한국   대만   중국   일본 
Zaporoska Elektrownia J?drowa ? Wikipedia, wolna encyklopedia Przejd? do zawarto?ci

Zaporoska Elektrownia J?drowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zaporoska Elektrownia J?drowa
Запор?зька атомна електростанц?я
Ilustracja
Elektrownia w Enerhodarze widziana z przeciwległego brzegu Zbiornika Kachowskiego w Nikopolu (2009)
Pa?stwo

  Ukraina

Status

Aktywna

Operator

Energoatom

Liczba blokow energetycznych

6

Kluczowe daty
Rozpocz?cie budowy

1 kwietnia 1981

Wł?czenie do sieci

10 grudnia 1984

Poło?enie na mapie obwodu zaporoskiego
Mapa konturowa obwodu zaporoskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Zaporoska Elektrownia Jądrowa”
Poło?enie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Zaporoska Elektrownia Jądrowa”
Ziemia47°30′43,20″N   34°35′09,59″E / 47,512000   34,585997
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zaporoska Elektrownia J?drowa ( ukr.   Запор?зька атомна електростанц?я ) ? elektrownia j?drowa na Ukrainie , w Enerhodarze , nad Zbiornikiem Kachowskim , wybudowana w latach 1981?1989; najwi?ksza elektrownia j?drowa w Europie [1] . Dysponuje sze?cioma reaktorami typu WWER?1000/320 o mocy 950 MWe ka?dy [2] . W 2020 roku pokrywała 20% ukrai?skiego zapotrzebowania na energi? elektryczn?, co stanowiło 47% energii dostarczonej przez ukrai?skie elektrownie j?drowe [3] . Wła?cicielem i operatorem elektrowni jest ukrai?skie przedsi?biorstwo pa?stwowe Energoatom [4] .

Elektrownia obejmuje teren o powierzchni 104,7 hektarow [5] . Na jej terenie znajduje si? suche składowisko zu?ytego paliwa j?drowego [5] .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Budowa elektrowni rozpocz?ła si? w 1981 roku. Pi?? pierwszych reaktorow uruchomiano rok po roku w latach 1984?1989, ostatni blok w roku 1995 [2] . Za projekt odpowiadał Atomenergoprojekt. Reaktory zbudowały Izhorskie Zawody, na zlecenie Ministerstwa Budowy Maszyn Ci??kich (dzisiejszy Atomstroyexport ). Turbiny parowe dostarczył Charkowski Turbinny Zawod , dzisiejszy Turboatom [5]

W 2004 roku na terenie elektrowni powstało suche składowisko paliwa j?drowego [5] . W 2007 elektrowni? wyposa?ono w system automatycznej kontroli radiacyjnej, zainstalowany przez ameryka?sko-ukrai?skie joint venture Westron [5] .

28 listopada 2014 roku doszło do usterki instalacji elektrycznej w hali turbin III bloku, wskutek ktorej nast?piło wył?czenie bloku elektrowni. 5 grudnia 2014 roku, po usuni?ciu usterki, wznowiono normaln? prac? bloku [6] . W Mi?dzynarodowej Skali Zdarze? J?drowych i Radiologicznych zdarzenie zostało sklasyfikowane na poziomie 0 ? ?bez znaczenia dla bezpiecze?stwa” [7] . O awarii poinformował publicznie 3 grudnia roku 2014 premier Ukrainy ? Arsenij Jaceniuk .

W latach 2016?2021 reaktory elektrowni, ktore przekroczyły 30 lat eksploatacji, przeszły testy uzyskuj?c pozwolenie na kolejnych 10 lat pracy [2] .

We wrze?niu 2017 Energoatom podpisał umow? z Westinghouse na dostaw? i monta? nowych instrumentow pomiarowych [8] .

W listopadzie 2020 uko?czono budow? czwartej linii wysokiego napi?cia (750kV) ł?cz?c? elektrowni? z podstacj? Kachowka, b?d?cej wa?nym punktem sychronizacji ukrai?skiej sieci elektroenergetycznej z sieci? europejsk? [5] .

Od 2021 rozwa?ano rozbudow? elektrowni o reaktory AP1000 firmy Westinghouse [8] .

Rosyjska inwazja [ edytuj | edytuj kod ]

  Głowny artykuł: Inwazja Rosji na Ukrain? .

27 lutego wojska rosyjskie wkroczyły do Enerhodaru [9] , nie zajmuj?c jeszcze terenu elektrowni [10] . 1 marca doszło do star? pomi?dzy ukrai?sk? Gwardi? Narodow? wspieran? przez oddziały Sił Zbrojnych z oddziałami rosyjskimi. 1 i 2 marca mieszka?cy Enerhodaru zorganizowali protesty by zatrzyma? przejazd kolumny wojsk rosyjskich [11] [12] .

Tego dnia na jaki? czas stracono ł?czno?? z automatycznymi stacjami nadzoru radiologicznego w Zaporoskiej i Południowoukrai?skiej elektrowni j?drowej, ale SNRIU (ukrai?ski Pa?stwowy Inspektorat Nadzoru J?drowego) poinfromował, ?e było to spowodowane usterk? techniczn? niezwi?zan? z obecno?ci? wojsk rosyjskich. [13]

3 marca do miasta wjechał rosyjski konwoj składaj?cy si? z około 100 jednostek ci??kiego sprz?tu. Rosyjskie wojska podj?ły prob? zaj?cia elektrowni j?drowej. W nocy z 3 na 4 marca 2022 r. wojska rosyjskie ostrzelały elektrownie j?drowe. W budynku szkoleniowym EJ wybuchł po?ar. Po?ar został ugaszony, ale ranne zostały 2 osoby [14] [15] . Personal ukrai?ski przekazał, ?e nie zostały uszkodzone ?adne instalacje kluczowe. Nie zanotowano te? wzrostu promieniowania. W odpowiedzi na działania zbrojne na terenie elektrowni IAEA uruchomiła centrum zarz?dzania kryzysowego. [16]

Zaj?cie elektrowni strona ukrai?ska potwierdziła w nocy z 3 na 4 marca. W tym czasie blok nr 1 był wył?czony z uwagi na planowy przegl?d. Bloki nr 2 i 3 został wył?czone w sposob kontrolowany. Blok nr 4 pracował na 60% mocy nominalnej a blok nr 5 i 6 pracowały w trybie rezerwy. [15]

4 marca teren Zaporoskiej Elektrowni J?drowej zaj?li Rosjanie [17] . Zebrali kierownictwo elektrowni atomowej i o?wiadczyli, ?e elektrownia jest teraz własno?ci? Rosatomu [18] .

Po zdobyciu elektrowni niewybuchy zostały zdetonowane przez Rosjan bezpo?rednio na jej terenie. Rozkaz strzelania do elektrowni atomowej i wysadzenia amunicji wydał generał dywizji Rosgwardii Aleksandr Dombrowski [19] .

Oficjalnie o zaj?ciu terenu elektrowni Rosja powiadomiła IAEA ju? 1 marca. W zawiadomieniu wystosowanym przez Stał? Misj? Federacji Rosjskiej przy Organizacjach Mi?dzynarodowych w Wiedniu podano, ?e siły zbrojne przej?ły kontrol? nad terenem ukrai?skiej elektrowni. W pi?mie zaznaczono, ?e personel pracuje normalnie a poziomy promieniowania pozostaj? w normie. [20]

Mi?dzynarodowa Agencja Energii Atomowej starała si? monitorowa? sytuacj? w elektrowni od pocz?tku pełnoskalowej inwazji. Na dzie? 24 lutego 2022 strona ukrai?ska informowała, ?e stan elektrowni pozostaje bezpieczny. Agencja przypomniała, ?e ?ka?dy zbrojny atak na i gro?by wobec pokojowym instalacjom j?drowym stanowi? naruszenie Karty Narodow Zjednoczonych, prawa mi?dzynarodowego, i statutu Agencji” [21] .

Reaktory [ edytuj | edytuj kod ]

Wszystkie bloki wykorzystywała lekkowodne reaktory wodno-ci?nieniowe WWEE-1000 w wersji W-320 [5] . Bloki elektryczne wykorzystywały turbiny K-1000-60/1500-2 z generatorami TWW-1000-4 [5] .

Do symulacji pracy reaktorow wykorzystywano oprogramowanie BEACON firmy Westinghouse [5] .

Elektrownia była wł?czona w sieci elektroenergetyczn? czterema liniami 750 kV i jedn? 330 kV [5] .

Paliwo j?drowe do 4 reaktorow dostarczał ameryka?ski Westinghouse, a do dwoch rosyjski TVEL .

Podstawowe daty i szczegoły poszczegolnych blokow j?drowych [4] [22] [23] [24] [25] [26] .

Nazwa bloku Model reaktora Producent Rozpocz?cie budowy Pierwszy stan krytyczny Wł?cz. do sieci Rozp. pracy komercyjnej Moc elektr. netto ( MW ) Moc elektr. brutto ( MW ) Moc termiczna ( MW )
Zaporo?e-1 WWER-1000 W-320 Izhorskie Zawody 1 kwietnia 1980 7 grudnia 1984 10 grudnia 1984 25 grudnia 1985 950 1000 3000
Zaporo?e-2 WWER-1000 W-320 Izhorskie Zawody 1 stycznia 1981 28 czerwca 1985 22 lipca 1985 15 lutego 1986 950 1000 3000
Zaporo?e-3 WWER-1000 W-320 Izhorskie Zawody 1 kwietnia 1982 4 grudnia 1986 10 grudnia 1986 5 marca 1987 950 1000 3000
Zaporo?e-4 WWER-1000 W-320 Izhorskie Zawody 1 kwietnia 1983 15 grudnia 1987 18 grudnia 1987 14 kwietnia 1988 950 1000 3000
Zaporo?e-5 WWER-1000 W-320 Izhorskie Zawody 1 listopada 1985 20 lipca 1989 14 sierpnia 1989 27 pa?dziernika 1989 950 1000 3000
Zaporo?e-6 WWER-1000 W-320 Izhorskie Zawody 1 czerwca 1986 6 pa?dziernika 1995 19 pa?dziernika 1995 17 wrze?nia 1996 950 1000 3000

Składowisko zu?ytego paliwa [ edytuj | edytuj kod ]

Zaporoska elektrownia jest jedyn? ukrai?sk? elektrowni? z własnym suchym składowiskiem zu?ytego paliwa j?drowego. Trafia tam paliwo le?akowane ok. 5 lat w basenowych mokrych zbiornikach we wn?trzach blokow j?drowych [5] .

Ukrai?ski Pa?stwowy Inspektorat Nadzoru J?drowego wydał licencj? na składowisko w lipcu 2001. Do u?ytku oddano je w 2004. Zbudowane zostało przez konsorcjum ameryka?sko-ukrai?skie w składzie: Charkowski Instytut ?Energoprojekt”, 'Duke Engineering & Services oraz Sierra Nuclear Corporation. Mie?ci ono 380 pojemnikow magazynowych na 9000 zestawow paliwowych [5] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. ↑ Matthias Williams, Mark Trevelyan, Gloria Dickie: Analysis: Destruction of Kakhovka dam takes Ukraine war into uncharted territory . Reuters, 2023-06-06. ( ang. ) .
  2. ↑ a b c ?стор?я ВП ЗАЕС . Energoatom. [dost?p 2023-06-25]. ( ukr. ) .
  3. ↑ SS Zaporizhzhia NPP . Energoatom. [dost?p 2023-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-27)]. ( ang. ) .
  4. ↑ a b IAEA , ZAPOROZHYE-1 - Reactor Details [online], Power Reactor Information System (IAEA) [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l NS   Energy , Zaporizhzhya Nuclear Power Plant, Energodar, Ukraine [online], NS Energy [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
  6. ↑ Pa?stwowa Agencja Atomistyki: Komunikat PAA ws. sytuacji na Ukrainie . serwis internetowy Pa?stwowej Agencji Atomistyki. [dost?p 2014-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-01)].
  7. ↑ Mi?dzynarodowa Agencja Energii Atomowej: Event during operation of Zaporizhzhya NPP Unit №3 . Information Channel on Nuclear and Radiological Events. [dost?p 2014-12-17]. ( ang. ) .
  8. ↑ a b World Nuclear   Association , Nuclear Power in Ukraine | Ukrainian Nuclear Energy - World Nuclear Association [online], world-nuclear.org [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
  9. ↑ Рос?йськ? в?йська п?д?йшли до Енергодару . Укра?нська правда. [dost?p 2023-06-23]. ( ukr. ) .
  10. ↑ Update 4 ? IAEA Director General Statement on Situation in Ukraine . IAEA, 2022-02-28. [dost?p 2023-07-13]. ( ang. ) .
  11. ↑ Енергодар: люди не пускають колону РФ в м?сто / Enerhodar: ludzie nie wpuszczaj? rosyjskiej kolumny do miasta
  12. ↑ Жител? Енергодара стали ст?ною на захист м?ста. Укра?нська правда / Mieszka?cy Enerhodaru stali si? murem chroni?cym miasto. Prawda ukrai?ska
  13. ↑ Update 7 ? IAEA Director General Statement on Situation in Ukraine . IAEA, 2022-03-02. [dost?p 2023-07-13]. ( ang. ) .
  14. ↑ Обстр?ли Запор?зько? АЕС: пожежу вдалося л?кв?дувати / Ostrzał Zaporoskiej Elektrowni J?drowej: po?ar został ugaszony
  15. ↑ a b Update 11 ? IAEA Director General Statement on Situation in Ukraine . IAEA, 2022-03-04. [dost?p 2023-07-13]. ( ang. ) .
  16. ↑ Update 10 ? IAEA Director General Statement on Situation in Ukraine . IAEA, 2022-03-04. [dost?p 2023-07-13]. ( ang. ) .
  17. ↑ Майданчик Запор?зько? АЕС захоплений рос?йськими окупантами ? яка ситуац?я зараз на станц?? / Teren Zaporoskiej Elektrowni J?drowej zaj?ty przez rosyjskich okupantow - jaka jest obecna sytuacja w obiekcie
  18. ↑ "при?днали" до Росатому захоплену ЗАЕС та привезли 11 ?нженер?в / Okupanci ?doł?czyli” zdobyt? ZEL do Rosatomu i sprowadzili 11 in?ynierow
  19. ↑ Сергей Дага: Названо ?м'я рос?йського генерала, який наказав обстр?ляти Запор?зьку АЕС . Багнет, 2022-04-08. [dost?p 2022-06-02]. ( ukr. ) .
  20. ↑ Update 6 ? IAEA Director General Statement on Situation in Ukraine . IAEA, 2022-03-02. [dost?p 2023-07-13]. ( ang. ) .
  21. ↑ IAEA Director General Statement on the Situation in Ukraine . IAEA. [dost?p 2023-07-13]. ( ang. ) .
  22. ↑ IAEA , ZAPOROZHYE-2 - Reactor Details [online], Power Reactor Information System (IAEA) [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
  23. ↑ IAEA , ZAPOROZHYE-3 - Reactor Details [online], Power Reactor Information System (IAEA) [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
  24. ↑ IAEA , ZAPOROZHYE-4 - Reactor Details [online], Power Reactor Information System (IAEA) [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
  25. ↑ IAEA , ZAPOROZHYE-5 - Reactor Details [online], Power Reactor Information System (IAEA) [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
  26. ↑ IAEA , ZAPOROZHYE-6 - Reactor Details [online], Power Reactor Information System (IAEA) [dost?p 2023-07-01] ( ang. ) .
?rodło: ? https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zaporoska_Elektrownia_J?drowa&oldid=72685140 ”