?Wawer”
,
Organizacja Małego Sabota?u ?Wawer”
?
konspiracyjna
organizacja młodzie?owa oparta przede wszystkim o konspiracyjne struktury
Szarych Szeregow
, zało?ona przez
Aleksandra Kami?skiego
na pocz?tku 1940 w
Warszawie
, podporz?dkowana Komendzie Głownej
Zwi?zku Walki Zbrojnej
. Stawiała sobie za cel prowadzenie propagandy antyhitlerowskiej i zwalczanie propagandy niemieckiej, stosowała głownie techniki
małego sabota?u
.
Nazw? przyj?ła od miejsca
zbrodni
dokonanej przez Niemcow w nocy z 26/27 grudnia 1939 na 107 Polakach w podwarszawskim
Wawrze
.
Członkowie Wawra na wzor
przyrzeczenia harcerskiego
składali przyrzeczenie wawerskie.
W 1941 r. poł?czyła si? z konspiracyjn? organizacj? młodzie?ow? ?
Palmiry
” dowodzon? przez
Kazimierza Gorzkowskiego
o podobnym profilu zada?. Po poł?czeniu przyj?to wspoln? nazw? ?Wawer-Palmiry”. Wawer liczył ok. 500 członkow, z czego blisko połow? stanowili
harcerze
z Szarych Szeregow. Struktura organizacyjna ?Wawra” opierała si? ? podobnie jak w Szarych Szeregach ? o podział
dzielnicowy
.
Organizacja prowadziła akcj?
propagandow?
, polegaj?c? m.in. na umieszczaniu antyniemieckich napisow
[1]
, polskich symboli narodowych,
znaku Polski Walcz?cej
, kolportowaniu ulotek
[1]
, malowaniu liter
V
(
ang.
Victory
), zrywaniu niemieckich plakatow i flag, niszczeniu gablot z fotografiami umundurowanych Niemcow
[2]
, usuwaniu symboli hitlerowskich i gazowaniu kin (dochod z biletow zasilał bud?et Wydziału Propagandy Generalnego Gubernatorstwa).
Podejmowano tak?e liczne akcje maj?ce na celu n?kanie ludno?ci niemieckiej i
volksdeutschow
. Tym ostatnim wysyłano ro?nego typu spreparowane wezwania urz?dowe, nakazuj?ce im danego dnia stawienie si? w okre?lonym miejscu z metalowymi naczyniami, ktore jako cenny surowiec wspomog? niemiecki przemysł zbrojeniowy.
Organizacja prowadziła te? akcje przemianowywania ulic ? wieszano tabliczki z nowymi, antyniemieckimi nazwami, m.in.
Aleje Jerozolimskie
przemianowano na Aleje gen.
Władysława Sikorskiego
, ul. Wspoln? ? na ulic? Polski Podziemnej, al. Zielenieck? ? na al.
Winstona Churchilla
,
rondo Waszyngtona
? na pl.
Roosevelta
.
Za namalowanie rekordowej liczby znakow Polski Walcz?cej
Tadeusz Zawadzki
?Zo?ka” otrzymał honorowy pseudonim ?Kotwicki”, natomiast
Aleksy Dawidowski
za zdj?cie niemieckiej tablicy z pomnika
Mikołaja Kopernika
stoj?cego na Krakowskim Przedmie?ciu ? pseudonim ?Kopernicki”.
Do gło?nych akcji Wawra nale?ało wydrukowanie i rozprowadzenie ?Dodatku Nadzwyczajnego” do wydawanego przez władze okupacyjne ?
Nowego Kuriera Warszawskiego
”. Konspiracyjny
dodatek
zawierał aktualne wiadomo?ci z walk
Wojska Polskiego
na Zachodzie. Dwukrotnie (27 czerwca 1942 i 27 czerwca 1943) cz??? nakładu ?szmatławca” została ostemplowana ?yczeniami imieninowymi dla
Prezydenta RP
Władysława Raczkiewicza
i
Naczelnego Wodza
Władysława Sikorskiego
, a raz ? 15 sierpnia 1943 ? piecz?ci? z tekstem ?Niech ?yj? Polskie Siły Zbrojne”
[3]
.
Wydawał pisma: ?Brzask”, ?Wzlot”.
- ↑
a
b
Władysław Bartoszewski
, Bogdan Brzezi?ski, Leszek Moczulski:
Kronika wydarze? w Warszawie 1939?1949
. Warszawa: Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 50.
- ↑
Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzezi?ski, Leszek Moczulski:
Kronika wydarze? w Warszawie 1939?1949
. Warszawa: Pa?stwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 44.
- ↑
Czesław Michalski:
Wojna warszawsko-niemiecka
. Warszawa: Czytelnik, 1971, s. 263?275.