Walki o Wilhelmshaven

II wojna ?wiatowa , front zachodni , inwazja aliantow zachodnich na Niemcy
Flagi Polski i Wielkiej Brytanii na ratuszu w Wilhelmshaven , maj 1945 roku
Czas	24 kwietnia ? 5 maja 1945
Miejsce	Wilhelmshaven
Terytorium	III Rzesza
Przyczyna	ofensywa aliantow na froncie zachodnim
Wynik	zwyci?stwo Polakow
Strony konfliktu
III Rzesza   Polska
Dowodcy
n/n Stanisław Maczek
Straty
kapitulacja garnizonu i bazy morskiej 37 oficerow, 567 podoficerow i ?ołnierzy
Poło?enie na mapie Rzeszy Niemieckiej miejsce bitwy
53°31′N   8°08′E / 53,516667   8,133333

Walki o Wilhelmshaven ? bitwa stoczona pomi?dzy siłami polskiej 1 Dywizji Pancernej a garnizonem niemieckim w dniach 24 kwietnia?5 maja 1945 roku w czasie walk w niemieckim mie?cie Wilhelmshaven pod koniec II wojny ?wiatowej .

Tło sytuacyjne [ edytuj | edytuj kod ]

1 Dywizja Pancerna generała Stanisława Maczka walczyła w Niemczech nad zatok? Jadebusen od drugiej połowy kwietnia do pocz?tku maja 1945 ^[1] .

6 kwietnia Dywizja weszła w skład II Korpusu Kanadyjskiego walcz?cego na połnocnym brzegu Renu ^[1] . 8 kwietnia ruszyła ostatnia ofensywa aliantow na froncie zachodnim . 1 Dywizja Pancerna przekroczyła granic? niemieck? pod Goch i uderzyła w kierunku Kanału Nadbrze?nego . Nie udało si? sforsowa? kanału z marszu i dopiero po silnym wsparciu lotniczym i artyleryjskim dokonano przełamania obrony niemieckiej. 2 Pułk Pancerny oswobodził Stalag VI C koło Oberlangen w ktorym przetrzymywano kobiety-?ołnierzy Armii Krajowej umieszczone tam po upadku powstania warszawskiego . Oboz liczył 1745 osob w tym 9 niemowl?t. Podpułkownik Stanisław Koszutski powiedział wtedy:

Plany i przygotowania [ edytuj | edytuj kod ]

Nast?pnym zadaniem dywizji był atak na niemieck? baz? morsk? w Wilhelmshaven . 9 kwietnia Dywizja osi?gn?ła rejon ze?rodkowania po 18 godzinnym marszu i przebyciu 250 kilometrow. Wzmocniona została batalionem spadochroniarzy belgijskich i miała działa? na kierunku Emden ^[1] . Bezpo?rednio do ataku na Wilhelmshaven skierowano 4 Kanadyjsk? Dywizj? Pancern? (prawy s?siad Polakow). Siły atakuj?ce składały si? z trzech kolumn: 2 Kanadyjskiej Dywizji Piechoty (lewy s?siad Polakow), 1 Polskiej Dywizji Pancernej i 4 Kanadyjskiej Dywizji Pancernej. Natarcie przebiegało w bardzo trudnym terenie Niziny Fryzyjskiej z licznymi depresjami, kanałami, rzekami i zalewami.

4 Kanadyjska Dywizja Pancerna i 2 Kanadyjska Dywizja Piechoty otwierały drog? do Groningen . Generał Maczek wysłał dwa oddziały wydzielone, ktore przej?ły i zabezpieczyły zaj?te przez Kanadyjczykow Goor i Coevorden . 14 kwietnia 1 Dywizja Pancerna zaj?ła pozycje po obu stronach granicy holendersko-niemieckiej . 10 Brygada Kawalerii Pancernej miała sforsowa? Kanał Nadbrze?ny, a 3 Brygada Strzelcow naciera? po stronie holenderskiej z zadaniem zepchni?cia Niemcow do morza za Winschoten . Po pi?ciu dniach walk 10 Brygada Kawalerii Pancernej stanowi?ca prawe skrzydło z 1 Dywizj? Pancern?, sforsowała kanał ^[1] . W ci?gu nast?pnych dziesi?ciu dni 1 Dywizja Pancerna oczyszczała z nieprzyjaciela bagnisty i poci?ty licznymi kanałami teren na południe od rzeki Ledy . W tym czasie zadanie dywizji zostało zmienione. Kierunek na Emden przekazano oddziałom kanadyjskim natomiast oddziały 1 Dywizji Pancernej otrzymały zadanie działania na kierunku Wilhelmshaven. 1 maja oba ugrupowania dywizji (10 Brygada Kawalerii Pancernej i 3 Brygada Strzelcow), działaj?ce do maja dotychczas na oddzielnych kierunkach, poł?czyły si? ^[1] .

Bitwa [ edytuj | edytuj kod ]

4 maja czołowe oddziały dywizji podeszły pod zewn?trzne forty twierdzy Wilhelmshaven ^[3] . Tego dnia usiłowały przełama? bez wsparcia artylerii zewn?trzny pier?cie? umocnie? w rejonie na połnocny wschod od Halsbek ? proba ta nie powiodła si?. W tym czasie zgrupowanie 3 Brygady Strzelcow otworzyło sobie drog? z Apen do Westerstede . O godzinie 22:15 dywizja otrzymała rozkaz wstrzymania natarcia i nast?pnego dnia o godzinie 8:00 przerwania ognia, gdy? w pasie działania brytyjsko - kanadyjskiej 21 Grupy Armii wojska niemieckie skapitulowały ^[1] .

5 maja około godziny osmej artyleria dywizyjna przerwała ogie?. Niemcy wycofali si? na lini? Kanału Ems-Jade . 5 maja pułkownik dyplomowany Antoni Grudzi?ski przyj?ł kapitulacj? dowodztwa twierdzy, bazy Kriegsmarine , floty ?Ostfriesland”, 10 Dywizji Piechoty i o?miu pułkow piechoty i artylerii. 6 maja oddziały 1 Dywizji Pancernej obsadziły rejon Wilhelmshaven, Jever , Neuenburg , Zetel i inne miejscowo?ci, ko?cz?c swoj szlak bojowy. 1 Dywizja rozpocz?ła okupowanie miasta i portu, zawieszaj?c nad nim polskie flagi .

Nast?pstwa [ edytuj | edytuj kod ]

Straty polskie w rejonie Wilhelmshaven: 37 oficerow, 567 podoficerow i ?ołnierzy. W porcie poddało si?: dowodztwo niemieckiej 10 Dywizji Piechoty, dowodztwa o?miu pułkow piechoty i artylerii, 2 admirałow Weiher i Zieb, generał Gericke, 1900 oficerow, 32 tysi?ce podoficerow i szeregowcow ^[3] . Zdobyto niemiecki kr??ownik ?Koln” , okr?t dowodzenia ?Nyassa”, 18 okr?tow podwodnych, 205 mniejszych okr?tow, 94 działa forteczne, 159 dział polowych, 560 ckm-ow, 370 lkm-ow, 40 tysi?cy karabinow, 280 tysi?cy pociskow artyleryjskich, 64 miliony sztuk amunicji do broni r?cznej, 23 tysi?ce granatow r?cznych, liczne składy min i torped oraz zmagazynowane zapasy ?ywno?ci wystarczaj?ce dla 50 tysi?cy ?ołnierzy na trzy miesi?ce.

Pami?? [ edytuj | edytuj kod ]

Walki o Wilhelmshaven zostały upami?tnione na jednej z tablic na Grobie Nieznanego ?ołnierza w Warszawie napisem po 1990 ?WILHELMSHAVEN 24 IV ? 5 V 1945”.

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• Jozef Urbanowicz [red.] : Mała encyklopedia wojskowa. Tom 3 . Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 470.
• Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny ?wiatowej . Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975, s. 639?640.
• Evan McGilvray: Marsz Czarnych Diabłow. Odyseja 1. Dywizji Pancernej generała Maczka . Pozna?: REBIS, 2006, s. 224?225. ISBN  83-7301-893-X .
• Nowa Technika Wojskowa (Droga do Wilhelmshaven) Numer specjalny 4.