Zarz?d do spraw Je?cow Wojennych NKWD

Zarz?d do spraw Je?cow Wojennych Ludowego Komisariatu Spraw Wewn?trznych ZSRR ( ros. Управление по делам военнопленных и интернированных НКВД СССР) ? jeden z organow wewn?trznych Ludowego Komisariatu Spraw Wewn?trznych Zwi?zku Radzieckiego ( NKWD ZSRR ), powołany przez owczesnego ludowego komisarza spraw wewn?trznych Ławrientija Beri? 19 wrze?nia 1939 roku. Po?niej Zarz?d został Głownym Zarz?dem ^[1].

Powod utworzenia [ edytuj | edytuj kod ]

Powodem utworzenia w ju? pot??nych strukturach NKWD dodatkowego zarz?du (tj. ds. Je?cow Wojennych), było nieprzygotowanie władz radzieckich do przyj?cia tak du?ej liczby internowanych ?ołnierzy Wojska Polskiego , ktorzy dostali si? do niewoli po ataku Armii Czerwonej na Polsk? , co nast?piło 17 wrze?nia 1939 roku. Wbrew konwencjom mi?dzynarodowym ^[2] władze radzieckie postanowiły przekaza? wzi?tych do niewoli ?ołnierzy w r?ce aparatu bezpiecze?stwa (tzn. NKWD), traktuj?c ich jako element kontrrewolucyjny .

Utworzenie i zarz?d [ edytuj | edytuj kod ]

Zarz?d do spraw Je?cow Wojennych Ludowego Komisariatu Spraw Wewn?trznych ZSRR został utworzony rozkazem ludowego komisarza spraw wewn?trznych Nr 0308 z dnia 19 wrze?nia 1939 roku. Jego naczelnikiem został major bezpiecze?stwa pa?stwowego Piotr Soprunienko , komisarzem Siemion Niechoroszew , a zast?pcami naczelnika Iwan Chochłow i I. M. Pałuchin.
Zarz?d do spraw Je?cow Wojennych NKWD wygl?dał nast?puj?co:

Kierownictwo
Sekretariat

Wydział polityczny
Wydział dyscyplinarny
Wydział obrachunkowy-meldunkowy
Wydział zaopatrzeniowy
Wydział sanitarny

Ponadto ludowy komisarz spraw wewn?trznych Ł. Beria polecił utworzy? nast?puj?ce rozdzielcze obozy jenieckie:

ostaszkowski
juchnowski
kozielski ( Kozielsk k. Kaługi )
putywelski
kozielszczy?ski (Kozielszczyna w obwodzie połtawskim)
starobielski
ju?a?ski
ora?ski

W rezultacie dodatkowych uzgodnie? mi?dzy szefem Sztabu Generalnego, komandarmem I rangi Borysem Szaposznikowem , a zast?pc? Berii (ds. Milicji), komdiwem Wasilijem Czernyszowem , postanowiono utworzy? jeszcze dwa niewielkie obozy jenieckie: griazowiecki i wołogodzki. W sumie wymienione obozy mogły przyj?? na pocz?tku pa?dziernika 1939 roku 68 tysi?cy ?ołnierzy z rozbitej armii polskiej. W rozkazie Nr 0308 , z 19 wrze?nia, przedstawiono rownie?, ?e działalno?? operacyjno-czekistowska w obozach jenieckich prowadzona b?dzie przez Wydział Specjalny NKWD i jego terenowe organa.

Zbrodnia katy?ska [ edytuj | edytuj kod ]

Osobny artykuł: Zbrodnia katy?ska .

Przetrzymywani ?ołnierze Wojska Polskiego zostali zamordowani i pogrzebani w zbiorowych mogiłach w Katyniu pod Smole?skiem , Miednoje koło Tweru i Piatichatkach na przedmie?ciu Charkowa . Skrywany w okresie PRL los polskich je?cow stał si? jednym z kluczowych zagadnie? polskiej martyrologii okresu II wojny ?wiatowej oraz jednym z kluczowych zagadnie? w relacjach polsko-rosyjskich.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Obozy NKWD dla je?cow polskich

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Главное управление по делам военнопленных и интернированных . Podporz?dkowanie je?cow resortowi spraw wewn?trznych miało miejsce ju? w 1919, gdy Centralne Kolegium ds. Je?cow i Uchod?cow ( Центральная коллегия по делам пленных и беженцев , w skrocie Центропленбеж ) zostało dekretem z 24 maja 1919 przeniesione z Ludowego Komisariatu Wojny do NKWD. Kolegium istniało do 1922 r. ( Центропленбеж ).
↑ Regulamin doł?czony do 4 Konwencji haskiej z 1907 o prawach i zwyczajach wojny l?dowej w art. 8 głosi Je?cy wojenni podlegaj? ustawom, przepisom i rozkazom, obowi?zuj?cym w armii pa?stwa, w ktorego mocy pozostaj?. Art. 8 Konwencji nakazuje o jej wypowiedzeniu powiadamia? rz?d Holandii b?d?cy depozytariuszem . Carska Rosja była stron? tej konwencji od 1909 ( lista stron ) za? rz?d radziecki nigdy takiej notyfikacji nie zło?ył rz?dowi holenderskiemu, prowadz?cemu rejestr wszystkich pa?stw, ktore przyst?piły do konwencji (Lord Russel of Liverpool Pod biczem swastyki , Warszawa 1956, s. 267).

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Piotr Kołakowski : NKWD i GRU na Ziemiach Polskich 1939-1945 (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu), Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002
Paweł Sudopłatow : Wspomnienia niewygodnego ?wiadka (Kulisy wywiadu i kontrwywiadu), Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 1999

[1] Главное управление по делам военнопленных и интернированных . Podporz?dkowanie je?cow resortowi spraw wewn?trznych miało miejsce ju? w 1919, gdy Centralne Kolegium ds. Je?cow i Uchod?cow ( Центральная коллегия по делам пленных и беженцев , w skrocie Центропленбеж ) zostało dekretem z 24 maja 1919 przeniesione z Ludowego Komisariatu Wojny do NKWD. Kolegium istniało do 1922 r. ( Центропленбеж ).

[2] Regulamin doł?czony do 4 Konwencji haskiej z 1907 o prawach i zwyczajach wojny l?dowej w art. 8 głosi Je?cy wojenni podlegaj? ustawom, przepisom i rozkazom, obowi?zuj?cym w armii pa?stwa, w ktorego mocy pozostaj?. Art. 8 Konwencji nakazuje o jej wypowiedzeniu powiadamia? rz?d Holandii b?d?cy depozytariuszem . Carska Rosja była stron? tej konwencji od 1909 ( lista stron ) za? rz?d radziecki nigdy takiej notyfikacji nie zło?ył rz?dowi holenderskiemu, prowadz?cemu rejestr wszystkich pa?stw, ktore przyst?piły do konwencji (Lord Russel of Liverpool Pod biczem swastyki , Warszawa 1956, s. 267).

[1]

[2]

Obecne	GRU od 1918 (1942) SWR od 1991 FSB od 1995 FSO od 1996 Komitet ?ledczy Federacji Rosyjskiej od 2011
Historyczne	III Oddział Kancelarii Osobistej Jego Cesarskiej Mo?ci 1826?1880 Ochrana 1881?1917 Czeka 1917?1922 GPU 1922?1923 OGPU 1923?1934 GUGB 1934?1941 NKWD 1934?1946 NKGB 1941/1943?1946 Smiersz 1943?1946 MGB 1946?1953 MWD 1946?1960 KI 1947?1951 KGB ZSRR 1954?1991 (w tym I Zarz?d Głowny KGB , II Zarz?d Głowny KGB i inne cz. składowe)
Tematy wspolne	Archiwum Mitrochina Samodzielny Korpus ?andarmow SZON Zarz?d do spraw Je?cow Wojennych NKWD