Tygodnik Illustrowany

Tygodnik Illustrowany
	; ?Tygodnik Illustrowany”, winieta nru 121/1862
Cz?stotliwo??	tygodnik
Pa?stwo	Krolestwo Polskie , ; Polska
Adres	Warszawa
Pierwszy numer	1 pa?dziernika 1859
Ostatni numer	1939
OCLC	839147219
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tygodnik Illustrowany ? warszawskie ilustrowane czasopismo kulturalno-społeczne, wydawane w latach 1859?1939, zało?one przez Jozefa Ungra . Pismo nie było zwi?zane z ?adn? opcj? polityczn?, publikowało wiele materiałow historycznych i utworow literackich, zamieszczało rownie? reprodukcje dzieł plastycznych. Z pismem wspołpracowało wielu pisarzy, m.in. Wincenty Pol , Henryk Sienkiewicz , Teodor Jeske-Choi?ski i Eliza Orzeszkowa . W okresie pozytywizmu był to najpopularniejszy w Polsce tygodnik ilustrowany ^[1].

Historia pisma [ edytuj | edytuj kod ]

?Tygodnik Illustrowany” powstał z inicjatywy Franciszka Maksymiliana Sobieszcza?skiego , natomiast zało?ył go Jozef Unger. Pierwszym redaktorem pisma był Ludwik Jenike , wspomagany przez komitet redakcyjny (skład komitetu ulegał licznym zmianom, nale?eli do niego m.in. Julian Bartoszewicz , Kazimierz Kaszewski , Wacław Szymanowski , Jan Konstanty Ch?ci?ski , Karol Estreicher i Piotr Chmielowski ). W 1882 roku pismo przej?ła społka Gebethner i Wolff , a w 1886 roku redakcj? przej?ł Jozef Wolff . W okresie dwudziestolecia redakcja pisma wielokrotnie si? zmieniała (redaktorami byli wtedy m.in. Artur Oppman , Stanisław Lam i Zdzisław D?bicki ).

Pismo było rozprowadzane na całym terenie Polski, popularny był rownie? w?rod mieszkaj?cych w Rosji Polakow. Jego czytelnikami byli głownie ludzie starsi, przewa?nie o konserwatywnych pogl?dach ^[2]. Popularno?? zyskała mu głownie, pionierska wtedy na terenach polskich, technika drzeworytnicza (wydawca zało?ył własn? drzeworytni? na potrzeby pisma), pozwalaj?ca zamieszcza? w ?Tygodniku” liczne reprodukcje malarstwa (m.in. obrazow Matejki , Chełmo?skiego , Stanisława Witkiewicza i Gierymskiego ). Zamieszczano rownie? humorystyczne szkice Franciszka Kostrzewskiego , a z inicjatywy Juliusza Kossaka (kierownika artystycznego pisma w latach 1862?1868) wprowadzono stał? rubryk? pt. Dawne ubiory i uzbrojenie . Pismo wyro?niało si? tak?e nietypowym jak na owe czasy formatem (27 × 35 cm) i nowoczesnym sposobem redagowania ^[2]. Posiadało te? bogaty dział historyczny (zawieraj?cy m.in. ?yciorysy politykow, pisarzy i ludzi nauki oraz omowienia wa?nych rocznic narodowych). Najbogatszym działem pisma był dział literacki ^[3] w ktorym, oprocz recenzji, biografii pisarzy, ikonografii dotycz?cej ?ycia i tworczo?ci dawnych i wspołczesnych pisarzy, publikowano liczne utwory literackie ? w ?Tygodniku Illustrowanym” ukazywały si? m.in. Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza , Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej i Faraon Bolesława Prusa . Wydawano tak?e liczne przekłady z j?zykow obcych (do grona tłumaczy zwi?zanych z czasopismem nale?eli m.in. Maria Konopnicka , Zenon Przesmycki i Czesław Jankowski ) i relacje z ?ycia literackiego i artystycznego za granic?.

Pismo utrzymywało si? z prenumeraty . W 1859 liczba prenumeratorow wynosiła 3000, natomiast pod koniec wieku zbli?yła si? do 11 000 ^[2]. W okresie dwudziestolecia mi?dzywojennego popularno?? pisma stopniowo malała, a? stało si? ono niewyro?niaj?cym si? magazynem literackim.

Akcje społeczne i wydawnicze [ edytuj | edytuj kod ]

Oprocz wydawania czasopisma, redakcja podejmowała szereg akcji wydawniczych. Składały si? na nie doł?czane do pisma dodatki powie?ciowe (głownie z literatury obcej), a tak?e serie wydawnicze (m.in. 10-tomowy zbior utworow Karola Szajnochy oraz zbiorowe wydanie utworow Kraszewskiego ).

Redakcja organizowała rownie? liczne akcje społeczne, m.in. zbiorki na pomoc dla rodzin pisarzy, a tak?e na rozmaite inicjatywy narodowe (m.in. na budow? pomnika Adama Mickiewicza w Krakowie, utworzenie muzeum Mikołaja Kopernika w Rzymie i utworzenie stypendium jego imienia).

Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]

↑ Henryk Markiewicz: Pozytywizm . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN , 2004, s. 43. ISBN 83-01-13849-1 .
↑ ^a ^b ^c Cecylia Gajkowska Tygodnik Ilustrowany . W: Jozef Bachorz, Alina Kowalczykowa: Słownik literatury polskiej XIX wieku . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoli?skich ? Wydawnictwo, 2002, s. 963. ISBN 83-04-04616-4 .
↑ Cecylia Gajkowska Tygodnik Ilustrowany . W: Jozef Bachorz, Alina Kowalczykowa: Słownik literatury polskiej XIX wieku . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoli?skich ? Wydawnictwo, 2002, s. 964. ISBN 83-04-04616-4 .

Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]

Cecylia Gajkowska Tygodnik Ilustrowany . W: Jozef Bachorz, Alina Kowalczykowa: Słownik literatury polskiej XIX wieku . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoli?skich ? Wydawnictwo, 2002. ISBN 83-04-04616-4 .
Henryk Markiewicz: Pozytywizm . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. ISBN 83-01-13849-1 .

Linki zewn?trzne [ edytuj | edytuj kod ]

[1] Henryk Markiewicz: Pozytywizm . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN , 2004, s. 43. ISBN 83-01-13849-1 .

[jeden-2] Cecylia Gajkowska Tygodnik Ilustrowany . W: Jozef Bachorz, Alina Kowalczykowa: Słownik literatury polskiej XIX wieku . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoli?skich ? Wydawnictwo, 2002, s. 963. ISBN 83-04-04616-4 .

[dwa-3] Cecylia Gajkowska Tygodnik Ilustrowany . W: Jozef Bachorz, Alina Kowalczykowa: Słownik literatury polskiej XIX wieku . Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossoli?skich ? Wydawnictwo, 2002, s. 964. ISBN 83-04-04616-4 .

[1]

[2]

[3]