Wacław Tytus Komarnicki
(ur.
29 lipca
1891
w
Warszawie
[1]
, zm.
19 marca
1954
w
Londynie
) ? polski prawnik, działacz polityczny,
minister sprawiedliwo?ci
w
Rz?dzie RP na uchod?stwie
, profesor
Uniwersytetu Stefana Batorego
, członek
Polskiej Akademii Umiej?tno?ci
,
poseł
na
Sejm
II i III kadencji w
II RP
z ramienia
Zwi?zku Ludowo-Narodowego
oraz
Stronnictwa Narodowego
[2]
, członek
Komitetu dla Spraw Kraju
w
1943
roku
[3]
.
Ucz?szczał do
Gimnazjum Wojciecha Gorskiego w Warszawie
, w latach 1909?1914 studiował prawo i filozofi? na
Uniwersytecie Lwowskim
i uniwersytecie w
Dorpacie
. Po studiach pracował jako nauczyciel historii na pensji
J. Sikorskiej
w Warszawie. Od 1917 działał w Lidze Pa?stwowo?ci Polskiej (członek Zarz?du) oraz Zwi?zku Odbudowy Pa?stwa Polskiego (sekretarz), w latach 1918-1921 był radc? prawnym w Ministerstwie Spraw Wewn?trznych. Obronił w tym czasie doktorat praw na
Uniwersytecie Jagiello?skim
(1920). Brał udział w
wojnie polsko-bolszewickiej
oraz w
negocjacjach rozjemczych
w
Baranowiczach
.
Od 1921 był profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Prawa Pa?stwowego i Nauki o Pa?stwie Uniwersytetu Stefana Batorego, od 1923 profesorem zwyczajnym. W latach 1924?1927 pełnił funkcj? dziekana Wydziału Prawa. Kurator i filister honoris causa Polskiej Akademickiej Korporacji
Polesia
. Prowadził ponadto wykłady z prawa politycznego w
Szkole Nauk Politycznych w Warszawie
(1929?1939). Pełnił mandat poselski z ramienia
Stronnictwa Narodowego
(1928?1935); w
Sejmie
zajmował si? głownie problematyk? konstytucyjn? i o?wiatow?; krytycznie odnosił si? do
konstytucji kwietniowej
[4]
. Prowadził rownie? działalno?? samorz?dow?, w latach 1927?1939 był członkiem Koła Chrze?cija?sko-Narodowego w Radzie Miasta Wilna, a 1934?1939 wchodził w skład Rady Naczelnej
Zwi?zku Miast Polskich
.
Po wybuchu
II wojny ?wiatowej
i
agresji ZSRR na Polsk?
przebywał w
sowieckim obozie dla je?cow wojennych
w
obozu jenieckiego NKWD
w
Griazowcu
koło
Wołogdy
. Po
ataku III Rzeszy na ZSRR
i zawarciu
układu polsko-sowieckiego
uwolniony, wyjechał do
Wielkiej Brytanii
, gdzie kontynuował prac? na
University of St Andrews
(wykładał tam ju? od 1924). W 1942 obj?ł tek? ministra sprawiedliwo?ci w
rz?dzie Władysława Sikorskiego
, wbrew stanowisku władz Stronnictwa Narodowego na emigracji; wywołało to konflikt w partii i powstanie grupy opozycyjnej z
Marianem Seyd?
na czele. W 1942 wykluczony ze Stronnictwa Narodowego przez
Tadeusza Bieleckiego
[5]
. Komarnicki był ministrem do czasu dymisji
rz?du Stanisława Mikołajczyka
w listopadzie 1944, po?niej wycofał si? z ?ycia politycznego. Od 1945 wykładał prawo pa?stwowe i prawo mi?dzynarodowe publiczne na
Uniwersytecie w Oksfordzie
(kierował
Katedr?
Prawa Pa?stwowego
Polskiego Wydziału Prawa
) i polskiej
Szkole Nauk Politycznych i Społecznych
w Londynie. W 1949 prowadził wykłady w Akademii Prawa Mi?dzynarodowego w
Hadze
, gdzie omawiał zagadnienie okre?lenia agresora w nowoczesnym prawie mi?dzynarodowym. Członek zało?yciel
Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczy?nie
.
Od 1938 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiej?tno?ci. Nale?ał tak?e do szeregu innych towarzystw naukowych, polskich i zagranicznych, m.in. Polskiego Instytutu Administracyjnego, Towarzystwa Przyjacioł Nauk w Wilnie, rumu?skiego Instytutu Nauk Administracyjnych, Societe de Legislation Comparee w
Pary?u
, Institut International de l'Histoire Politique et Constitutionelle.
Pochowany na Putney Vale Cementary w Londynie (BS nr 230)
[6]
.
Był synem fabrykanta, Tytusa Grzegorza Jozefa i Jozefy z Suszyckich, bratem
Tytusa
(dyplomaty, autora prac historyczno-prawnych). O?enił si? 7 kwietnia 1934 roku, w
parafii ?w. Stanisława i ?w. Wacława w Krakowie
z Halin? z Filipczy?skich
[1]
. Był bezdzietny
[2]
.
Był odznaczony m.in.
Medalem Dziesi?ciolecia Odzyskanej Niepodległo?ci
oraz Krzy?em Komandorskim
Orderu Gwiazdy Rumu?skiej
.
- Powstawanie pa?stw ze stanowiska nauki o pa?stwie i prawa mi?dzynarodowego
(1916)
- O prawach i zobowi?zaniach nowo powstałego pa?stwa
(1918)
- Ustroj pa?stwowy Austro-W?gier
(1918)
- Polskie prawo polityczne. Geneza i system
(1922)
- Zarys ustroju pa?stwowego Rzeczypospolitej Polskiej
(1923)
- Geneza terytorium pa?stwowego Polski ze stanowiska prawa narodow
(1925)
- O zmianie konstytucji polskiej
(1927)
- Odbudowa pa?stwowo?ci polskiej na ziemiach wschodnich
(1929)
- Ustroj pa?stwa polskiego
(1932)
- La definition de l'agresseur
(1935)
- O projekcie nowej Konstytucji
(1937)
- Ustroj pa?stwowy Polski wspołczesnej
(1937)
- Nowy ustroj pa?stwowy Zwi?zku Sowietow
(1938)
- Rola prawnika w powojennej Polsce
(1942)
- The Spirit of Polish Constitutional Law and Its Recent Development
(1945)
- Biogramy uczonych polskich
, Cz??? I: Nauki społeczne, zeszyt 2: K-N (pod redakcj? Andrzeja ?rodki i Pawła Szczawi?skiego), Ossolineum, Wrocław 1984
- ↑
a
b
Program indeksacji aktow stanu cywilnego i metryk ko?cielnych
[online], metryki.genealodzy.pl
[dost?p 2019-12-05]
.
- ↑
a
b
Parlamentarzy?ci - Pełny opis rekordu
[online], bs.sejm.gov.pl
[dost?p 2019-12-05]
.
- ↑
Instytut Jozefa Piłsudskiego w Ameryce, Zespoł Rz?d Polski na Emigracji, teczka 701/9/5, p. 25.
- ↑
Np. artykuł ?Wolno?? osobista”
Kurjer Warszawski : wydanie wieczorne. R. 114, 1934, nr 172
s. 2 i 3.
- ↑
Eugeniusz Duraczy?ski, Rz?d Polski na Uchod?stwie 1939?1945. Organizacja, Personalia, Polityka, ?Ksi??ka i Wiedza”, Warszawa 1993, str.249
- ↑
Opracowanie stanu zachowania grobow rz?dowych w Wielkiej Brytanii
[online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego
[dost?p 2023-04-20]
(
pol.
)
.
W dniu zaprzysi??enia
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|
W dniu zaprzysi??enia
|
|
---|
Po?niejsi członkowie rz?du
|
|
---|