Ten artykuł nale?y dopracowa? : 2022-04-19. Nale?y doda? brakuj?ce przypisy, wstawi? odpowiedni infoboks zamiast tabelki. Dokładniejsze informacje o tym, co nale?y poprawi?, by? mo?e znajduj? si? w dyskusji tego artykułu . Po wyeliminowaniu niedoskonało?ci nale?y usun?? szablon {{Dopracowa?}} z tego artykułu.

Pa?stwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem , zało?one w 1876 jako szkoła rzemiosła artystycznego ; od 1959 nosi imi? Antoniego Kenara .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Pocz?tki [ edytuj | edytuj kod ]

W roku 1876 Towarzystwo Tatrza?skie otworzyło w Zakopanem szkoł? snycersk? ^[1] . Jej pierwszym nauczycielem został Maciej Marduła. 16 listopada 1878 c.k. Ministerstwo Handlu wydało reskrypt ^[2] o zezwoleniu na zało?enie pa?stwowej szkoły snycerskiej, a w 1891 nadano jej nazw? C.K. Szkoła Zawodowa Przemysłu Drzewnego. Pierwszym dyrektorem został Czech Franciszek Neu?il ^[1] . Do Zakopanego został przeniesiony słu?bowo ze szkoły zawodowej w Grulich . Jego zasług? było osi?gni?cie przez szkoł? w krotkim czasie wysokiego poziomu nauczania. W 1896 dyrektorem został W?gier Edgar Kovats . Zarowno Neu?il, jak i Kovats, propagowali w budownictwie i zdobnictwie motywy tyrolskie. Było to powodem krytyki i licznych polemik ze strony Stanisława Witkiewicza . Rodzima sztuka gorali podhala?skich została doceniona dopiero przez kolejnego dyrektora, ktorym w 1901 roku został Stanisław Barabasz .

Dwudziestolecie mi?dzywojenne [ edytuj | edytuj kod ]

W 1918 szkoła przyj?ła nazw? Pa?stwowa Szkoła Przemysłu Drzewnego. W roku 1922 dyrekcj? obj?ł Karol Stryje?ski . Pomimo ogromnych trudno?ci materialnych, nowy dyrektor rozbudował budynek szkolny i internat, a jednocze?nie przeprowadził gruntown? reform? szkoły. Przeprowadzone zmiany szybko zaowocowały sukcesami. Na Wystawie Sztuk Dekoracyjnych w Pary?u w 1925 roku, szkoła otrzymała trzy nagrody za: drzeworyty, metod? nauczania i dyplom złotego medalu za rze?b?, a tak?e wyro?nienie honorowe dla samego Stryje?skiego. ?Kapliczka polska” autorstwa absolwenta szkoły, Jana Szczepkowskiego otrzymała Grand Prix ^[3] .

Po pi?cioletnim okresie pobytu w Zakopanem Karol Stryje?ski przeniosł si? do Warszawy, zabieraj?c ze sob? swoich uczniow, Antoniego Kenara i Mariana Wnuka . Od roku 1928, przez trzy lata, dyrektorem był rze?biarz Wojciech Brzega . Do czasu wybuchu II wojny ?wiatowej placowk? kierowali Adam Dobrodzicki i Marian Wimmer . Nadal organizowane były liczne wystawy wewn?trz szkolne, a tak?e w Gda?sku, Warszawie, Bukareszcie, Strasburgu, Berlinie oraz Pary?u w 1937 roku (srebrny medal).

W tym okresie w szkole uczyli tacy pedagodzy jak Władysław Skoczylas , Wojciech Brzega , Roman Olszowski , Marian Wimmer, a od 1938 roku Antoni Kenar .

Okupacja [ edytuj | edytuj kod ]

Wybuch wojny przerwał rozwoj szkoły. Władze okupacyjne przemianowały j? na Berufsfachschule fur Goralische Volkskunst ^[4] . Kilkudziesi?ciu uczniow zostało wywiezionych na roboty przymusowe do Niemiec.

  Osobny artykuł: Pa?stwowa Szkoła Zawodowa Goralskiej Sztuki Ludowej .

Po wojnie [ edytuj | edytuj kod ]

W 1948 roku Pa?stwowa Szkoła Przemysłu Drzewnego rozdzieliła si? na trzy resorty, z ktorych wydział rze?by przej?ło MKiSz jako Pa?stwowe Liceum Technik Plastycznych. Dyrektorem tej nowej placowki została Halina Kenarowa , kierownikiem działu rze?by Antoni Kenar. Staraniem Pa?stwa Haliny i Antoniego Kenarow MKiSz w 1953 roku przej?ło zasadnicz? szkoł? stolarsk? i lutnictwa jako oddziały Liceum . W tych trudnych i pionierskich zarazem czasach Antoni Kenar samodzielnie formułuje swoje metody pedagogiczne, uwzgl?dniaj?ce po pierwsze pełne mo?liwo?ci indywidualnego rozwoju ucznia, nast?pnie za? całkowite uto?samianie pedagogiki z tworczo?ci? artystyczn?. Antoni Kenar starał si? zachowa? i utrzyma? rownowag? pomi?dzy rzemiosłem a tworczo?ci? artystyczn?. Był wybitnym pedagogiem. Jego praca z młodzie?? przeszła do legendy.

Niestrudzenie towarzyszyła Antoniemu Kenarowi w jego pracy Halina Kenarowa jako dyrektor, nauczyciel wiedzy o sztuce, pedagog i literat. Szkoła kontynuowała coroczne pokazy prac uczniowskich, uczestniczyła w wystawach w Warszawie, Berlinie, Szwecji, Mediolanie, Wenecji ? zdobywała nagrody, dyplomy i powszechne uznanie.

?mier? Antoniego Kenara w 1959 roku przerwała dziesi?cioletni okres jego tworczej działalno?ci. Wkrotce szkole nadano jego imi?, powszechnie do dzi? jest nazywana ?Szkoł? Kenara”.

Szkoł? prowadził przez krotki okres malarz Tadeusz Brzozowski , nast?pnie od 1961 roku rze?biarz Kazimierz Fajkosz . W szkole uczył nadal Grzegorz Pecuch , Antoni Rz?sa i Władysław Hasior . Dokonano w tym czasie cz??ciowej modernizacji warsztatow, rozbudowano pracowni? ceramiczn? i metaloplastyki. Wzrosła aktywno?? szkoły na terenie samego Zakopanego.

Wykonano wiele pami?tkowych tablic, opracowano projekty i zrealizowano wn?trza licznych obiektow publicznych. Z inicjatywy nauczycieli rozpocz?ła działalno?? galeria ?Pegaz” , gromadz?ca zbiory sztuki wspołczesnej.

W 1973 roku stanowisko dyrektora obj?ł rze?biarz Michał G?sienica Szostak . Szkoła nadal prezentowała swoj dorobek na wystawach ogolnopolskich w Białymstoku, Zamo?ciu, Poznaniu, Toruniu, a tak?e w 100-lecie powstania w BWA w Zakopanem. Za dyrekcji Barbary Łuszczek-Adamskiej skatalogowano ostatecznie zbiory szkolnego archiwum (ponad 1000 prac). W 1980 roku szkoła poniosła bolesn? strat?, zmarł jeden z najwybitniejszych tworcow i nauczycieli, Antoni Rz?sa . W latach 80., po obj?ciu funkcji dyrektora przez Ireneusza Wrze?nia , nast?piła o?ywiona wspołpraca kulturalna z Francj? ( Kraj Baskow ), Niemcami, Finlandi? i Słowacj?. Coroczne wystawy i plenery miały miejsce w Bajonnie i Gannat we Francji, w San Sebastian w Hiszpanii, w Siegen w Niemczech, Savonlinna w Finlandii i w Kremnicy na Słowacji. Liceum było tak?e organizatorem ogolnopolskiej wystawy szkoł plastycznych w Zakopanem.

W 110-lecie powstania placowki rodzice ufundowali sztandar, a Rada Pa?stwa odznaczyła Liceum Krzy?em Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, przyznano mu tak?e dyplomy honorowe Ministra Kultury i Sztuki. W tych latach przyst?piono do rozbudowy jedynego własnego budynku, jaki szkoła posiadała ? ?Strugu” i jego całkowitej modernizacji.

W 1989 roku dyrektorem została Anna Wro?ska. Po trzech latach zast?pił j? Władysław Hyc, ktorego w roku 1994 zmienił rze?biarz Stanisław Cukier . W tym te? roku w budynku ?Marilor” rozpocz?ła działalno?? szkolna galeria i zorganizowano I Ogolnopolskie Biennale Rze?by w Drewnie. Od 1996 roku wszystkie zaj?cia odbywaj? si? w wyremontowanym budynku (?Strug”) przy ulicy Ko?cieliskiej 35.

W 120 ? lecie powstania szkoły snycerskiej w 1996 roku zorganizowano cykl wystaw, z ktorych najwa?niejsza miała miejsce w Muzeum Tatrza?skim w Galerii im. Kulczyckich pt. “Absolwenci i profesorowie”. Tak?e i przy tej okazji oddano do u?ytku nowe pomieszczenia w odremontowanej cz??ci starego budynku.

Odnotowa? nale?y kolejne wystawy konkursowe rze?by w drewnie. Wa?n? imprez? promuj?c? dorobek szkoły, s? coroczne prezentacje rze?b “Szopka Betlejemska” (zw. dworcow?) w Stuttgarcie w Niemczech od 1996 roku. W 1999 roku ekspozycj? w Stuttgarcie poszerzono o wystaw? 17 rze?b w domu towarowym Karstad. Wydarzeniem nie tylko artystycznym byt w 1998 roku wyjazd młodzie?y do Pary?a i zaprezentowanie tam dwoch wystaw w polskich ko?ciołach przy wspołpracy z Polsk? Misj? Katolick? we Francji oraz wystawa w Zurichu w 1999 roku przy wspołpracy z tamtejsz? filharmoni?. Corocznie tak?e (poza krajowymi) odbywaj? si? plenery rze?biarskie w Niemczech.

Od 1 wrze?nia 2002 roku szkoła nosi nazw? Zespołu Szkoł Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem.

W latach 2004?2008 Szkoła w ramach programu UE Socrates-Comenius nawi?zała wspołprac? z artystycznymi szkołami z Włoch (Liceo Artistico Statale “L. B. Alberti” di Firenze) i Portugalii (Profissional de Oficios Tradicionais da Batalha) realizuj?c wspolny projekt: ?Rzemiosła Tradycyjne w XXI wieku”.

W roku 2006 Szkoła zorganizowała I Mi?dzynarodowe Triennale Drzeworytu.

W roku 2007 w Zespole Szkoł Plastycznych im. Antoniego Kenara uruchomiono czwart? specjalno?? artystyczn?; Projektowanie Graficzne.

W roku 2008 Szkoła zorganizował I Młodzie?owe Mi?dzynarodowe Triennale Rysunku, konkurs realizowany był pod Honorowym Patronatem Magdaleny Abakanowicz .

W latach 2012?2014 Szkoła w ramach programu UE Socrates-Comenius nawi?zała wspołprac? z Sukromna Stredna Umelecka ?kola w ?ilinie i zrealizowała wspolny projekt: ?Dwugłos”.

W roku 2016 Szkoła obchodziła Jubileusz 140-lecia swojego istnienia. W ramach obchodow jubileuszowych odbyło si? szereg wydarze? towarzysz?cych, w tym: Uroczysta Gala Jubileuszowa, sesja naukowa po?wi?cona działalno?ci Szkoły, szereg wystaw prac uczniow, pedagogow i absolwentow oraz Bal Absolwentow Szkoły. Z okazji Jubileuszu 140-lecia Zespoł Szkoł Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem został odznaczony Złotym Medalem “Zasłu?ony Kulturze Gloria Artis”, a jej wieloletni dyrektor Stanisław Cukier Medalem za Długoletni? Słu?b? oraz Srebrnym Medalem “Zasłu?ony Kulturze Gloria Artis”.

Stanisław Cukier kieruje szkoł? do roku 2019. Od 1 wrze?nia 2019 roku dyrektorem Zespołu Szkoł Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem zostaje Marek Krol-Jozaga absolwent Pa?stwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem oraz Akademii Sztuk Pi?knych im. Jana Matejki w Krakowie na Wydziale Form Przemysłowych.

W latach 2021?2022 budynek siedziby Zespołu Szkoł Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem w ramach Termomodernizacji przeszedł gruntowny remont. Projekt został sfinansowany ze ?rodkow Unii Europejskiej (Funduszu Spojno?ci) w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i ?rodowisko 2014-2020 oraz ?rodkow MKiDN ? bud?etu pa?stwa.

W styczniu 2022 roku Szkoła dzi?ki staraniom dyrektora Marka Krola-Jozagi pozyskała budynek byłego Gimnazjum nr 2 im. ks. Jozefa Tischnera ?Maraton” przy ul. Sienkiewicza 27 w Zakopanem ^[5] .

Budynek został zakupiony od Gminy Miasta Zakopane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Gli?skiego na rzecz Zespołu Szkoł Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem. W budynku przy ul. Sienkiewicza 27 od wrze?nia 2022 roku zostan? uruchomione dodatkowo dwie specjalno?ci artystyczne: Projektowanie Ubioru i Tkanina Artystyczna.

Zgodnie z ogolnopolsk? reform? systemu edukacji w roku 2022 wygasła 6-letnia Ogolnokształc?ca Szkoła Sztuk Pi?knych wchodz?ca w skład Zespołu Szkoł Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem, a w roku 2023 rownie? 4-letnie Liceum Plastyczne zako?czy swoj? działalno??. Placowka wraca do 5-letniego systemu kształcenia i tym samym zakopia?ska szkoła plastyczna przestała funkcjonowa? jako Zespoł Szkoł Plastycznych. Od 1 wrze?nia 2022 roku Szkoła po blisko dwudziestu latach ponownie wrociła do nazwy Pa?stwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem. W zwi?zku z tym faktem, jeszcze w roku 2020 zostało zaprojektowane nowe logo Szkoły. Autorem projektu jest Marcin Tas oraz Agnieszka Rokicka i Magdalen? Wanat, nauczyciele projektowania graficznego w ZSP im. A. Kenara w Zakopanem. Projekt nawi?zuje swym charakterem, form? i symbolik? do znakow graficznych Pegaza u?ywanych w latach ubiegłych. Nowe logo PLSP im. A. Kenar w Zakopanem zostało zarejestrowane w Urz?dzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskało prawo ochronne.

Szczegolne miejsce [ edytuj | edytuj kod ]

Wchodz?c w ulic? Ko?cielisk?, by doj?? do Pa?stwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara przechodzimy koło Cmentarza Zasłu?onych na P?ksowym Brzyzku . W szczegolny sposob jest on zwi?zany z histori? Szkoły. Nie tylko spoczywa tu wiele osob z ni? zwi?zanych, ale rownie? znajduje si? tutaj wiele dzieł jej uczniow i nauczycieli. Jest tu pochowany pierwszy dyrektor szkoły Franciszek Neu?il. Znajduje si? tu grob Karola Stryje?skiego , z krzy?em wykonanym przez Antoniego Kenara . Z kolei na grobie Antoniego Kenara i jego ?ony stan?ł krzy? wykonany przez jego ucznia i przyjaciela Antoniego Rz?s?.

W pracowni Władysława Hasiora uczniowie Szkoły wykonali rze?by, ktore stan?ły na grobach wielu znanych osob, takich jak Maria Witkiewiczowa , Wanda Gentil-Tippenhauer Widigierowa , Jozef Fedorowicz , czy Juliusz Zborowski. Tutaj te? został pochowany Władysław Hasior. Na jego grobie stan?ł krzy? wykonany przez Karola G?sienic? Szostaka .

Cykliczne imprezy [ edytuj | edytuj kod ]

• Ogolnopolskie Triennale Rze?by w Drewnie
• Mi?dzynarodowe Triennale Drzeworytu

Specjalno?ci i Specjalizacje [ edytuj | edytuj kod ]

• Specjalno?? ? Formy rze?biarskie, Specjalizacja ? Snycerstwo
• Specjalno?? ? Formy u?ytkowe, Specjalizacja ? Lutnictwo Artystyczne
• Specjalno?? ? Formy u?ytkowe, Specjalizacja ? Meblarstwo Artystyczne
• Specjalno?? ? Formy u?ytkowe, Specjalizacja ? Tkanina Artystyczna
• Specjalno?? ? Formy u?ytkowe, Specjalizacja ? Projektowanie Ubioru
• Specjalno?? ? Techniki graficzne, Specjalizacja ? Projektowanie Graficzne

Znaczenie szkoły [ edytuj | edytuj kod ]

Podczas całego swojego istnienia, przez szkoł? przeszły wszystkie pr?dy, jakie wyst?powały w sztuce ?wiatowej i polskiej na przełomie XIX i XX wieku, od eklektyzmu poprzez secesj?, modernizm, prymitywizm, kubizm, a? po poszukiwanie stylu opartego na tradycjach sztuki ludowej. W?rod absolwentow szkoły mo?na spotka? nazwiska znanych i cenionych artystow, ale rownie? rzemie?lnikow snycerzy, meblarzy czy lutnikow.

Dyrektorzy [ edytuj | edytuj kod ]

• 1876?1996 Franciszek Neu?il ^[1]
• 1896?1901 Edgar Kovats ^[6]
• 1901?1922 Stanisław Barabasz ^[6]
• 1922?1927 Karol Stryje?ski ^[6]
• 1927?1939 Wojciech Brzega ^[6]
• 1929?1936 Adam Dobrodzicki
• 1936?1939 Marian Wimmer ^[6]
• 1948 ?1952 Halina Kenarowa ^[6]
• 1952?1955 Tadeusz Baczak ^[7]
• 1954?1959 Antoni Kenar ^[8]
• 1959?1961 Tadeusz Brzozowski ^[9]
• 1961?1973 Kazimierz Fajkosz ^[6]
• 1973?1981 Michał G?sienica Szostak ^[6]
• 1982?1989 Ireneusz Wrzesie? ^[10]
• 1989?1991 Anna Wro?ska
• 1991?1992 Ireneusz Wrzesie? ^[10]
• 1991?1993 Władysław Hyc ^[10]
• 1994?2019 Stanisław Cukier ^{[10] [11]}
• 2019? Marek Krol-Jozaga ^[11]

Absolwenci [ edytuj | edytuj kod ]

Wybrani absolwenci według daty uko?czenia szkoły

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Pa?stwowa Szkoła Przemysłu Drzewnego PKF na stronie KronikaRP
• Pa?stwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem PKF na stronie KronikaRP