Wacław Ko?ma Damian Rolicz-Lieder
(ur.
27 wrze?nia
1866
w
Warszawie
, zm.
25 kwietnia
1912
tam?e) ? polski
poeta
ko?ca
XIX wieku
, prekursor
Młodej Polski
. Kojarzony z pocz?tkami polskiego
symbolizmu
. Bliski przyjaciel i tłumacz niemieckiego poety
Stefana Georgego
.
Wacław Lieder urodził si? w Warszawie, w rodzinie o warmi?skich korzeniach. Wzrastał w domu o literackich tradycjach. Jego ojciec, Jan Lieder, był urz?dnikiem bankowym i wła?cicielem kamienicy, miał te? za sob? proby literackie; piecz?tował si? po 1896 roku
herbem Rola
, sk?d przyszły przydomek poety. W 1883 roku Wacław Lieder usuni?ty został z rosyjskiego gimnazjum z powodu konfliktu z nauczycielem; opisał po?niej to zdarzenie w wierszu
Szkoła
(
Poezje II
). Kontynuował nauk? w Krakowie, a w ko?cu zapisał si? na Wydział Prawa na
Uniwersytecie Jagiello?skim
. Studiował tam rownie? m.in. gramatyk? j?zyka arabskiego ? ktorego nauk? podj?ł na nowo podczas czteroletniego pobytu w Pary?u na Ecole Nationale des Langues Orientales Vivantes oraz na
Uniwersytecie Wiede?skim
. Do Warszawy powrocił ostatecznie w 1897 roku.
W roku 1888 przygotowywał swoj pierwszy tom poetycki, zatytułowany
Poezje I
. Udało mu si? go wydrukowa? rok po?niej w presti?owej krakowskiej drukarni
Wacława Anczyca
. Po 15 miesi?cach sprzedało si? zaledwie 12 egzemplarzy ksi??ki, na co wpływ miały bardzo niskie zainteresowanie publiczno?ci poezj? w tamtym czasie i rosyjska cenzura, ktora nie dopu?ciła tomu do rozpowszechniania w zaborze rosyjskim. W 1890 poeta rozesłał wi?c do czasopism broszur?
Z ksi?gi lirycznej
, zawieraj?c? kilka nowych utworow i zach?t? do prenumeraty drugiego tomu poezji. Broszura spotkała si? z negatywnymi recenzjami; zainteresowanie poezj? Liedera zdradzili jedynie
Antoni Lange
,
Jan Kasprowicz
oraz
Zenon Przesmycki
.
Zniech?cony recepcj? swojej tworczo?ci Lieder postanowił wydawa? swoje kolejne tomy poetyckie w bardzo niskich nakładach (od 50 do nawet 20 egzemplarzy) z zakazem przedrukow oraz omowie? w prasie. W ten sposob wydrukował (z miejscem druku fałszywie oznaczonym jako Pary? ? wszystkie jego tomy były nadal drukowane przez Anczyca)
Poezje II
,
Wiersze III
,
Moja Muza. Wierszow ci?g czwarty
oraz
Wiersze V
. W 1897 roku, po powrocie do kraju, zrezygnował z tej praktyki i przedrukował niektore z tych niskonakładowych wyda? w tomie
Wierszow ksi?gi pierwsze, drugie i trzecie powtore wydane
(1898). Mimo tym razem przychylnych recenzji w swoich dwoch ostatnich tomikach powrocił do drukowania swoich wierszy w niskich nakładach, cho? tym razem ju? bez zakazu omowie? w prasie.
Maria Podraza-Kwiatkowska nazwała Liedera jednym z najoryginalniejszych poetow Młodej Polski
[1]
. Osobno?? i ekscentryczno?? jego poezji polega według badaczki na nawi?zaniach nie tylko do
Juliusza Słowackiego
czy
Charles’a Baudelaire’a
, poetow popularnych w drugiej połowie XIX wieku, ale rownie? poezji staropolskiej, zwłaszcza
Jana Kochanowskiego
.
Z powodu niskonakładowych wyda? swoich poezji Rolicz-Lieder nie był wła?ciwie znany poetom Młodej Polski i nie wywarł na nich ?adnego wpływu. Uczestniczył jednak w ?yciu europejskiego ?rodowiska literackiego ko?ca XIX wieku. Przyja?nił si? ze
Stefanem Georgem
, ktorego utwory tłumaczył na j?zyk polski, i dzi?ki ktorego przekładom swoich poezji stał si? znany m.in. w Niemczech. W jednym ze swych utworow deklarował:
W?rod ci?głych burz, przeciwie?stw kul
Gra bardon moj eolski:
Jam Bogow syn, serc ludzkich Krol,
Poeta młodej Polski!
Rolicz-Lieder zajmował si? nie tylko poezj?, ale i j?zykoznawstwem. Opublikował kilka rozpraw naukowych (m.in.
Krakof i Olof dwaj bajeczni władcy Wawelu. Dociekanie archeologiczno-filologiczne
, Warszawa 1910), ktore nie zostały jednak dobrze odebrane przez owczesne ?rodowisko akademickie. Zainteresowania lingwistyczne Rolicz-Liedera miały rownie? wpływ na jego utwory poetyckie, do ktorych j?zykowe inspiracje niejednokrotnie czerpał ze
Słownika
Samuela Bogumiła Lindego
.
Został pochowany na
cmentarzu Pow?zkowskim
(kwatera 7-3-10/11)
[2]
.
Dwa ostatnie tomy były ju? tylko przedrukami dawniejszych wierszy, w wi?kszo?ci niedrukowanych wcze?niej. Ponadto Rolicz-Lieder opublikował w
1895 roku
ksi??k?
Abu Sajid Fadlullah ben Abulchajr i tego? czterowiersze
, przekłady poety perskiego z X wieku
[3]
.
- Poezje wybrane
, oprac. Maria Podraza-Kwiatkowska, Krakow 2003
- Maria Podraza-Kwiatkowska,
Wacław Rolicz-Lieder
, Warszawa 1966