Ucieczka z kina ?Wolno??”

Gatunek	komediodramat fantastyczny [1]
Rok produkcji	1990
Data premiery	15 pa?dziernika 1990
Kraj produkcji	Polska
J?zyk	polski
Czas trwania	87 min
Re?yseria	Wojciech Marczewski
Scenariusz	Wojciech Marczewski
Głowne role	Janusz Gajos Teresa Marczewska Zbigniew Zamachowski
Muzyka	Zygmunt Konieczny
Zdj?cia	Jerzy Zieli?ski
Scenografia	Andrzej Kowalczyk
Kostiumy	Ewa Krauze
Monta?	El?bieta Kurkowska
Produkcja	Studio Filmowe ?Tor”
Cytaty w Wikicytatach

Ucieczka z kina ?Wolno??” ? polski komediodramat filmowy z elementami fantastycznymi z 1990 roku w re?yserii Wojciecha Marczewskiego , nakr?cony na podstawie autorskiego scenariusza. Film jest rozrachunkiem z ostatnimi latami istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej , widzianym oczyma cenzora Rabkiewicza ( Janusz Gajos ). Gdy na pokazie filmowym propagandowego filmu Jutrzenka w miejscowym kinie ?Wolno??” aktorzy widoczni na ekranie buntuj? si? wobec fałszywego scenariusza i przemawiaj? do publiczno?ci, Rabkiewicz zaczyna podwa?a? sens swojego zawodu.

Fabuła [ edytuj | edytuj kod ]

Akcja Ucieczki z kina ?Wolno??” toczy si? u schyłku istnienia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W niewymienionym z nazwy mie?cie głowny cenzor Rabkiewicz ( Janusz Gajos ) otrzymuje wiadomo??, i? w miejscowym kinie Wolno?? dochodzi do niepokoj?cych wydarze? podczas projekcji filmu Jutrzenka . W czasie seansu bohaterowie rozmawiaj? ze sob? o marnym scenariuszu, ktory został im przydzielony, a nast?pnie wdaj? si? w dyskusj? z widzami o swoich prywatnych, ludzkich problemach. Cenzor, dostrzegłszy, co dzieje si? na ekranie, jest skonfundowany cał? sytuacj?. Opuszczaj? go witalne siły, gdy spostrzega, ?e postacie z ekranu przemawiaj? rownie? do niego. Tymczasem kino oblega tłum ludzi, w wyniku czego Rabkiewicz zleca wykupienie wszystkich seansow, aby nikt ju? nie mogł uczestniczy? w projekcji filmu. Okazuje si? jednak, ?e nawet przy pustej widowni aktorzy nie godz? si? gra? swoich rol ^[2] .

Kiedy cenzor wraca, by odebra? płaszcz, ktory zostawił w kinie, jedna z bohaterek ekranowej Jutrzenki , Małgorzata, pyta go o przyczyny podj?cia si? tego zawodu, cho? jak wie, wcze?niej był poet? i krytykiem teatralnym. Gdy asystent cenzora zjawia si? w kinie wraz z sekretarzem Komitetu Wojewodzkiego partii, ten rownie? okazuje oburzenie zaistniał? sytuacj?. W celu dogł?bnego zbadania sprawy pojawia si? propozycja projekcji nowo przywiezionego ameryka?skiego filmu pod tytułem Purpurowa ro?a z Kairu , w ktorym podobnie jak w Jutrzence bohater zwraca si? wprost do jednej z osob na sali kinowej. Przez przypadek w momencie zmiany ta?my dochodzi do nało?enia na siebie dwoch obrazow, a głowny bohater filmu Woody’ego Allena przeniesiony zostaje do fabularnego ?wiata Jutrzenki . W ataku furii sekretarz KW zleca spalenie ta?my. Rabkiewicz zdobywa si? wowczas na bunt wobec przeło?onego, atakuj?c go słowami, ?e ?by? ?wini? a by? morderc? to zupełnie co innego” i apeluj?c o ocalenie postaci filmowych jako ?ywych ludzi. W prote?cie cenzor przechodzi na drug? stron? ekranu. Uciekłszy wraz z bohaterami Jutrzenki z filmowej fikcji, Rabkiewicz wyrusza na surrealn? w?drowk? po miejskich dachach. Wowczas spotyka postaci z innych fabuł, ktorym wcze?niej sam ?zniszczył ?ycie”, wyci?wszy ich sceny z filmow lub sztuk teatralnych ^[2] .

Obsada aktorska [ edytuj | edytuj kod ]

Plenery [ edytuj | edytuj kod ]

Film był kr?cony w Łodzi . W pierwszych scenach filmu mo?na rozpozna? wej?cie do kina ?Włokniarz” (po?niejsze kino ?Capitol” ). Cenzor mieszka w kamienicy Scheiblerow , le??cej u zbiegu ulic Piotrkowskiej i Prochnika, nale??cej niegdy? do jednego z najwi?kszych łodzkich fabrykantow ? Karola Scheiblera . Podczas sceny spotkania na dachu, w oddali mo?na zobaczy? charakterystyczne budynki Textilimpexu , hoteli Savoy i Grand ^[3] . Sceny filmu Jutrzenka (zbuntowani aktorzy) kr?cone były we wn?trzach pałacu w Ciechanowcu .

Odbior [ edytuj | edytuj kod ]

Krzysztof Biedrzycki z pisma ? Znak ” ocenił Ucieczk? z kina ?Wolno??” jako: ?Film m?dry, o odpowiedzialno?ci za epok?, o konsekwencjach odmowy, o cenie wolno?ci i wi???cych si? z ni? wyzwaniach: zdawało si?, ?e otwieraj?cy nowy rozdział w dziejach kina, tymczasem był on zamkni?ciem wcze?niejszych zmaga? z PRL-em” ^[4] . W opinii Barbary Gizy film ?przedstawia codzienno?? w jej załamaniu ze wzgl?du na zaburzenie porz?dku logicznego, nawet racjonalnego, poprzez przemieszanie rzeczywisto?ci ?wiata przedstawionego w filmie oraz rzeczywisto?ci sali kinowej z rzeczywisto?ci? ko?ca lat osiemdziesi?tych” ^[5] . Giza interpretowała film jako przedstawienie ?rytuału przej?cia”, z jakim zmagał si? narod polski w okresie transformacji: ?obowi?zuj?ce do tej pory prawa, zasady, reguły, [...] ulegaj? zawieszeniu, całkowitemu przenicowaniu, ale nowe, ktore nadchodzi, tak?e przecie? jest wielkim znakiem zapytania, nie oznacza wprost czego? doskonalszego, jednoznacznie pozytywnego” ^[6] . Natasza Korczarowska-Ro?ycka zauwa?yła jednocze?nie, ?e Marczewski, ?id?c ?ladami Andrzeja Munka ( Eroica , a zwłaszcza Zezowate szcz??cie ) podstawił społecze?stwu lustro, w ktorym odbiła si? ? zwielokrotniona przez 40 milionow obywateli PRL ? twarz cenzora” ^[7] . Piotr Kletowski rozpatrywał Ucieczk? z kina ?Wolno??” przede wszystkim jako ?hołd dla kina jako sztuki, ktora ? w sposob najbardziej dojmuj?cy ? wpływa na ?ycie człowieka, widza kinematograficznego spektaklu” ^[8] .

Nagrody [ edytuj | edytuj kod ]

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

• El?bieta E.   Baniewicz   El?bieta E. , Gajos , Warszawa: Wydawnictwo Marginesy, 2013   .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

• Ucieczka z kina ?Wolno??” w bazie IMDb ( ang. )
• Ucieczka z kina ?Wolno??” w bazie Filmweb
• Ucieczka z kina ?Wolno??” w bazie filmpolski.pl
• Zdj?cia z filmu Ucieczka z kina ?Wolno??” w bazie Filmoteki Narodowej ? Fototeka ”