Widzialny
(
obserwowalny
)
Wszech?wiat
? obszar
Wszech?wiata
, wraz ze znajduj?c? si? w nim materi?, ktory jest mo?liwy do zaobserwowania z
Ziemi
w chwili obecnej. Widzialny Wszech?wiat jest ograniczony z uwagi na fakt, i? ?wiatło lub inne sygnały s? w stanie dotrze? do ziemskiego obserwatora z okresu nie wcze?niejszego od pocz?tku
Wielkiego Wybuchu
.
Przyjmuj?c
jednorodno?? i izotropowo??
Wszech?wiata, jego widzialny obszar mo?na okre?li? jako
sfer?
, w ktorej ?rodku znajduje si? obserwator. Prowadzi to do wniosku, ?e ka?de poło?enie we Wszech?wiecie posiada własny Widzialny Wszech?wiat.
Wizualizacja 92 miliardow lat ?wietlnych ? trojwymiarowy Widzialny Wszech?wiat. Kropki reprezentuj? skupiska supergromad, Supergromada w Pannie (zawieraj?ca Drog? Mleczn?) znajduje si? w centrum, ale jest za mała, aby by? widoczn? w tej skali.
Wspołrz?dne wspołporuszaj?ce si?
z Ziemi do granic widocznego Wszech?wiata wynosz? około 14 miliardow
parsekow
(4,6 ×10
10
lat ?wietlnych
) w ka?dym kierunku, co daje ?rednic? obserwowalnego Wszech?wiata rown? około
92 miliardy lat ?wietlnych
, czyli 8,8 ×10
26
metrow
[1]
(880
jottametrow
). Nale?y zwroci? uwag?, ?e powy?sze wielko?ci okre?laj? maksymaln? odległo??, dla jakiej zdarzenia mog? by? obserwowane
w chwili obecnej
, czyli jednocze?nie wyznaczaj? granice
horyzontu cz?stek
, wewn?trz ktorego cz?stki s? w kontakcie przyczynowo-skutkowym
[2]
.
Szacuje si?, ?e widzialny Wszech?wiat zawiera 300 tryliardow
gwiazd
(3 ×10
23
)
[3]
składaj?cych si? na 350 miliardow du?ych
galaktyk
oraz 3,5 biliona
galaktyk karłowatych
. Te wszystkie galaktyki tworz? 25 miliardow
grup galaktyk
zawartych w 10 milionach
supergromad galaktyk
[4]
.
Paul Dirac
zauwa?ył zale?no?ci, zwi?zane z
rz?dem wielko?ci
10
39
, ktory pojawia si? dla stosunkow pewnych
wielko?ci fizycznych
[5]
:
- rz?d wielko?ci stosunku nat??enia
pola elektrycznego
do
grawitacyjnego
(na przykład w oddziaływaniu mi?dzy
elektronem
i
protonem
) si?ga 10
39
- rz?d wielko?ci stosunku promienia obserwowalnego Wszech?wiata do promienia protonu wynosi 10
39
- rz?d wielko?ci liczby
atomow
w obserwowalnym Wszech?wiecie jest rowny około 10
(2×39)
Z
prawa Hubble’a
wynika, ?e pr?dko?? ucieczki galaktyk
jest proporcjonalna do odległo?ci mi?dzy nimi
a stał? proporcjonalno?ci jest stała Hubble’a
![{\displaystyle v=H_{0}r}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/647a7c72b9dc57daabd704ccec53074e7c0dd606)
Poniewa? dla widzialnego Wszech?wiata
nie mo?e przekroczy?
pr?dko?ci ?wiatła
w pro?ni
st?d ze wzoru:
![{\displaystyle r=c/H_{0}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d8c2d035493fd8117994eea178bc8012306dbb63)
otrzymuje si? warto??
rown? ok. 1,3 ×10
10
lat ?wietlnych
, co jest najwi?ksz? wyst?puj?c? w obserwowalnym Wszech?wiecie odległo?ci? dwoch punktow
[6]
. Odnosz?c to do sfery, wielko?? ta okre?la odległo?? obserwatora od jego
antypody
.
- ↑
Charles H. Lineweaver, Tamara M. Davis.
Misconceptions about the Big Bang
. ?Scientific American”, s. 36?45, marzec 2005.
(
ang.
)
.
- ↑
Krzysztof Bolejko.
Wewn?trz horyzontu
. ?
Urania
”. 6/2009. [zarchiwizowane z
adresu
].
brak numeru strony
- ↑
Dan
D.
Vergano
Dan
D.
,
Universe holds billions more stars than previously thought - USATODAY.com
[online], usatoday30.usatoday.com, stycze? 2010
[dost?p 2016-08-28]
.
- ↑
Richard Powell:
Wszech?wiat w odległo?ci 14 miliardow lat ?wietlnych
. Atlas Wszech?wiata, 2000-08-01. [dost?p 2012-03-18]. [zarchiwizowane z
tego adresu
(2012-05-11)].
(
pol.
)
.
- ↑
Michał Heller
:
Pocz?tek jest wsz?dzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszech?wiata
.
Proszy?ski i S-ka
, 2002.
Brak numerow stron w ksi??ce
- ↑
Jerzy Michał Massalski:
Cz?stki, plazma, Wszech?wiat
. Krakow: Wydawnictwo AGH, 1991, s. 362.
ISBN
0239-6114
.
Lokalizacja Ziemi we Wszech?wiecie
- ka?dy kolejny element na li?cie jest elementem wi?kszym od poprzedniego