Westland Helicopters ? brytyjska wytwornia lotnicza specjalizuj?ca si? w budowie ?migłowcow. Firma powstała w 1961 roku w wyniku poł?czenia si? Westland Aircraft z innymi brytyjskimi przedsi?biorstwami bran?y lotniczej: Saunders-Roe , Fairey oraz działem społki Bristol Aeroplane Company , zajmuj?cym si? ?migłowcami. W 2001 roku do społki z włosk? Agust? brytyjski producent utworzył now? firm? AgustaWestland .

Historia [ edytuj | edytuj kod ]

Geneza [ edytuj | edytuj kod ]

4 kwietnia 1957 roku Duncan Sandys , minister obrony w rz?dzie Harolda Macmillana ogłosił biał? ksi?g? ( Defence White Paper ), raport, w ktorym nakre?lił przyszło?? brytyjskiego lotnictwa bojowego. Prognozuj?c, i? to pociski rakietowe b?d? dominuj?c? broni? na polu walki a w zwi?zku z tym klasyczne samoloty bojowe strac? swoj? racj? bytu. Konsekwencje raportu był dla brytyjskiego przemysłu lotniczego katastrofalne, wstrzymano finansowanie wielu projektow. Jedn? z konsekwencji raportu była konsolidacja przedsi?biorstw produkuj?cych ?migłowce (lub działow zajmuj?cych si? ich projektowaniem i produkcj?) pod jednym szyldem, Westlanda. W ten sposob Westland Aircraft przekształcił si? w Westland Helicopters.

Produkcja [ edytuj | edytuj kod ]

Wraz z wytworni? Fairey, pod skrzydła Westlanda wrocił samolot, ktorym był Fairey Gannet . Du?o wi?ksze nadzieje wi?zano jednak z programem wirolotu Fairey Rotodyne . Bristol Aeroplane Company wniosł do społki ?migłowiec Bristol Belvedere a Saunders-Roe program Saro P.531 , ktorego efektem były udane ?migłowce Westland Wasp i Westland Scout . W połowie lat 60. XX wieku firma rozpocz?ła monta? kolejnego licencyjnego ?migłowca, maszyny Bell H-13 Sioux . Jednak aby naby? prawa do jego budowy, Westland musiał naby? je od włoskiej Agusty, spowodowane to było tym, ?e wcze?niejsze umowy licencyjne z firm? Sikorsky Aircraft Corporation zawierały klauzule o zakazie produkcji innych ameryka?skich ?migłowcow ni? tylko konstrukcji Sikorsky. W 1965 roku rz?dy Wielkiej Brytanii i Francji podpisały porozumienie, na mocy ktorego rozpocz?ły wspołprac? w opracowywaniu i budowie ?migłowcow bojowych. W efekcie owego porozumienia, ktore ze strony Francji realizowała firma Sud Aviation a brytyjskiej Westland zaprojektowano i zbudowano ?migłowce Aerospatiale Gazelle , Aerospatiale Puma i sztandarowy produkt Westlanda, ?migłowiec Westland Lynx , produkowany rownie? na licencji we Francji. Pod koniec lat 60. wytwornia podj?ła licencyjn? produkcj? kolejnego ?migłowca zza Atlantyku, ktorym był Sikorsky SH-3 Sea King . W nowej maszynie dokonano wielu modyfikacji i znana jest pod nazw? Westland Sea King . Pod koniec lat 70. ubiegłego wieku wytwornia zainteresowała si? ?migłowcami bezzałogowymi. Niestety konstrukcje Westland WG.25 Mote, Westland Wisp czy Westland Wideye pozostały jedynie na etapie egzemplarzy prototypowych. W czerwcu 1980 roku Westland Helicopters nawi?zał wspołprac? z Agust? tworz?c European Helicopter Industries, społk? maj?c? na celu zbudowanie nast?pcy ?migłowca Sea King. Lata 80. to rownie? narastaj?cy kryzys w firmie, problemy z kooperantami, nieprzystaj?ce do nowych wyzwa? zarz?dzanie, fiasko programow modernizacji Lynxa przeło?yło si? na spadek zamowie? i produkcji wytworni. Najlepszym przykładem tego, i? w firmie ?le si? działo był ?migłowiec Westland WS-70 Black Hawk maj?cy by? licencyjn? wersj? Sikorsky UH-60 Black Hawk , ktory wybudowano z dostarczonych przez ameryka?sk? wytworni? cz??ci. Tak jak do tej pory wspołpraca pomi?dzy obiema wytworniami układała si? bardzo dobrze, tak WS-70 pozostał na etapie jednego egzemplarza. Zamkni?cie nierentownych zakładow i drako?ska restrukturyzacja firmy uratowała Westland Helicopters przed bankructwem. Wspołpraca z Agust? zaowocowała udanym ?migłowcem AgustaWestland AW101 , ktory do swojego pierwszego lotu wzbił si? w 1987 roku. W 1994 roku Westland Helicopters wszedł w skład grupy kapitałowej GKN . Po I wojnie w Zatoce Perskiej stało si? jasne, ?e ?migłowce Lynx nigdy nie stan? si? "rasowymi" ?migłowcami szturmowymi. Brytyjskie Ministerstwo Obrony ogłosiło przetarg na ?migowiec bojowy dla Army Air Corps . Przetarg wygrał Westland ze swoj? wersj? ameryka?skiego Apache , WAH-64D . W nowe tysi?clecie Westland Helicopters wszedł ju? pod now? nazw?, w 2001 roku poł?czył si? z włosk? Agust?, tworz?c wiod?c? na kontynencie europejskim firm? produkuj?c? ?migłowce, AgustaWestland ^[1] .

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Miłosz Rusiecki, AgustaWestland-linia brytyjska , "Lotnictwo", nr 4 (2007), s. 18-24, ISSN 1732-5323.