: OW Civitas Christiana, 1994.
• Piotr Derdej: Brze?? Litewski 1939 . Zabrze-Tarnowskie Gory: Wydawnictwo Inforteditions, 2020. ISBN  978-83-65982-69-8 .
• Czesław Hołub: Okr?g Poleski ZWZ-AK w latach 1939-1944. Zarys dziejow . Warszawa: Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe, 1991. ISBN  83-01-10239-X .