Wojskowa Słu?ba Wewn?trzna

oznaka rozpoznawcza WSW
Historia
Pa?stwo	Polska
Sformowanie	10 stycznia 1957
Rozformowanie	30 sierpnia 1990
Dowodcy
Pierwszy	gen. bryg. Aleksander Kokoszyn
Ostatni	gen. bryg. Edmund Buła
Działania zbrojne
operacja ?Dunaj”
Organizacja
Podległo??	Ministerstwo Obrony Narodowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Wojskowa Słu?ba Wewn?trzna ( WSW ) ? działaj?ca w latach 1957?1990 wojskowa słu?ba specjalna , b?d?ca instytucj? kontrwywiadu wojskowego i słu?by zabezpieczaj?cej bezpiecze?stwo Sił Zbrojnych PRL oraz utrzymania dyscypliny wojskowej . Na mocy art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pami?ci Narodowej ? Komisji ?cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu WSW jest uznawana za organ bezpiecze?stwa pa?stwa ^[1] .

Utworzona 10 stycznia 1957, w miejsce zlikwidowanego Głownego Zarz?du Informacji MON , podległa Ministerstwu Obrony Narodowej . WSW była organem ?cigania .

Zadaniem WSW było zwalczanie szpiegostwa przeciwko SZ PRL, przeciwko przemysłowi zbrojeniowemu , zwalczanie dywersji politycznej (utrzymywanie leninizmu w wojsku), terroru , sabota?u , zapobieganie tworzenia nielegalnych zwi?zkow wewn?trz SZ PRL , zwalczanie przest?pczo?ci pospolitej w?rod ?ołnierzy, utrzymywanie dyscypliny wojskowej, werbowanie obcokrajowcow w tym dyplomatow , mog?cych mie? informacje wa?ne dla PRL i SZ PRL itp.

WSW prowadziła tak?e w ramach swoich mo?liwo?ci wspieranie ww. działa? sojuszniczych sił zbrojnych itp. WSW przej?ła od komend garnizonow utrzymywanie porz?dku i dyscypliny, oraz ?ciganie przest?pstw popełnionych przez personel Sił Zbrojnych PRL.

Utworzenie WSW i zmiany organizacyjne [ edytuj | edytuj kod ]

Wojskowa Słu?ba Wewn?trzna powołana została na mocy Rozkazu ministra obrony narodowej nr O1/MON z 10 stycznia 1957 roku i Zarz?dzenia organizacyjnego nr 0013 szefa Sztabu Generalnego WP z 21 stycznia 1957 roku o rozformowaniu Głownego Zarz?du Informacji ^[2] .

Głownym powodem rozformowania ?Informacji Wojskowej” była rola, jak? odegrała w czasach stalinizmu w Polsce. Tak zwana Informacja Wojskowa brała czynny udział obok bezpieki Ministerstwa Bezpiecze?stwa Publicznego w walce z ?ołnierzami wykl?tymi , od 1944 roku, kiedy rozpocz?ły si? aresztowania ?ołnierzy Armii Krajowej i nie tylko. Do 1957 roku Głowny Zarz?d Informacji Wojska Polskiego aresztował ok. 17 tys. osob cywilnych i ?ołnierzy.

W nast?pnych pi?ciu latach w Szefostwie WSW dokonano niewielkich zmian strukturalno-organizacyjnych:

• 8 czerwca 1957 roku Kurs Doskonalenia Oficerow WSW w Mi?sku Mazowieckim został przeformowany w O?rodek Szkolenia WSW.
• 10 grudnia 1958 roku w podporz?dkowanie WSW został przyj?ty 14 batalion wartowniczy, ktory przemianowano na batalion ochrony WSW.
• 19 grudnia 1959 roku Zarz?dowi II WSW została podporz?dkowana 13 kompania regulacji ruchu.
• 30 czerwca 1962 roku z poł?czenia batalionu ochrony WSW i 13 kompanii regulacji ruchu został sformowany pułk ochrony i regulacji ruchu .
• 24 czerwca 1965 roku zarz?dzeniem Prezesa Rady Ministrow z 24 czerwca 1965 roku w struktury Ministerstwa Obrony Narodowej zostały wł?czone organa WSW KBW i WOP. Jednostki WSW WOP na skutek zarz?dzenia z 29 wrze?nia 1971 r. Ministra Spraw Wewn?trznych i Ministra Obrony Narodowej powrociły w 1971 r. w podporz?dkowanie Ministerstwa Spraw Wewn?trznych.

Z dniem 24 lutego 1966 WSW przej?ła rozformowane jednostki WSW Korpusu Bezpiecze?stwa Wewn?trznego i Wojsk Ochrony Pogranicza, a w 1969 w okr?gach wojskowych sformowano wydziały WSW dywizji ^[2] . Zarz?dzeniem organizacyjnego szefa Sztabu Generalnego nr 054 z 18 wrze?nia 1971 utworzono Oddział WSW Jednostek Wojskowych MSW, ktoremu podporz?dkowano pi?? wydziałow w terenie ^[4] . W tym te? roku Wojska Ochrony Pogranicza ponownie podporz?dkowano MSW i Oddział WSW JW MSW przekazano do resortu spraw wewn?trznych ^[4] . Na podstawie Zarz?dzenia nr 063/Org. szefa Sztabu Generalnego WP z 23 listopada 1978 oraz Zarz?dzenia nr 05 z 20 marca 1979 Oddział WSW Marynarki Wojennej został przekształcony w Zarz?d WSW Marynarki Wojennej ^[4] .

Zakres działania WSW [ edytuj | edytuj kod ]

Rozkaz ministra obrony narodowej nr 01/MON z dnia 10 stycznia 1957 w sprawie utworzenia Wojskowej Słu?by Wewn?trznej okre?lał tak?e zakres jej działania. Przewidywał on ^[5] :

• walka ze szpiegostwem, aktami terrorystycznymi, dywersj?, sabota?em i innego rodzaju wrog? działalno?ci? wymierzon? przeciwko siłom zbrojnym
• wykrywanie innych przest?pstw i zapobieganie ich popełnianiu
• wykonywanie obowi?zkow zwi?zanych z prowadzeniem dochodze? w sprawach karnych w wojsku
• czuwanie nad przestrzeganiem dyscypliny i porz?dku wojskowego oraz regulaminowego zachowania si? ?ołnierzy podczas przebywania poza rejonami zakwaterowania jednostek wojskowych

Ten sam rozkaz nadał organom Wojskowej Słu?by Wewn?trznej uprawnienia do ^[5] :

• przegl?dania za wiedz? wła?ciwych dowodcow w uzasadnionych przypadkach dokumentow znajduj?cych si? w jednostkach wojskowych z wyj?tkiem dokumentow szyfrowych, mobilizacyjnych i operacyjnych
• dokonywania wszelkich czynno?ci zwi?zanych z prowadzeniem dochodze? w sprawach karnych w granicach i na zasadach okre?lonych w przepisach wojskowych post?powania karnego
• legitymowania i dokonywania zatrzyma? ?ołnierzy znajduj?cych si? poza rejonami zakwaterowania jednostek wojskowych w przypadkach podejrzenia popełnienia czynu przest?pnego (sic!), naruszania dyscypliny , porz?dku wojskowego i regulaminowych zasad zachowania si? na zasadach okre?lonych w kodeksie wojskowego post?powania karnego oraz w regulaminach i innych przepisach wojskowych

Niektore zadania zlecano wyspecjalizowanym strukturom Słu?by Bezpiecze?stwa Ministerstwa Spraw Wewn?trznych . Dotyczyło to kontroli korespondencji, tym zajmowało si? Biuro W MSW (Biuro W ? perlustracji korespondencji ) oraz podsłuchow zakładanych w systemie cywilnej ł?czno?ci telefonicznej, tym zajmowało si? Biuro T MSW.

Struktura organizacyjna WSW [ edytuj | edytuj kod ]

Struktura WSW w chwili powstania ^[2] :

• Szefostwo WSW (z podległym Oddziałem WSW w Warszawie)
• Zarz?d WSW Warszawskiego Okr?gu Wojskowego (oddziały WSW w Modlinie, Gi?ycku ^[a] , Krakowie i D?blinie ; wydziały WSW w Rzeszowie , Lublinie , Olsztynie i Ełku )
• Zarz?d WSW Pomorskiego Okr?gu Wojskowego (oddziały WSW w Koszalinie , Wałczu ^[a] , Elbl?gu , Bydgoszczy i Szczecinie ; wydziały WSW w Gda?sku , Grudzi?dzu ^[b] i Szczecinku )
• Zarz?d WSW ?l?skiego Okr?gu Wojskowego (oddziały WSW w Katowicach , Kro?nie Odrza?skim , Wrocławiu , Poznaniu , Łodzi ^[c] , Opolu i ?aganiu ^[d] )
• Oddział WSW Marynarki Wojennej ^[e] (oddział WSW w Gdyni-Oksywiu ; wydziały WSW w Ustce , ?winouj?ciu i na Helu )

Z dniem 1 czerwca 1958 ^[f] został utworzony nowy zarz?d:

• Zarz?d WSW Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju ^[g] (oddziały WSW Lotnictwa Operacyjnego w Poznaniu, 1 Korpusu OPL OK w Warszawie, 2 Korpusu OPL OK w Bydgoszczy, 3 Korpusu OPL OK we Wrocławiu oraz szkoł lotniczych w Radomiu)

Struktura szefostwa WSW w pierwszych latach

Podległy Szefowi aparat centralny otrzymał nazw? Szefostwa . Przez pierwsz? dekad? istnienia Wojskowa Słu?ba Wewn?trzna dzieliła si? na dwa podstawowe piony: operacyjny i porz?dkowo-dochodzeniowy , nadzorowane przez dwoch Zast?pcow Szefa WSW. Pion operacyjny ( kontrwywiadowczy ) był pionem wiod?cym. W sierpniu 1961 roku, zarz?dzeniem Nr 790/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 23 sierpnia 1961 roku, utworzono dodatkowe stanowisko Zast?pcy Szefa WSW do spraw politycznych.

• Zarz?d I (kontrwywiad wojskowy): Odpowiadał za realizacje i kontrol? osłony kontrwywiadowczej jednostek wojskowych oraz zakładow specjalnych ( przemysł zbrojeniowy ).
  • Oddział I (ochrona tajemnicy i profilaktyka)
  • Oddział II (kontrwywiad ofensywny, dokonywanie werbunkow OZI , prowadzenie tzw. gier operacyjnych)
  • Oddział III ? (zwalczanie dywersji ideologicznej)
  • Oddział IV ? (analiza kontrwywiadowcza)
• Zarz?d II (porz?dkowo-dochodzeniowy)
  • Oddział I (prowadzenie dochodze? i wspołpraca z Naczeln? Prokuratur? Wojskow? i Komend? Głown? Milicji Obywatelskiej )
  • Oddział II (nadzor nad słu?bami patrolowymi, porz?dkowo-ochronnymi oraz regulacji ruchu zwi?zkow taktycznych, oddziałowi II podlegał tak?e batalion ratowniczy byłego GZI WP)
  • Oddział III (prowadzenie pracy operacyjno-poszukiwawczej w pionie dochodzeniowym ^[4] )
  • Oddział IV (badanie efektywno?ci pionu dochodze? oraz praca kontrolno-instrukta?owa)
  • Głowny Inspektorat Samochodowy (prowadzenie inspekcji wojskowych ?rodkow transportu)
• Samodzielny Oddział III ? (Specjalny) (wykonywał zadania usługowe o charakterze kontrwywiadowczym)
  • Wydział I (ochrona ministra obrony narodowej oraz jego najbli?szej rodziny)
  • Wydział II (instalacja podsłuchow, dokonywanie tajnych przeszuka? w mieszkaniach)
  • Wydział III (obserwacja)
  • Wydział IV (obsługa podsłuchow (głownie wojskowych linii telefonicznych))
  • Wydział V ( radiokontrwywiad , wykrywanie obcych radiostacji nadawczych)
• Samodzielny Oddział IV
  • administracja
  • kancelaria tajna
  • ewidencja operacyjna
  • archiwum
  • ł?czno?? kodowan? i szyfrow?
  • sprawy mobilizacyjne
  • legalizacja dokumentow
  • opiniowanie ?ołnierzy przewidzianych przez MON do awansow na wy?sze stopnie wojskowe.
• Wydział Kadr
• Oddział Polityczny
• O?rodek Szkolenia WSW w Mi?sku Mazowieckim

Struktura szefostwa WSW w latach siedemdziesi?tych XX w.

Organizacja szefostwa i zakres działania komorek organizacyjnych ^[6] :

• Wydział Polityczny (praca partyjno-polityczna i kulturalno-o?wiatowa w szefostwie WSW)
• Zarz?d I (osłona kontrwywiadowcza Sztabu Generalnego, Instytucji Centralnych MON, akademii wojskowych na terenie garnizonu Warszawa i Zarz?du II Sztabu Generalnego)
• Zarz?d II (prowadzenie spraw o charakterze szpiegowskim, zabezpieczenie przed rozpoznaniem radioelektronicznym, zabezpieczenie kontrwywiadowcze jednostek i obiektow wojskowych)
• Oddział III (obserwacja zewn?trzna, instalowanie urz?dze? techniki operacyjnej, wywiady i ustalenia operacyjne, ochrona ministra obrony narodowej)
• Oddział IV (ewidencja operacyjna i archiwum WSW, prace organizacyjno-mobilizacyjne, ł?czno?? szyfrowa i nadzor nad kompani? ochrony Szefostwa WSW)
• Oddział V (praca dochodzeniowo-?ledcza oraz post?powania przygotowawcze w sprawach o przest?pstwa przeciwko pa?stwu i przest?pstwa popełnione przez ?ołnierzy)
• Oddział VI (słu?ba porz?dkowa ? prewencja)
• Oddział Szkolenia i Analiz (programy i materiały pomocnicze do szkolenia kontrwywiadowczego, okresowe biuletyny informacyjne, sprawozdania i informacje)
• Oddział Kadr
• Wydział Finansow
• O?rodek Techniki Operacyjnej Szefostwa WSW
• W?zeł Ł?czno?ci Szefostwa WSW
• kompania samochodowa Szefostwa WSW

Struktura WSW w 1990

Szefostwo WSW:

• Zarz?d I (kontrwywiadowcza ochrona instytucji centralnych Ministerstwa Obrony Narodowej)
• Zarz?d II (dochodzeniowo-prewencyjny, w zarz?dach Okr?gow Wojskowych i Rodzajow Sił Zbrojnych oddziały II, w oddziałach terenowych wydziały II, delegatury WSW)
• Zarz?d III (kontrwywiadowczy, w zarz?dach Okr?gow Wojskowych i Rodzajow Sił Zbrojnych oddziały III, w oddziałach terenowych wydziały III)
• Zarz?d IV (obserwacji i techniki operacyjnej, w zarz?dach Okr?gow Wojskowych i Rodzajow Sił Zbrojnych oddziały IV)
• Zarz?d V (administracja, szkolenie, w oddziałach terenowych wydziały V)
• Oddział Kadr
• Oddział Finansow
• Oddział Zabezpieczenia

Jednostki terenowe:

• na szczeblu Okr?gow Wojskowych (OW): Zarz?dy WSW Warszawskiego, ?l?skiego i Pomorskiego OW;
• na szczeblu Rodzajow Sił Zbrojnych: Zarz?dy WSW Marynarki Wojennej i Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej oraz Oddział WSW Warszawa.

Zarz?dom były podporz?dkowane:

• Oddziały i Wydziały WSW, ktorych zadaniem była kontrwywiadowcza ochrona korpusow, dywizji, pułkow, samodzielnych batalionow (kompanii) i innych obiektow o specjalnym przeznaczeniu ^[7] .

Liczebno?? WSW [ edytuj | edytuj kod ]

Ze wzgl?du na przej?cie od komend garnizonow dodatkowych funkcji porz?dkowych, Wojskowa Słu?ba Wewn?trzna nie była formacj? mniej liczn? od byłego Głownego Zarz?du Informacji WP . W 1960 roku liczyła 4230 ?ołnierzy, w tym 1348 oficerow , 1069 podoficerow oraz 1813 szeregowcow . W po?niejszym czasie jej liczebno?? znacznie wzrosła.

Liczebno?? OZI WSW MON [ edytuj | edytuj kod ]

Po rozwi?zaniu GZI MON w 1957 r. spadła liczba tajnych wspołpracownikow cz??ci ds. kontrwywiadu wojskowego. W grudniu 1957 roku było ich 2100.

W okresie działania tzw. pierwszej ?Solidarno?ci” i w stanie wojennym w PRL oraz w latach nast?pnych do rozwi?zania WSW znacz?co wzrosła liczba osob pozyskanych do wspołpracy.

W 1986 roku Wojskowa Słu?ba Wewn?trzna korzystała z zasobu agenturalnego zawieraj?cego ponad 16 tys. OZI . ?ołnierze operacyjni prowadz?cy OZI, w celu odbierania raportow i zlecania im zada? spotykali si? w ponad tysi?cu mieszka? i lokali konspiracyjnych pozostaj?cych w dyspozycji WSW ^[8] . Znacz?c? cz??? tej liczby stanowili cywile .

Kadra i szkoły WSW [ edytuj | edytuj kod ]

Przygotowaniem kadr zajmowała si? od lipca 1945 roku Szkoła Oficerow Informacji , ktora trzy lata po?niej przekształcona została w Oficersk? Szkoł? Informacji Wojska Polskiego w Wesołej pod Warszaw?. W pa?dzierniku 1955 roku została przeniesiona do Mi?ska Mazowieckiego i przeformowana w Kurs Doskonalenia Oficerow Informacji , a nast?pnie w O?rodek Szkolenia WSW i ostatecznie w Centralny O?rodek Szkolenia Wojskowej Słu?by Wewn?trznej im. Feliksa Dzier?y?skiego w Mi?sku Mazowieckim. Pocz?wszy od 1960 roku dziesi?ciu absolwentow o?rodka kierowano na Wy?sze Kursy Kontrwywiadu Wojskowego Komitetu Bezpiecze?stwa Pa?stwowego ZSRR w Nowosybirsku (podległe Trzeciemu Zarz?dowi Komitetu Bezpiecze?stwa Pa?stwowego ZSRR). Od 1967 roku w strukturze COS WSW działała Szkoła Chor??ych WSW przyjmuj?ca co roku kilkunastu- kilkudziesi?ciu maturzystow i kształc?ca kadetow na chor??ych zawodowych WSW oraz Podoficerska Szkoła Zawodowa WSW kształc?ca elewow na rocznych kursach podoficerow ( absolwent szkoły otrzymywał stopie? kaprala ) zawodowych WSW. W styczniu 1974 roku otwarto w o?rodku Szkoł? Oficerow Rezerwy , ktora w 1981 roku została przemianowana na Szkoł? Podchor??ych Rezerwy WSW . Do obu szkoł- na podstawie owcze?nie obowi?zuj?cych przepisow o powszechnym obowi?zku obrony PRL ? kierowano na roczne przeszkolenie absolwentow szkoł wy?szych , najcz??ciej magistrow prawa, politologii itp. Absolwentem SOR WSW był mi?dzy innymi Bogusław Pacek , po?niejszy generał dywizji i Komendant Głowny ?andarmerii Wojskowej.

Koordynacja wspołpracy mi?dzy WSW MON a Trzecim Zarz?dem Głownym KGB ZSRR [ edytuj | edytuj kod ]

Od 1956 roku koordynacj? wspołpracy pomi?dzy WSW (jeszcze wtedy GZI WP ) a kontrwywiadem w SZ ZSRR zajmował si? szef oficerow ł?cznikowych KGB do spraw kontrwywiadu wojskowego. Zazwyczaj był on jednocze?nie III zast?pc? szefa Misji Ł?cznikowej KGB przy Ministerstwie Spraw Wewn?trznych .

Likwidacja WSW [ edytuj | edytuj kod ]

Organy kontrwywiadu i wywiadu wojskowego Polski Ludowej zostały formalnie zlikwidowane w RP na pocz?tku lat 90 XX wieku. We wrze?niu 1988 roku zniszczono pierwsz? parti? (11 ton teczek osobowych ?rodeł informacji ) dokumentow ilustruj?cych histori? poprzednika WSW ? zlikwidowanej w 1957 roku tzw. Informacji Wojskowej ^[8] , odpowiedzialnej w czasach stalinowskich za zbrodnie i represje w Wojsku Polskim , a kierowanej przez oddelegowanych w tym celu oficerow Trzeciego Zarz?du Głownego MGB ZSRR i GRU . Kolejnych pi?? ton teczek IW zostało zniszczonych w pa?dzierniku 1989 roku. Akcj? nadzorował płk Mieczysław Kacprzyk ^[8] .

Szefostwo Wojskowej Słu?by Wewn?trznej zostało zlikwidowane rozkazem Ministra ON z 18 kwietnia 1990 roku. Tworz?c nowe słu?by ze zlikwidowanej WSW wyodr?bniono pion porz?dkowo-dochodzeniowy i utworzono ?andarmeri? Wojskow? , a pion kontrwywiadowczy przył?czono do działaj?cego wywiadu wojskowego Zarz?du II SG , nowej instytucji wojska nadano nazw? Słu?by Wywiadu i Kontrwywiadu Zarz?du II SG WP. Te z kolei w 1991 roku przeformowano w Inspektorat Wojskowych Słu?b Informacyjnych MON .

Zmiany te miały głownie organizacyjny charakter i nie doprowadziły do gł?bszej merytorycznej i kadrowej reformy tej słu?by ^[8] .

Natomiast funkcje policyjne (pionu porz?dkowo-dochodzeniowego) przej?ła ?andarmeria Wojskowa z Komend? Głown? ?W w Warszawie, powołana zarz?dzeniem Ministra Obrony Narodowej w 1990 roku (w ten sposob reaktywowano tradycj? przedwojennej ?andarmerii Wojska Polskiego, formalnie rozwi?zanej w 1949 roku w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie ).

Obecnie ?andarmeria Wojskowa realizuje cz??? zada? dawnej WSW w zakresie profilaktyki i zapobiegania przest?pczo?ci oraz zjawiskom patologicznym w Siłach Zbrojnych RP, działalno?ci dochodzeniowo - ?ledczej , przestrzegania dyscypliny wojskowej i działalno?ci prewencyjnej .

  Osobny artykuł: ?andarmeria Wojskowa .

Umundurowanie ?ołnierzy WSW [ edytuj | edytuj kod ]

?ołnierze pionu prewencji Wojskowej Słu?by Wewn?trznej w wojskach l?dowych jako słu?ba mundurowa nosili białe otoki na czapkach garnizonowych , a podczas patroli hełmy z du?ym białym napisem ?WSW”, białe pasy głowne i białe sznury słu?bowe, zawieszane na lewym ramieniu.

• 
  Oznaka rozpoznawcza rodzaju słu?by
• 
  Oznaka rozpoznawcza
• 
  Oznaka specjalisty wojsk l?dowych
• 
  Oznaka specjalisty wojsk lotniczych
• 
  Oznaka specjalisty marynarki wojennej dla ?ołnierzy zasadniczej słu?by wojskowej ? typ 1
• 
  Oznaka specjalisty marynarki wojennej dla ?ołnierzy zawodowych ? typ 1
• 
  Oznaka specjalisty marynarki wojennej dla ?ołnierzy zasadniczej słu?by wojskowej ? typ 2
• 
  Oznaka specjalisty marynarki wojennej dla ?ołnierzy zawodowych ? typ 2

?ołnierze WSW [ edytuj | edytuj kod ]

Szefowie WSW i ich zast?pcy

Na czele WSW stał szef słu?by. W latach 1957?1990 obowi?zki szefa WSW pełnili kolejno:

• gen. bryg. Aleksander Kokoszyn (10 stycznia 1957 ? 14 listopada 1964)
• gen. bryg./dyw. Teodor Kufel (p.o. 14 listopada 1964 ? 24 czerwca 1965 i szef 1965 ? 1979)
• gen. dyw. Czesław Kiszczak (1979 ? 1981)
• gen. dyw. Edward Poradko (1981 ? 1986)
• gen. bryg. Edmund Buła (15 sierpnia 1986 ? 31 sierpnia 1990)

Zast?pcy szefa WSW:

• płk Tadeusz Pietrzak (1957-1961)
• płk Teodor Kufel ? szef Zarz?du I (22 I 1962 ? 14 XI 1964)
• płk Mieczysław Grudzie? ? szef Wydziału Politycznego (1962-1965)
• płk Jerzy Mrowczy?ski (1965-1967)
• płk Czesław Kiszczak (13 VII 1967 ? 3 I 1973)
• płk Wiktor Siennicki (1971-1979)
• płk Władysław Mrowiec (1979-1981)
• płk Edmund Buła (1981-1986)

Przoduj?cy ?ołnierze WSW

W latach 1973?1987 czternastu ?ołnierzy Wojskowej Słu?by Wewn?trznej zostało wyro?nionych wpisem do ?Honorowej Ksi?gi Czynow ?ołnierskich” . W?rod wyro?nionych było trzynastu oficerow starszych i jeden chor??y, ktoremu wyro?nienie zostało przyznane po?miertnie. W?rod wyro?nionych oficerow znalazło si? czterech zast?pcow szefa słu?by i czterech szefow zarz?dow, jeden szef oddziału i jeden komendant o?rodka szkolenia, a tak?e trzech oficerow.

1. płk Ludwik Kuropatwa s. Stanisława ? komendant Centralnego O?rodka Szkolenia Wojskowej Słu?by Wewn?trznej im. Feliksa Dzier?y?skiego w Mi?sku Mazowieckim (1973),
2. st. chor. szt. Aleksander Safon ^[9] ? szef Delegatury Wojskowej Słu?by Wewn?trznej (po?miertnie 1975),
3. płk mgr Jozef Muzyka ? szef Oddziału Wojskowej Słu?by Wewn?trznej w Lublinie (1976),
4. płk Zygmunt Szyfler s. Stanisława ? szef Zarz?du WSW Wojsk Lotniczych w Poznaniu (1978),
5. płk mgr Władysław Mrowiec s. Leona ? zast?pca szefa Wojskowej Słu?by Wewn?trznej ? szef Zarz?du III (1979),
6. mjr Stanisław Rychel ? oficer Wojskowej Słu?by Wewn?trznej (1980),
7. płk mgr Edmund Buła s. Jozefa ? zast?pca szefa Wojskowej Słu?by Wewn?trznej (1982),
8. płk mgr Ryszard Rybarczyk ? oficer Wojskowej Słu?by Wewn?trznej (1982),
9. płk Władysław Gendera ? oficer Wojskowej Słu?by Wewn?trznej (1983),
10. płk mgr Wiktor Pawłowski s. Franciszka ? zast?pca szefa Wojskowej Słu?by Wewn?trznej ? szef Zarz?du V (1983),
11. płk mgr Eugeniusz Smolarczyk s. Jana ? szef Zarz?du WSW ?l?skiego Okr?gu Wojskowego we Wrocławiu (1984),
12. płk mgr Antoni Kubicki s. Franciszka ? zast?pca szefa Wojskowej Słu?by Wewn?trznej ? szef Zarz?du III (1985),
13. płk mgr Zenon Binas s. Bolesława ? szef Zarz?du WSW Wojsk Lotniczych w Poznaniu (1986),
14. płk mgr Marian Wichrzy?ski s. Jana ? szef Zarz?du WSW Pomorskiego Okr?gu Wojskowego w Bydgoszczy (1987).

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Rafał Le?kiewicz, Radosław Peterman: Wojskowe organy bezpiecze?stwa pa?stwa. W: Adrian Jusupovi?, Rafał Le?kiewicz: Historyczno-prawna analiza struktur organow bezpiecze?stwa pa?stwa w Polsce Ludowej (1944-1990). Zbior studiow . Warszawa: Instytut Pami?ci Narodowej. Komisja ?cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2013. ISBN  978-83-7629-457-5 .
• (red.) Adrian Jusupovi?, Rafał Le?kiewicz: Historyczno-prawna analiza struktur organow bezpiecze?stwa pa?stwa w Polsce Ludowej (1944-1990). Zbior studiow . Warszawa: Instytut Pami?ci Narodowej. Komisja ?cigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2013. ISBN  978-83-7629-457-5 .
• Leszek Pawlikowicz, Tajny front zimnej wojny. Uciekinierzy z polskich słu?b specjalnych 1956-1964 , Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2004, ISBN  83-7399-074-7 .