Wymieranie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wilk workowaty wyst?pował na Tasmanii i w Australii

Wymieranie , wygini?cie , ekstynkcja ? proces zanikania gatunkow lub innej grupy taksonomicznej . Najcz??ciej naturalny proces zwi?zany z istnieniem ?ycia na Ziemi i towarzysz?cy jego istnieniu od samego pocz?tku. W skali milionow lat szacuje si? tempo wymierania gatunkow na zanikni?cie jednego gatunku co rok do pi?ciu lat. Na wielko?? t? ogromny wpływ maj? jednak okresowo nast?puj?ce masowe wymierania . Pomi?dzy nimi tempo wymierania jest niewielkie, szacowane na wymarcie jednego gatunku co kilkaset lat [1] . Wpływem cywilizacji ludzkiej tłumaczy si? zwi?kszone tempo wymierania gatunkow dokumentowane od kilkudziesi?ciu tysi?cy lat, zwłaszcza w okresie ostatnich kilkuset lat. Wspołcze?nie, według ro?nych ocen, wymiera od 5 tysi?cy do 500 tysi?cy gatunkow rocznie [1] .

Przyczyny wygini?? [ edytuj | edytuj kod ]

Istniej? ro?ne przyczyny, ktore bezpo?rednio lub po?rednio mog? doprowadzi? do wygini?cia gatunku. Najpro?ciej mo?na tu mowi? o niemo?no?ci przetrwania lub reprodukcji w danym ?rodowisku naturalnym oraz niemo?no?ci przemieszczenia si? do nowego, gdzie przetrwanie i rozmna?anie byłoby mo?liwe. Wymarcie mo?e nast?pi? nagle, np. przez toksyczne zanieczyszczenie siedliska lub te? stopniowo, kiedy gatunek przegrywa we wspołzawodnictwie o pokarm z innym, silniejszym i lepiej przystosowanym gatunkiem (z tego powodu co roku wymieraj? ?rednio trzy gatunki ptakow). Inne powody wygini?? to m.in.:

  • przyczyny genetyczne i demograficzne ,
  • degradacja siedliska ,
  • przemieszczenie z siedliska (przez ludzi, katastrofy naturalne, jak powodzie ),
  • choroby,
  • wspołzawodnictwo,
  • zmiany klimatyczne i geologiczne,
  • wybicie (my?listwo, kłusownictwo, przełowienie ).

Bardzo cz?sto zachodzi synergiczne wspołdziałanie ro?nych czynnikow, np. populacja zredukowana przez łowiectwo mo?e łatwiej ulec konkurencyjnemu wyparciu przez inn? populacj?.

Zobacz te? [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

  1. a b G. Dobrza?ski, B.M. Dobrza?ska, D. Kiełczewski: Ochrona ?rodowiska przyrodniczego . Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i ?rodowisko, 1997. ISBN  83-85792-44-9 .