Wojna norwesko-szwedzka (1814)

Wojna norwesko-szwedzka 1814
	; Obrady parlamentu w Eidsvoll
Czas	1814
Terytorium	Norwegia
Wynik	Układ pokojowy w Moss
Strony konfliktu
Szwecja	Norwegia
Dowodcy
Karol XIV Jan	Chrystian VIII Oldenburg
Siły
45 000, 117 dział, 5 okr?tow, 70 kanonierek	30 000, 8 dział, 7 brygow , 150 kanonierek
Straty
400 zabitych i rannych, 300 wzi?tych do niewoli	1600 zabitych i rannych, 300 wzi?tych do niewoli
brak wspołrz?dnych

Wojna norwesko-szwedzka ( nor. Det norske felttoget , szw. Falttaget mot Norge ) - konflikt toczony w roku 1814 , po ktorym Norwegia zwi?zała si? ze Szwecj? uni? personaln? , zachowuj?c jednak własn? konstytucj? i parlament.

W wyniku traktatu zawartego dnia 14 stycznia 1814 r. w Kilonii , b?d?cy w sojuszu z Francj? krol Danii i Norwegii zrzekł si? na rzecz władcy szwedzkiego (sojusznika Anglii) Karola XIV praw do terytorium Norwegii. Traktat spotkał si? jednak ze sprzeciwem samych Norwegow. Dnia 25 lutego 1814 r. w Trondheim na stanowisko regenta Norwegii powołano namiestnika norweskiego i po?niejszego krola Danii Chrystiana Fryderyka . Dnia 17 maja Zgromadzenie narodowe w Eidsvoll obrało Chrystiana krolem Norwegii. Pierwsz? decyzj? nowego władcy było proklamowanie nowej konstytucji. Decyzje rz?du Norwegii znacznie zaogniły konflikt z władc? szwedzkim. Obie strony szykowały si? do wojny.

Armia norweska liczyła 30 000 ludzi, stacjonuj?cych w wi?kszo?ci w pobli?u granicy ze Szwecj?. W skład floty norweskiej wchodziło zaledwie kilka niewielkich jednostek znajduj?cych si? w porcie Hvaler . Szwedzi dysponowali siłami 45 000 do?wiadczonych i dobrze uzbrojonych ?ołnierzy, oraz kilkoma du?ymi okr?tami. Konflikt rozpocz?ł si? atakiem szwedzkiej floty na norweskie jednostki w Hvaler w dniu 26 lipca . Jednostkom norweskim udało si? bezpiecznie opu?ci? port i umkn??, w dalszym okresie wojny nie odegrały one ju? jednak ?adnej roli. W tym samym czasie szwedzkie wojska l?dowe przekroczyły granic? Norwegii w rejonie Fredrikshald , po czym obległy goruj?c? nad miastem twierdz? Fredriksten. Kolejne 6000 ?ołnierzy dokonało desantu pod Krakerøy koło Fredrikstad . Ataki na twierdz? nie przyniosły Szwedom sukcesu, samo miasto natomiast poddało si? po kilku dniach. Armia norweska stała tymczasem w Rakkestad . Dnia 2 sierpnia doszło do bitwy pod Lier , w ktorej zwyci?stwo odnie?li Norwegowie. Podobnie sukcesem norweskim zako?czyły si? bitwy pod Matrand ( 5 sierpnia ) oraz na sza?cach Langnes ( 9 sierpnia ).

Pomimo tych zwyci?stw szala zwyci?stwa przechylała si? na stron? liczniejszej armii szwedzkiej. Zdaj?c sobie spraw? z trudnej sytuacji Norwegowie zaakceptowali szwedzkie propozycje pokojowe. Rokowania podj?to dnia 10 sierpnia i zako?czono dnia 14 sierpnia podpisaniem układu w Moss . Krol Chrystian musiał zrzec si? tronu, Norwegia pozostaj?ca w unii personalnej ze Szwecj? formalnie zachowała niepodległo??.

Bitwy wojny norwesko-szwedzkiej [ edytuj | edytuj kod ]

Bitwa pod Fredrikstadt, 1-4 sierpnia 1814
Bitwa pod Lier, 2 sierpnia 1814
Bitwa pod Martrand, 5 sierpnia 1814
Bitwa na sza?cach Langnes , 9 sierpnia 1814
Bitwa pod Kjolberg, 14 sierpnia 1814

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Ralph Tuchtenhagen: Kleine Geschichte Norwegens . Munchen: C.H. Beck, 2009. ISBN 978-3-406-58453-4 .
S.A. Kan: Geschichte der skandinavischen Lander . Berlin: Deutscher Verlag der Wissenschaften, 1978.