Wikipedia : Społeczno?? wikipedystow

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cz??? społeczno?ci wikipedystow podczas Konferencji Wikimedia Polska w Krakowie w 2013 roku

Wikipedia jest tworzona przez spontanicznie powstał? i stale rozwijaj?c? si? społeczno??. Społeczno?? t? tworz? osoby, ktore nawi?zały ze sob? wi?zi oparte na wspolnym celu działania (zob. wizja ruchu Wikimedia ) i wyznawanych warto?ciach (zob. ruch wolnej kultury , duch Wikipedii ), czyli wikipedy?ci.

Społeczno?? wikipedystow jest merytokratyczna , egalitarna , zdecentralizowana i opiera si? na zarz?dzaniu uczestnicz?cym . Z zasady nie jest demokratyczna (prymat ?rodeł i dyskusji nad głosowaniami), biurokratyczna (od zasad s? wyj?tki) ani nie jest anarchi? (istniej? okre?lone sposoby rozwi?zywania konfliktow ). Nie istnieje centralna rada redakcyjna , nie ma te? wytypowanej osoby (lub osob) do reprezentowania społeczno?ci na zewn?trz.

W zakresie pisania encyklopedii (edytowania artykułow hasłowych) mechanizmy rz?dz?ce społeczno?ci? faworyzuj? tych, ktorzy maj? rzetelne, aktualne ?rodła na dany temat. Nie musz? si? oni legitymowa? zdobytymi tytułami, osi?gni?ciami zawodowymi czy piastowanymi funkcjami.

Podstawowe poj?cia

Nazwy, czyli sk?d takie słowa

Logotyp ogolno?wiatowej społeczno?ci wikimedian autorstwa polskiego wikipedysty WarX-a

?Wikipedysta” (ang. Wikipedian ) to neologizm , ktory powstał z poł?czenia słow Wikipedia i encyklopedysta. Rzadziej spotykane okre?lenia wikipedysty, u?ywane zwłaszcza w korespondencji zewn?trznej, to ?edytor”, ?edytor Wikipedii” lub ?jeden z tworcow Wikipedii”. ?Wikimedianin” (ang. Wikimedian ) pochodzi od słowa Wikimedia , zrostu słow wiki i media .

Wikipedystami ani wikimedianami nie s? osoby jedynie korzystaj?ce z zasobow projektow Wikimedia, czyli czytelnicy, nawet je?eli zgłosz? bł?d w artykule. Do grona wikipedystow nie zalicza si? tak?e botow , czyli programow automatycznie edytuj?cych Wikipedi? po uzyskaniu wymaganego zezwolenia.

W niektorych projektach siostrzanych Wikimedia funkcjonuj? inne nazwy na okre?lenie autorow tych serwisow. I tak na przykład autor Wiki?rodeł nazywa si? ?wikiskryb?”, a Wikinews ? ?wikireporterem”.

Znaczenia, czyli grupy i podgrupy. ?Hierarchia” (stopnie zaanga?owania)

Wikimedianie to osoby zaanga?owane w działalno?? ogolno?wiatowego ruchu Wikimedia . Zaliczani s? do nich m.in.: pracownicy organizacji Wikimedia oraz aktywni wolontariusze-członkowie tych organizacji, programi?ci , koordynatorzy wspołpracy zewn?trznej , koordynatorzy projektow GLAM , niektorzy wolontariusze aktywni w działaniach dotycz?cych ogołu serwisow wiki (m.in. u?ytkownicy o globalnych uprawnieniach , na przykład stewardzi ).

Wikipedy?ci to:

  • w w??szym uj?ciu ? osoby zaanga?owane w działalno?? w Wikipedii ( aktywne w dyskusjach, uczestnicz?ce w spotkaniach),
  • w szerszym uj?ciu ? osoby edytuj?ce Wikipedi? (nawet okazjonalnie, bez zaanga?owania).

Mo?na te? wyro?ni?:

  • osoby, ktore tylko edytuj? artykuły i nie s? zainteresowane ?kuchni?” Wikipedii,
  • osoby, ktore zainteresowały si? ?kuchni?” Wikipedii (s? one np. redaktorami czy administratorami Wikipedii), ale nie interesuj? ich sprawy organizacji Wikimedia,
  • osoby, ktore zainteresowały si? sprawami organizacji Wikimedia, ale tylko tych, do ktorych nale?? (s? one członkami tych organizacji),
  • wikimedian-nie-wikipedystow (i nie-wikiskrybow itd.) ? osoby ?z zewn?trz”, ktore ? nie tworz?c Wikipedii, Wiki?rodeł itd. ? zaanga?owały si? w działania ruchu Wikimedia (przykład: cz??? pracownikow organizacji Wikimedia, niektorzy wolontariusze),
  • osoby, ktore zajmuj? si? sprawami całego ruchu Wikimedia, członkowie mi?dzynarodowych gremiow, osoby wypowiadaj?ce si? na forum mi?dzynarodowym (ktore, je?eli zacz?ły od edytowania, nierzadko maj? na to mało czasu; w?rod nich s? te? niektorzy pracownicy organizacji Wikimedia).

S? wi?c wikimedianie, ktorzy nie czuj? si? (nie s?) wikipedystami i wikipedy?ci, ktorzy nie czuj? si? wikimedianami. Wy?ej wymienione stopnie zaanga?owania nie wyznaczaj? jednak hierarchii .

Doł?czanie i wykluczanie

Zrzut ekranu ? strona angloj?zycznego wikipedysty

Aby doł?czy? do społeczno?ci wikipedystow, trzeba zacz?? edytowa? Wikipedi?. Aby by? zauwa?onym, warto utworzy? konto u?ytkownika (zalety posiadania konta spisano na stronie Pomoc:Logowanie ) i napisa? co? o sobie na swojej stronie u?ytkownika . Wkład wniesiony przez osob? zalogowan?, ale nieposiadaj?c? strony u?ytkownika, jest odbierany jako wkład wikipedysty ?wie?o upieczonego lub ekstrawaganckiego.

Edytowanie Wikipedii to rodzaj ?przywileju”, ktory dostaje si? na zasadzie kredytu zaufania, ?e b?dzie si? stosowało do przyj?tych zasad. Kredyt ten mo?na jednak roztrwoni? poprzez łamanie zasad. Niewła?ciwe zachowanie mo?e skutkowa? czasowym lub nawet stałym zablokowaniem mo?liwo?ci edytowania . Osoba zablokowana na stałe jest wykluczona ze społeczno?ci.

Liczebno??

Liczba członkow społeczno?ci polskoj?zycznej Wikipedii jest zmienna: jedni przychodz?, inni odchodz?, a jeszcze inni czasowo zawieszaj? lub wznawiaj? bardziej lub mniej rozwini?t? działalno??. St?d nie da si? jednoznacznie powiedzie?, ile osob tworzy Wikipedi?.

  • 1987 osob zadeklarowało si? jako wikipedy?ci, lecz pewna cz??? z nich nie jest ju? aktywna; z kolei nie wszyscy faktycznie aktywni doł?czyli do tego grona.
  • 4503 u?ytkownikow (w tym botow i osob nieznaj?cych j?zyka polskiego) wykonało co najmniej jedn? edycj? w ci?gu ostatnich 30 dni. Nie jest to jednak miernik aktywno?ci.
  • Liczba osob, ktore maj? zało?one własne konta , wynosi 1?310?421 , ale s? to konta uniwersalne , tworzone automatycznie, nale??ce w pewnej cz??ci nie do polskich wikipedystow, a do członkow społeczno?ci innych projektow Wikimedia.

Szacuje si? na podstawie statystyk , ?e aktywnych wikipedystow ? tzn. takich, ktorzy obecnie wł?czaj? si? w ?ycie społeczno?ci ? jest ok. 500 , a w trwaj?cych tydzie? głosowaniach takich, jak przyznawanie uprawnie? czy wybory do Komitetu Arbitra?owego uczestniczy z reguły do 100 osob.

Kim s? wikipedy?ci

Liczba wikipedystow wg roku urodzenia
(uwzgl?dniono tylko osoby deklaruj?ce rok urodzenia , dane na luty 2020 )
W tym miejscu powinien znale?? si? wykres. Z przyczyn technicznych nie mo?e zosta? wy?wietlony. Wi?cej informacji

Członkiem społeczno?ci mo?na sta? si?, nie podaj?c obszernych i całkiem prawdziwych informacji o samym sobie (w przeciwie?stwie np. do Facebooka czy Google, Wikipedia nie wymaga podawania ?adnych informacji). Szczegołowe strony opisuj?ce wikipedystow, zebrane w pionowej belce nawigacyjnej na gorze po prawej, podaj? jedynie te informacje o tych wikipedystach, ktorzy postanowili co? o sobie napisa? na tamtych stronach. Od kilku lat obserwuje si? nisk? popularno?? tych stron, w zwi?zku z czym nie tylko s? fragmentaryczne, ale tak?e niezbyt aktualne.

W zwi?zku z merytokracj? i egalitarno?ci? wiek i do?wiadczenie zawodowe (naukowe) nie s? najwa?niejszymi czynnikami tworz?cymi grupy wewn?trz społeczno?ci. Grupy, w ktore organizuj? si? wikipedy?ci, ł?cz? ro?norodne hobby, zainteresowania, styl ?ycia, pogl?dy na Wikipedi?, pogl?dy społeczne i polityczne. Wikipedy?ci s? towarzyscy. Wykształcona przez nich kultura w du?ej mierze istnieje poza stronami Wikipedii, tak?e na Facebooku, a nawet w prywatnych domach (wikipedy?ci odwiedzaj? si? nawzajem, niektorzy nawet mieszkaj? razem).

O wszystkich wikipedystach (i wikimedianach) na ?wiecie mowi si?, ?e w?rod nich jest 1. za mało kobiet (10?15%) 2. za mało osob z krajow rozwijaj?cych si?. Je?li chodzi o rozkład płci, polskoj?zyczna społeczno?? wikipedystow ma standardow? dysproporcj? (10?15% kobiet). Co do pochodzenia etnicznego i miejsca zamieszkania, jeste?my niemal jednolici (tak jak wi?kszo?? osob mowi?cych po polsku mieszka w Polsce i czuje si? Polakami).

Subkultura

 Zobacz te? kategori?: Kultura wikipedystow .

Wikipedystow ł?cz? warto?ci (zob. ruch wolnej kultury ). Wraz ze wzrostem liczby wikipedystow zacz?to tworzy? strony integruj?ce wikipedystow, wykształcił si? charakterystyczny ?argon i subkultura b?d?ca awangard? web 2.0 . Wikipedy?ci sp?dzili wiele roboczogodzin nie tylko na pisaniu artykułow, ale tak?e tworzeniu czego? pełni?cego funkcj? ?pokoju socjalnego” ? zaplecza tylko dla wikipedystow ? m.in. koncepcji, ?artow, portretow psychologicznych.