Sport [ edytuj | edytuj kod ]

Wielki Szlem ( ang. Grand Slam ) oznacza w sporcie wygranie przez jednego zawodnika w krotkim czasie, zazwyczaj jednego roku kalendarzowego, najbardziej presti?owych zawodow w danej dyscyplinie. Okre?lenie, zaczerpni?te z terminologii bryd?owej jest zwi?zane przede wszystkim z baseballem i tenisem , ale ma te? swoj odpowiednik w golfie i rugby union . Komentatorzy sportowi mianem ?Wielkiego Szlema” okre?laj? potocznie tak?e złote medale igrzysk olimpijskich, mistrzostw ?wiata i mistrzostw kontynentu zdobyte w jednym cyklu olimpijskim.

Baseball [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Wielki szlem (baseball) .

W baseballu jest to homer ( home run ), podczas ktorego wszystkie trzy bazy s? zaj?te w momencie uderzenia . W efekcie dru?yna zdobywa cztery obiegi (cztery punkty), czyli maksymaln? liczb? punktow, jak? dany zespoł mo?e zdoby? w jednej zagrywce.

Curling [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Capital One Grand Slam of Curling .

Golf [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Kobiecy Wielki Szlem (golf) .

W golfie zdobycie Wielkiego Szlema oznacza wygranie czterech presti?owych turniejow. S? to rozgrywany w kwietniu Masters, w czerwcu US Open, w lipcu The Open Championship (tak?e pod nazw? British Open) oraz sierpniowy PGA Championship. W latach 30. XX wieku za cztery turnieje potrzebne do skompletowania Wielkiego Szlema uwa?ano US Open, British Open, US Amateur i British Amateur.

Jeszcze ?adnemu zawodnikowi nie udało si? osi?gn?? nowego klasycznego golfowego Wielkiego Szlema, jednak?e w 1930 Bobby Jones zdobył starego wielkiego szlema wygrywaj?c US Open Golf, British Open, US Amateur i British Amateur b?d?c jak dot?d jedynym w historii, ktory zdobył go w starej wersji. W latach 2000-2001 Amerykanin Tiger Woods wygrał po kolei cztery turnieje, ale nie w jednym roku kalendarzowym. Ze wzgl?du na trudno?? osi?gni?cia mowi si? wi?c tak?e o skompletowaniu Wielkiego Szlema w karierze, czyli zwyci?stwie we wszystkich wspomnianych czterech turniejach w dowolnych latach; to udało si? poza Woodsem czterem graczom ? Gene Sarazenowi , Benowi Hoganowi , Jackowi Nicklausowi i Gary'emu Playerowi . "Karierowego" Wielkiego Szlema ma rownie? w dorobku sze?? zawodniczek ? Pat Bradley , Juli Inkster , Annika Sorenstam , Louise Suggs , Karrie Webb i Mickey Wright .

Rugby union [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Wielki Szlem (rugby union) .

W rugby union zdobycie Wielkiego Szlema dla zespołow z połkuli połnocnej oznacza pokonanie wszystkich przeciwnikow w jednym sezonie podczas Pucharu Sze?ciu Narodow , dla dru?yn z połkuli południowej natomiast zwyci?stwo nad ka?d? z czterech reprezentacji z Wysp Brytyjskich ( Angli? , Irlandi? , Szkocj? i Wali? ) podczas jednego tournee po Europie.

Skoki narciarskie [ edytuj | edytuj kod ]

W skokach narciarskich ?Wielki Szlem” ma kilka znacze?:

? po pierwsze, mowi si? tak ogolnie o Turnieju Czterech Skoczni ^[1] ;

? po drugie, jest nim zwyci?stwo we wszystkich czterech konkursach podczas jednej edycji TCS ^[2] . Dokonali tego: Sven Hannawald ( 50. Turniej w sezonie 2001/2002 ), Kamil Stoch ( 66. Turniej w sezonie 2017/2018 ) i Ry?y? Kobayashi ( 67. Turniej w sezonie 2018/2019 ).

? po trzecie, to okre?lenie sukcesu zawodnika, ktory zdobył indywidualne złote medale na zimowych igrzyskach olimpijskich (dalej: ZIO) i mistrzostwach ?wiata (M?), a tak?e zwyci??ył w Turnieju Czterech Skoczni (TCS) i klasyfikacji generalnej Pucharu ?wiata (P?) ^[3] . S? opinie, ?e w skład najwa?niejszych imprez powinny wchodzi? tak?e mistrzostwa ?wiata w lotach (M?wL), jako pi?ta cz??? Wielkiego Szlema ^{[4] [5]} . Jak dot?d jedynie Matti Nykanen zgromadził wszystkie pi?? najwa?niejszych trofeow w skokach. Dziewi?ciu innych skoczkow wygrało po cztery zawody ^[6] .

Zwyci?zcy minimum 4 z 5 najwa?niejszych zawodow w skokach narciarskich

Zawodnicy (alfabetycznie)	ZIO (od 1924)	M? (od 1925)	TCS (od 1953)	M?wL (od 1972)	P? (od 1980)
Simon Ammann	1. miejsce	1. miejsce	2. miejsce	1. miejsce	1. miejsce
Hans-Georg Aschenbach	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	Brak [a]
Espen Bredesen	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	2. miejsce	1. miejsce
Kazuyoshi Funaki	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	2. miejsce
Stefan Kraft	10. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce
Thomas Morgenstern	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	3. miejsce	1. miejsce
Matti Nykanen	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce
Gregor Schlierenzauer	3. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce
Kamil Stoch	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	2. miejsce	1. miejsce
Jens Weißflog	1. miejsce	1. miejsce	1. miejsce	2. miejsce	1. miejsce

W skokach narciarskich kobiet nie ma Turnieju Czterech Skoczni i mistrzostw ?wiata w lotach. Najwa?niejszymi trofeami s? złote medale ZIO i M? oraz zwyci?stwo w klasyfikacji generalnej P?. Maren Lundby jest jedyn? zawodniczk?, ktora zdobyła wszystkie wymienione trofea ^[7] .

Tenis [ edytuj | edytuj kod ]

  Osobny artykuł: Wielki Szlem (tenis) .

W tenisie zdobycie Wielkiego Szlema to zwyci?stwa odniesione przez zawodnika lub zawodniczk? w jednym roku kalendarzowym w czterech najwa?niejszych mi?dzynarodowych mistrzostwach: Australii ( Australian Open ), Francji ( French Open ), Wielkiej Brytanii ( Wimbledon ) i Stanow Zjednoczonych ( US Open ).

Dotychczasowi zdobywcy Wielkiego Szlema:

• Don Budge (1938)
• Maureen Connolly (1953)
• Rod Laver (1962 oraz 1969)
• Margaret Smith Court (1970)
• Steffi Graf (1988)

Tenisowy Wielki Szlem jest wyczynem niezwykle rzadkim, ze wzgl?du na post?puj?c? wspołcze?nie specjalizacj? graczy na poszczegolnych nawierzchniach. Niekiedy jako zdobywcow Wielkiego Szlema wymienia si? rownie? graczy, ktorzy wygrywali cztery (lub wi?cej) najbardziej presti?owych imprez po kolei, ale nie w jednym roku kalendarzowym. Osi?gn?li to wspołcze?nie, Martina Navratilova , Serena Williams oraz Steffi Graf (niezale?nie od "klasycznego" Wielkiego Szlema w 1988). Navratilova, w parze z Pam Shriver , uzyskała rownie? Wielkiego Szlema w grze podwojnej.

Inne [ edytuj | edytuj kod ]

• Grand Slam Championship , osi?gni?cie w profesjonalnym wrestlingu ;
• Wielki Szlem Komandosa, cykl pi?ciu wojskowych imprez biegowychː ?wier?maratonu, połmaratonu, maratonu, Biegu o No? Komandosa (10 km) i Setki Komandosa (100 km), organizowany od 2019 roku ^[8] .

Mianem Wielkiego Szlema okre?la si? ponadto m.in.:

• wygrane we wszystkich o?miu turniejach rankingowych w snookerze w ci?gu roku;
• wygranie kolarskich wy?cigow zaliczanych do wielkich tourow: Giro d’Italia , Tour de France oraz Vuelta a Espana a tak?e mistrzostw ?wiata w jednym sezonie;
• odniesienie zwyci?stwa, pole position, najszybszego okr??enia oraz obj?cia prowadzenia w wy?cigu od startu do mety (wszystkie okr??enia) podczas Grand Prix Formuły 1 .

Inne znaczenia [ edytuj | edytuj kod ]

• Grand Slam ? bomba burz?ca zbudowana przez Brytyjczykow pod koniec 1944 roku.

Uwagi [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]